Kinderopvangkosten berekenen: Uitleg over toeslagen, tarieven en ondersteuning
juli 14, 2025
Ruzies tussen kinderen zijn een normaal onderdeel van het opgroeien. Ze leren kinderen omgaan met emoties, grenzen en conflicten. Toch kan het voor ouders en opvoeders een uitdaging zijn om deze ruzies zinvol te begeleiden. Het doel van opvoeding is niet om ruzies te voorkomen, maar om kinderen te leren hoe ze deze conflicten constructief kunnen oplossen. Hieronder vind je op basis van actuele bronnen en expertadviezen zes concrete tips om ruzies tussen kinderen te voorkomen of begeleiden. Deze tips zijn geschikt voor zowel thuisonderwijs als in de kleuterschool.
1. Niet meteen ingrijpen: Laat kinderen eerst zelf proberen op te lossen
Een van de belangrijkste principes bij het omgaan met ruzies tussen kinderen is om niet direct in te grijpen. Kinderen leren het meest wanneer ze zelf de kans krijgen om conflicten te bespreken en op te lossen. Dit geldt vooral voor kinderen jonger dan acht jaar, die nog niet de emotionele en sociale vaardigheden hebben om dit volledig zelf te doen.
Ouders en opvoeders kunnen dan helpen door bijvoorbeeld te vragen: “Wat vind jij dat er nu gebeuren moet?” of “Wat kunnen jullie samen doen om het weer goed te maken?” Dit ondersteunt de kinderen in het leren van probleemoplossing en het begrijpen van de persoonlijke emoties van anderen.
Een voordeel van deze aanpak is dat het kinderen niet afhankelijk maakt van de opvoeder. Ze leren dat conflicten niet altijd in een paar seconden opgelost worden en dat het belangrijk is om rustig en respectvol te communiceren. Dit is vooral waardevol in kleutersgroepen, waar kinderen samen leren omgaan met verschillen in gedrag, wensen en emoties.
2. Focus op oplossingen, niet op wie schuld heeft
Een veelgemaakte fout bij het omgaan met ruzies is dat ouders of opvoeders direct naar schuld zoeken. Ze zeggen bijvoorbeeld: “Waarom heb jij dat gedaan?” of “Wie heeft er als eerste geslagen?” Dit kan ervoor zorgen dat één kind zich als slachtoffer voelt en het ander als dader, wat de spanning alleen maar verergt.
In plaats van te focussen op wie schuld heeft, is het beter om te kijken naar hoe het conflict opgelost kan worden. Vraag bijvoorbeeld: “Hoe kunnen jullie dit samen oplossen?” of “Wat zou er gebeuren als jullie beiden iets wijzigen?” Dit helpt kinderen te leren dat het niet gaat om wie er verkeerd heeft, maar om hoe ze het verder kunnen doen.
Dit principe is ook toepasbaar in de kleuterschool. Ouders kunnen dit versterken door bijvoorbeeld een "oplossingsplan" met hun kinderen te maken, waarbij kinderen zelf afspraken maken over hoe ze met elkaar willen omgaan. Bijvoorbeeld: “We zeggen elke dag iets aardigs tegen elkaar” of “Als we boos zijn, tellen we tot tien voor we praten.” Dit maakt het abstracte concept van conflictoplossing concreet en leidbaar voor kinderen.
3. Gebruik een time-out als ruzies te ver gaan
Hoewel het verstandig is om kinderen te leren met conflicten om te gaan, is het ook belangrijk om grenzen aan te houden. Als een ruzie zo ver gaat dat fysieke agressie of scheldpartijen optreden, is het tijd om in te grijpen. In dergelijke gevallen kan het nuttig zijn om de kinderen even rust te geven door een time-out aan te kondigen.
Een time-out betekent dat beide kinderen naar hun eigen plek gaan om af te koelen. Het is belangrijk dat dit geen straf is, maar een moment van rust waarin ze zich herstellen. Na de time-out kan het conflict opnieuw besproken worden, maar dan met een kalmere stemming.
Opvoeders en ouders kunnen dit versterken door te spreken over wat tijdens een time-out gebeurt. Bijvoorbeeld: “Als jullie boos zijn en niet goed met elkaar kunnen praten, kunnen jullie even rust nemen. Als jullie weer rustig zijn, praten we erover.” Dit helpt kinderen te begrijpen dat het doel van een time-out is om tot een beter gesprek te komen, niet om boosheid te verhullen of te bestraffen.
