De Juiste Hockeystick voor Jonge Hockeyers: Een Gids voor Ouders
juni 14, 2025
Een ontwikkelingsachterstand bij een kind kan zorgen baren bij ouders en opvoeders. Het is belangrijk om te begrijpen wat een ontwikkelingsachterstand inhoudt, hoe deze zich kan uiten en welke stappen ondernomen kunnen worden. Deze informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens en richt zich op het herkennen van signalen en het inschakelen van passende hulp.
Wat is een ontwikkelingsachterstand?
Een ontwikkelingsachterstand houdt in dat een kind zich trager ontwikkelt dan gemiddeld op een of meerdere gebieden. Deze gebieden kunnen motorisch, cognitief, sociaal-emotioneel, spraak-taal of op het gebied van zelfredzaamheid zijn. Het is essentieel om te onthouden dat kinderen zich in hun eigen tempo ontwikkelen en dat er een brede marge is binnen wat als ‘normaal’ wordt beschouwd. Een achterstand wordt pas een punt van zorg wanneer deze consistent is en op meerdere gebieden zichtbaar is, of wanneer de ontwikkeling stagneert of achteruitgaat. Het Van Wiechenschema, gebruikt op het consultatiebureau, biedt een overzicht van de verwachte mijlpalen en kan helpen bij het identificeren van mogelijke afwijkingen.
Motorische Ontwikkeling en Achterstanden
De motorische ontwikkeling omvat zowel grove motoriek (zoals kruipen, lopen, rennen) als fijne motoriek (zoals knippen, schrijven, knopen dichtmaken). Een achterstand in de motorische ontwikkeling kan zich uiten in verschillende vormen. Zo kan een kind moeite hebben met het inschatten van afstanden, vaak vallen, of een houterige beweging vertonen. Het kan ook voorkomen dat een kind bepaalde vaardigheden, zoals veters strikken of met mes en vork eten, later onder de knie krijgt. Kinderen kunnen ook problemen hebben met het uitvoeren van specifieke bewegingen, zoals hurken of hinkelen.
Een kinderfysiotherapeut kan een belangrijke rol spelen bij het begeleiden van kinderen met een motorische achterstand. Deze kan oefeningen geven die thuis kunnen worden uitgevoerd en de ontwikkeling stimuleren. In sommige gevallen kan een verstoorde sensomotorische integratie een rol spelen bij de problemen.
Spraak- en Taalontwikkeling
Een achterstand in de spraak- en taalontwikkeling kan zich uiten in een latere start van het brabbelen en het vormen van de eerste woordjes. Gemiddeld zeggen kinderen rond hun eerste verjaardag de eerste woordjes en vormen ze rond hun tweede verjaardag de eerste zinnetjes. Als een kind met twee jaar nog geen woordjes zegt, kan dit een teken zijn van een achterstand. Ook kan het moeilijk zijn voor een kind om te begrijpen wat anderen zeggen, vooral als er twee opdrachten tegelijk worden gegeven.
Sociaal-Emotionele Ontwikkeling
Op sociaal-emotioneel gebied kan een achterstand zich uiten in een latere ontwikkeling van lachen (later dan zes weken) en moeilijkheden in de omgang met andere kinderen. Ook kan een kind afhankelijker zijn van de ouders, bang zijn voor vreemde mensen of situaties, en vaste gewoontes hebben. Aandachtsproblemen, moeite met stilzitten en concentratiegebrek kunnen eveneens voorkomen.
Cognitieve Ontwikkeling en Dagelijkse Vaardigheden
Een ontwikkelingsachterstand kan ook invloed hebben op de cognitieve ontwikkeling en het aanleren van dagelijkse vaardigheden. Problemen met eten en drinken, zoals een verminderde zuigreflex of moeite met kauwen en slikken, kunnen voorkomen. Ook kan het moeilijk zijn voor een kind om twee dingen tegelijk te begrijpen of om opdrachten op te volgen. Zindelijkheid kan ook later worden bereikt dan gemiddeld (tussen de twee en drie jaar overdag, en tussen de drie en vier jaar ’s nachts).
Mogelijke Oorzaken van een Ontwikkelingsachterstand
De oorzaken van een ontwikkelingsachterstand kunnen divers zijn. Bij ongeveer de helft van de kinderen met een ontwikkelingsachterstand kan de oorzaak worden achterhaald. Mogelijke oorzaken zijn onder meer:
- Vroeggeboorte (prematuur of dysmatuur)
- Onopgemerkte problemen met horen en zien
- Onderstimulatie
- Hersenbeschadiging door zuurstoftekort tijdens de geboorte, een ongeval, een infectie, of alcoholgebruik tijdens de zwangerschap
- Verstandelijke beperking (zoals het syndroom van Down)
- Problemen met horen of zien
Wanneer Hulp Zoeken?
Het is belangrijk om alert te zijn op signalen van een mogelijke ontwikkelingsachterstand. Als u zich zorgen maakt over de ontwikkeling van uw kind, neem dan contact op met het consultatiebureau, de huisarts of de kinderfysiotherapeut. Het consultatiebureau houdt de ontwikkeling van uw kind nauwlettend in de gaten en kan doorverwijzen naar een specialist indien nodig.
Onderzoek en Diagnose
Bij een vermoeden van een ontwikkelingsachterstand zal er een grondig onderzoek plaatsvinden. Dit omvat vaak een gesprek over de ontwikkeling van het kind, de zwangerschap en de bevalling, evenals een beoordeling van de motorische vaardigheden, de spraak- en taalontwikkeling, en de sociaal-emotionele ontwikkeling. De groeicurve en schedelomtrek worden ook in de gaten gehouden.
Behandeling en Ondersteuning
Hoewel genezing van een ontwikkelingsachterstand vaak niet mogelijk is, kan behandeling en therapie de ontwikkeling van het kind wel stimuleren en verbeteren. Het Centrum voor Ontwikkelingsachterstand kan doorverwijzen naar de juiste specialist voor uw kind. Er zijn verschillende organisaties die ondersteuning bieden aan kinderen met een ontwikkelingsachterstand en hun ouders, zoals VKS, KansPlus en Platform Ziekte Onbekend (ZON).
Wachttijden en Gesloten Periodes
Houd rekening met mogelijke wachttijden voor onderzoek en behandeling. Het Centrum voor Ontwikkelingsachterstand is gesloten op bepaalde feestdagen en tijdens collectieve sluitingsweken.
Belangrijk om te onthouden
Elk kind is uniek en ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Het is belangrijk om een kind niet te vergelijken met anderen en om te focussen op de individuele behoeften en mogelijkheden. Openstaan voor hulp en deze zo vroeg mogelijk inschakelen kan een groot verschil maken in de ontwikkeling van een kind met een ontwikkelingsachterstand.
Conclusie
Een ontwikkelingsachterstand kan zich op verschillende manieren uiten en heeft diverse oorzaken. Vroegtijdige herkenning van signalen en het inschakelen van professionele hulp zijn essentieel voor het bieden van de best mogelijke ondersteuning aan het kind en zijn omgeving. Het is belangrijk om te onthouden dat elk kind uniek is en zich in zijn eigen tempo ontwikkelt, en dat er mogelijkheden zijn om de ontwikkeling te stimuleren en te verbeteren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
