Kinderopvang in het Engels: betekenis, toepassing en praktijkvoorbeelden
juli 14, 2025
In het voortgezet onderwijs speelt lichamelijke opvoeding een belangrijke rol in de ontwikkeling van leerlingen. De wetgeving biedt kaders om ervoor te zorgen dat leerlingen voldoende lichamelijke activiteit krijgen, maar biedt ook ruimte voor maatwerk en flexibiliteit. Deze artikel beschrijft de wettelijke eisen en de verdeling van uren voor lichamelijke opvoeding, met aandacht voor de rol van scholen, medezeggenschapsraden en de kwaliteit van het onderwijs.
Wettelijke kaders voor lichamelijke opvoeding
Lichamelijke opvoeding is onderdeel van het wettelijk kader voor onderwijstijd in het voortgezet onderwijs. Dit betekent dat het aantal uren lichamelijke opvoeding dat leerlingen volgen, bepaald wordt door de wettelijke normen. De normen zijn vastgelegd in de Wet modernisering onderwijstijd, die sinds 2015 in werking is. Deze wet geeft scholen ruimte om de onderwijstijd flexibel in te richten, mits de wettelijke normen worden nageleefd.
In het kader van lichamelijke opvoeding geldt dat scholen het aantal uren dat leerlingen aan deze activiteit besteden, moeten bepalen op basis van de wettelijke normen. Deze normen zijn niet per leerjaar vastgelegd, maar gelden per opleiding. Dit betekent dat het aantal uren lichamelijke opvoeding afhankelijk kan zijn van de specifieke opleiding die een leerling volgt.
Verdeling van uren per opleiding
Het voortgezet onderwijs kent drie hoofdopleidingen: het vmbo (voorbereidend middelbaar beroeps onderwijs), de havo (hoger algemeen voortgezet onderwijs) en het vwo (voorbereidend wetenschappelijk onderwijs). Voor elke opleiding geldt een wettelijk vastgestelde totale onderwijstijd, die verdeeld kan worden over diverse onderwijsactiviteiten, waaronder lichamelijke opvoeding.
De totale onderwijstijd is als volgt vastgelegd:
- Voor vmbo: 3700 uren in totaal
- Voor havo: 4700 uren in totaal
- Voor vwo: 5700 uren in totaal
De verdeling van deze uren over de verschillende onderwijsactiviteiten, waaronder lichamelijke opvoeding, is aan de scholen overgelaten. Dit betekent dat scholen, in overleg met de medezeggenschapsraad, zelf kunnen bepalen hoeveel uren lichamelijke opvoeding er in de opleiding van een leerling worden ingepland.
Flexibiliteit en maatwerk
Een belangrijk kenmerk van de wettelijke kaders is de mogelijkheid tot flexibiliteit en maatwerk. Scholen hebben de ruimte om individuele leerlingen een aangepast onderwijsprogramma aan te bieden, mits dit in hun belang is. Voor lichamelijke opvoeding geldt dat leerlingen bijvoorbeeld minder of meer uren kunnen volgen dan de norm, afhankelijk van hun persoonlijke situatie en behoeften.
In sommige gevallen kan een leerling genoeg hebben aan minder uren lichamelijke opvoeding, terwijl andere leerlingen meer uren nodig hebben om te voldoen aan de wettelijke norm. De wettelijke kaders bieden ruimte om deze verschillen te erkennen en het onderwijsprogramma daarop aan te passen.
Invulling van onderwijstijd
Lichamelijke opvoeding kan worden ingevuld op verschillende manieren. Naast traditionele lessen in de schoolomgeving, kunnen leerlingen ook deel nemen aan:
- Stages of projecten bij bedrijven of maatschappelijke organisaties;
- Colleges of vakken aan een universiteit;
- Afstandsonderwijs of leerpleinen.
Dit betekent dat lichamelijke opvoeding niet beperkt hoeft te zijn tot de klassieke lesvormen. Scholen hebben de mogelijkheid om creatieve en diverse vormen van onderwijs te ontwikkelen, zolang de wettelijke normen worden nageleefd.
Rol van de medezeggenschapsraad
De medezeggenschapsraad (MR) speelt een belangrijke rol bij het bepalen van het onderwijsprogramma, inclusief lichamelijke opvoeding. De MR moet instemmen met de keuzes die de school maakt in de invulling van de onderwijstijd. Dit betreft onder andere:
- Welke soorten onderwijsactiviteiten binnen de onderwijstijd vallen;
- Wat het beleid is voor het afhandelen van lesuitval, bijvoorbeeld bij ziekte van een leraar;
- Op welke dagen de school geen onderwijs verzorgt.
De medezeggenschapsraad is daarmee betrokken bij het bepalen van de invulling van lichamelijke opvoeding in het onderwijsprogramma. De samenwerking tussen school en MR is essentieel om ervoor te zorgen dat de wettelijke eisen worden nageleefd en dat het onderwijsprogramma aansluit bij de behoeften van de leerlingen.