4. Voorkom dat kinderen ouders tegen elkaar uitspelen
Een andere uitdaging is dat kinderen soms met opzet ruzies creëren om ouders tegen elkaar in te zetten. Ze zeggen bijvoorbeeld: “Mama zegt dat ik dat mag” of “Papa vindt dat hij het niet moet doen.” Dit kan ervoor zorgen dat ouders hun eigen opvoedstijl onder druk komen te staan en elkaar niet meer goed kunnen overleggen.
Om dit te voorkomen, is het belangrijk om als ouders één lijn aan te houden. Als één ouder iets verbiedt, zegt de ander: “Ik vind het ook niet goed.” Dit geeft kinderen duidelijkheid en voorkomt dat ze met ruzies kunnen spelen. In de woorden van psycholoog Anette Heffels: “Als papa heeft gezegd dat hij het niet goed vindt, dan vind ik het ook niet goed.”
In een kleuterschoolcontext is dit ook van toepassing. Als kinderen merken dat opvoeders elkaar altijd in overleg overleggen en één lijn aanhouden, leren ze dat conflicten niet altijd opgelost kunnen worden door anderen te betrekken. Ze leren dat ze eerst met elkaar moeten praten voordat ze om hulp vragen.
5. Reflecteer op je eigen opvoedstijl en gedrag
Kinderen leren vooral van wat ze zien. Als ouders of opvoeders regelmatig ruzie hebben of kortaf doen, kunnen kinderen dit gedrag overnemen. Een voorbeeld: Als ouders vaak zeggen: “Geef hier!” of “Jas ophangen!”, is het niet verwonderlijk dat kinderen op dezelfde manier gaan communiceren.
Daarom is het belangrijk om te reflecteren op je eigen opvoedstijl. Stel jezelf vragen als: “Hoe reageer ik op conflicten?” of “Wat zijn mijn grenzen?” Een relatietherapeut of opvoedadviseur kan hierbij helpen om duidelijkheid te krijgen over jouw eigen waarden en opvoedstijl. Dit helpt je om consistenter en rustiger te kunnen reageren op ruzies.
Bijvoorbeeld: Als je merkt dat je snel in de vlucht-vechtmodus terechtkomt bij conflicten, kan het helpen om eerst even te ademen en te wachten met reageren. Dit geeft je de tijd om rustiger en objectiever te reageren.
6. Geef kinderen gelijke aandacht en vermijd vergelijkingen
Een veelvoorkomende bron van ruzies is ongelijke aandacht. Als een oudste kind het gevoel heeft dat het minder aandacht krijgt dan zijn jongere zus of broer, kan dat leiden tot frustratie en conflicten. Ook het vergelijken van kinderen met elkaar kan problemen veroorzaken. Bijvoorbeeld: “Kijk hoe goed je broer zich gedraagt.”
Het is daarom belangrijk om elk kind gelijkwaardig te behandelen. Geef beide kinderen de aandacht die ze verdienen, zonder ze aan elkaar te vergelijken. Dit helpt om wrok en jaloezie te voorkomen.
Op de kleuterschool is het ook belangrijk om elke leerling gelijkwaardig te behandelen. Als een leerling merkt dat hij of zij minder aandacht krijgt dan anderen, kan dat leiden tot negatief gedrag. Ouders en opvoeders kunnen dit voorkomen door bijvoorbeeld regelmatig met elk kind apart te praten of te luisteren naar hun zorgen.
Conclusie
Ruzies tussen kinderen zijn een normaal en zelfs leerzaam onderdeel van de opvoeding. Ze bieden kinderen de kans om te leren met emoties om te gaan, conflicten op te lossen en respectvol te communiceren. Echter, hoe ouders en opvoeders met deze ruzies omgaan, heeft een grote invloed op hoe kinderen leren om te gaan met conflicten.
De zes tips die hierboven zijn besproken – zoals het niet meteen ingrijpen, het focussen op oplossingen, het gebruik van time-outs, het voorkomen dat kinderen ouders tegen elkaar uitspelen, het reflecteren op eigen gedrag en het geven van gelijke aandacht – vormen een duidelijke aanpak om ruzies zinvol te begeleiden. Door deze principes in de praktijk te brengen, leren kinderen niet alleen hoe ze met conflicten om kunnen gaan, maar ook hoe ze zich beter begrip kunnen geven aan anderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
