Gezonde Ontwikkeling in Kinderopvang De Vlindertuin: Beweging, Voeding en Samenwerking
juli 14, 2025
In het huidige onderwijslandschap is de rol van docenten lichamelijke opvoeding steeds belangrijker. Lichamelijke opvoeding speelt een kernrol in de ontwikkeling van kinderen, zowel op fysiek als op mentaal vlak. Het stimuleert bewegingsvaardigheden, sociaal contact en gezond gedrag. Tegelijkertijd is er een groeiende behoefte aan docenten in dit vakgebied, vooral in het voortgezet onderwijs. Hierdoor ontstaan ook kansen voor zij-instromers – personen zonder pedagogische achtergrond die overstappen naar het onderwijs. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige situatie op de arbeidsmarkt, de vereisten en het omscholingstraject voor zij-instromers als docent lichamelijke opvoeding.
Huidige situatie op de arbeidsmarkt
De vraag naar docenten lichamelijke opvoeding is aanzienlijk. Volgens de gegevens uit de bronnen zijn er op dit moment meerdere vacatures beschikbaar voor docenten in dit vakgebied. Deze vacatures zijn meestal gericht op het voortgezet onderwijs, met een voorkeur voor parttime of fulltime uren, variërend van 0,17 fte tot 1,0 fte. De salarissen liggen tussen €3463 en €6149, afhankelijk van ervaring en urenregime.
Bijna 40.000 personen in Nederland zijn in het bezit van een lesbevoegdheid, waarvan 25.000 actief werken. Deze groep vormt een potentiële doelgroep voor zij-instroom naar het primair onderwijs. Hoewel sprake is van een krapte op de arbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs, is er een aanzienlijke stille reserve aan mensen die mogelijk in het onderwijs kunnen terecht. Deze mensen kunnen worden omscholen tot bevoegde leraars.
Wat houdt zij-instroom in?
Zij-instroom in het onderwijs betekent dat iemand zonder pedagogisch-didactische achtergrond of ervaring in het onderwijs overstapt naar een functie als docent. Dit kan bijvoorbeeld iemand zijn die vorige werkzaam was in het bedrijfsleven of een andere sector en nu zijn passie voor sport of beweging wil verder ontwikkelen in het onderwijs. Zij-instromers moeten hun lesbevoegdheid snel verkrijgen, meestal in combinatie met werken als leraar in opleiding. Het traject vraagt veel van de persoon: het betreft niet alleen het leren van pedagogische vaardigheden, maar ook een cultuurswitch van het bedrijfsleven naar het onderwijs.
De rol van mentoring
Om het proces van zij-instroom te ondersteunen, zijn er initiatieven zoals mentoringprogramma’s. Een voorbeeld is het programma dat het Arbeidsmarktplatform PO in samenwerking met ABN AMRO startte in 2021. Hierin worden mentoren uit de financiële sector begeleid bij hun overstap naar het onderwijs. Dit model kan worden toegepast op andere sectoren, zoals sport en beweging. Mentoring helpt bij het navigeren in het onderwijslandschap, het verkrijgen van pedagogische vaardigheden en het opbouwen van vertrouwen in de rol van docent.
Omscholingstrajecten voor docent lichamelijke opvoeding
Voor zij-instromers die een carrière willen starten als docent lichamelijke opvoeding, zijn er specifieke omscholingstrajecten beschikbaar. Deze trajecten zijn bedoeld om het verschil te maken tussen een ervaren sportleraar en een bevoegde leraar die ook pedagogisch in staat is om leerlingen te begeleiden.
Fontys biedt bijvoorbeeld een duale opleiding voor leraar Lichamelijke Opvoeding (ALO). Deze opleiding combineert werken en leren. De deelnemers werken in een opleidingsschool waar ze minimaal 12 en maximaal 16 lesuren bewegingsonderwijs verzorgen. Tegelijkertijd volgen ze een opleiding waarin ze leren hoe ze beweeglessen kunnen ontwerpen, uitvoeren en evalueren. De opleiding duurt meestal vier dagen per week, met één dag onderwijs op de opleidingsschool. De duur van de opleiding varieert afhankelijk van de ervaringen en bewijsmaterialen van de deelnemer.
De opleiding richt zich op drie kerngebieden: pedagogische vaardigheden, vakinhoudelijke kennis en vakdidactiek. De deelnemers leren hoe ze leerlingen kunnen motiveren voor een sportief, actief en gezond leven. Daarnaast leren ze hoe ze een veilige en positieve leeromgeving creëren waarin iedere leerling zich prettig en uitdaging voelt.
Vereisten voor zij-instromers
Zij-instromers die willen werken als docent lichamelijke opvoeding moeten aan een aantal eisen voldoen. Deze eisen zijn onder andere:
- Passie voor het vak lichamelijke opvoeding en de vermogen om deze passie over te brengen op leerlingen;
- In het bezit zijn van een relevante onderwijsbevoegdheid of actief bezig zijn met het behalen van deze bevoegdheid;
- In staat zijn om leerlingen enthousiast te maken voor sport en beweging;
- Teamgericht zijn en een pro-actieve bijdrage leveren aan de vakgroep.
Daarnaast is het verplicht om het Onderzoek Aanvullende Eisen (OAE) te voltooien. Dit onderzoek bestaat uit voorbereidende opdrachten, een beoordeling van motorische vaardigheden, een adviesgesprek en een medische sportkeuring. Deze eisen zijn verplicht, maar niet bindend. De medische keuring is wel bindend.
De rol van de schoolomgeving
De schoolomgeving speelt een cruciale rol in de successvolle integratie van zij-instromers. Een professionele leercultuur, gebaseerd op vertrouwen en betrokkenheid van collega’s, helpt zij-instromers om zich snel aan te passen en hun rol als docent te ontdekken. Collega’s en leidinggevenden zijn van belang bij het opleiden en ondersteunen van nieuwe docenten. Ze bieden feedback, begeleiding en een platform voor samenwerking.
Kansen voor de toekomst
De toekomst kent veel kansen voor zij-instromers in het onderwijs, met name in het vak lichamelijke opvoeding. De vraag naar docenten is groot en de omscholingstrajecten zijn ontworpen om mensen van andere sectoren deze overstap te faciliteren. De combinatie van passie voor sport, pedagogische vaardigheden en een sterke motie om een verschil te maken in de jeugd, vormt een sterke basis voor een carrière in het onderwijs.
Conclusie
Zij-instroom naar het onderwijs als docent lichamelijke opvoeding biedt veel kansen, zowel voor de individu als voor het onderwijssector. De huidige arbeidsmarkt toont een behoefte aan ervaren docenten die in staat zijn om leerlingen te begeleiden in het sportieve en actieve leven. Omscholingstrajecten zoals die van Fontys en ondersteunende programma’s zoals mentoring helpen bij het omscholen van ervaren professionals naar bevoegde leraars. De vereisten zijn duidelijk en de schoolomgeving speelt een belangrijke rol in de successvolle integratie. Voor zij-instromers met passie voor sport en beweging is dit een prachtige kans om hun kennis en vaardigheden in te zetten voor de jeugd van vandaag.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