Kwaliteit van het onderwijs
Hoewel scholen veel ruimte hebben voor maatwerk en flexibiliteit, geldt dat de kwaliteit van het onderwijs niet mag lijden. Eigen keuzes voor de invulling van de onderwijstijd, inclusief lichamelijke opvoeding, mogen geen negatief effect hebben op de kwaliteit van het onderwijs. De kwaliteit van het onderwijs en de resultaten worden gevolgd door professionals, ouders en de medezeggenschapsraad.
Daarnaast kan de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) ingrijpen als de kwaliteit van het onderwijs op een school onder de maat is. Dit betekent dat scholen verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van hun onderwijsprogramma, inclusief lichamelijke opvoeding. De wettelijke kaders moeten gezien worden als een kader om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen, niet als een beperking van de creativiteit en flexibiliteit van scholen.
Uitzonderingen en maatwerk voor leerlingen
De wettelijke kaders bieden ook ruimte voor uitzonderingen en maatwerk voor individuele leerlingen. Dit is van toepassing op leerlingen die bijvoorbeeld uitstekend presteren of extra hulp nodig hebben. Voor lichamelijke opvoeding kan dit betekenen dat een leerling minder of meer uren volgt dan de norm, afhankelijk van zijn of haar behoeften.
De wettelijke kaders stellen duidelijk dat scholen mogen afwijken van de normen, mits dit in het belang van de leerling is. Dit betekent dat scholen in overleg met ouders en de medezeggenschapsraad individuele onderwijsprogramma's kunnen ontwikkelen die aansluiten bij de persoonlijke omstandigheden van leerlingen.
Invulling van lichamelijke opvoeding buiten de school
Lichamelijke opvoeding hoeft niet altijd binnen de school te plaatsvinden. Scholen hebben de mogelijkheid om onderwijsactiviteiten uit te voeren in andere locaties, zoals bedrijven of maatschappelijke organisaties. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij stages of projecten die gericht zijn op lichamelijk ontwikkeling.
Ook is het mogelijk om lichamelijke opvoeding aan te bieden in de vorm van afstandsonderwijs of leerpleinen. Deze vormen van onderwijs kunnen voordelen bieden in termen van flexibiliteit en toegankelijkheid, maar voldoen ook aan de wettelijke eisen voor onderwijstijd.
Samenwerking met externe partijen
De wettelijke kaders voor onderwijstijd en lichamelijke opvoeding maken het mogelijk om samen te werken met externe partijen, zoals bedrijven, maatschappelijke organisaties en universiteiten. Deze samenwerking kan leiden tot een diverser en rijkere invulling van het onderwijsprogramma, inclusief lichamelijke opvoeding.
De samenwerking moet wel voldoen aan de wettelijke eisen voor onderwijstijd en kwaliteit van het onderwijs. Dit betekent dat scholen verantwoordelijk zijn voor het bepalen van de invulling van lichamelijke opvoeding en ervoor zorgen dat het onderwijsprogramma aansluit bij de behoeften van de leerlingen.
Toekomstige ontwikkelingen
De wettelijke kaders voor onderwijstijd en lichamelijke opvoeding zijn in ontwikkeling. De Wet modernisering onderwijstijd is sinds 2015 in werking, maar er zijn voortdurend discussies over de toekomstige richting van het onderwijs. De wettelijke normen voor onderwijstijd en lichamelijke opvoeding kunnen in de toekomst worden aangepast, afhankelijk van de behoeften van leerlingen en de maatschappelijke ontwikkelingen.
Scholen, ouders en de medezeggenschapsraden zijn betrokken bij deze discussies en hebben een belangrijke rol bij het vormgeven van de toekomst van het onderwijs. De wettelijke kaders voor onderwijstijd en lichamelijke opvoeding zijn dus niet statisch, maar zijn onderhevig aan voortdurende evaluatie en aanpassing.
Conclusie
Lichamelijke opvoeding speelt een belangrijke rol in het voortgezet onderwijs en is onderdeel van de wettelijke normen voor onderwijstijd. De wetgeving biedt scholen ruimte voor flexibiliteit en maatwerk, mits de wettelijke eisen worden nageleefd. De medezeggenschapsraad en de Inspectie van het Onderwijs spelen een belangrijke rol bij het bepalen van de invulling van het onderwijsprogramma, inclusief lichamelijke opvoeding.
De wettelijke kaders voor onderwijstijd en lichamelijke opvoeding zijn ontworpen om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen, terwijl ruimte wordt gelaat voor creativiteit en flexibiliteit. Deze kaders zijn van toepassing op alle opleidingen in het voortgezet onderwijs en zijn onderhevig aan voortdurende evaluatie en aanpassing.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
