Week van de Opvoeding: Samen puzzelen om betere opvoeders te worden

De Week van de Opvoeding is een initiatief dat jaarlijks wordt georganiseerd om aandacht te geven aan het opvoeden van kinderen en jongeren. Het is een moment waarop ouders, kinderen, professionals en gemeenschappen samenwerken om ervaringen te delen, kennis op te doen en verbinding te maken. In 2025 vindt de Week van de Opvoeding plaats van 13 tot en met 19 oktober, en staat het onder het motto “Samen puzzelen”. Dit thema benadrukt dat opvoeden een samenloop is van veel losse stukjes — energie, omstandigheden, karakter, hulpverlening — die samen iets betekenisvols vormen. In dit artikel wordt ingegaan op de inhoud, activiteiten, doelen en werkvormen van de Week van de Opvoeding, met aandacht voor het thema van 2025.

Wat is de Week van de Opvoeding?

De Week van de Opvoeding is een nationaal initiatief van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI). Het is een week waarin kinderen, ouders en professionals samen activiteiten organiseren die gericht zijn op het opvoeden en het ouderschap. De week is ontworpen om ouders te ondersteunen, te inspireren en kennis te delen over hoe kinderen het best kunnen opgroeien. De activiteiten zijn vaak gericht op het creëren van verbindingen tussen ouders, kinderen en het omscholvende netwerk van wijkteams, scholen, jeugdzorg en andere instellingen.

Het thema van 2025, “Samen puzzelen”, benadrukt dat opvoeden een complexe, dynamische taak is, waarbij ouders steeds opnieuw de puzzelstukjes leggen. Deze puzzel bestaat uit persoonlijke omstandigheden, sociale hulpverlening, professionele ondersteuning, maar ook de samenwerking met andere ouders. De Week van de Opvoeding biedt ouders de kans om dit samen te doen, in een veilige en ondersteunende omgeving.

Activiteiten tijdens de Week van de Opvoeding

De activiteiten tijdens de Week van de Opvoeding zijn divers en variëren per locatie. Ze zijn bedoeld om ouders en kinderen te inspireren, te ontmoeten en te leren. Activiteiten kunnen zowel informeel als formeel zijn, en zijn vaak interactief en gericht op het creëren van een gevoel van gemeenschap. Een aantal voorbeelden van activiteiten die in voorgaande jaren zijn georganiseerd, zijn:

• Interactief voorlezen en knutselen met ouders en kinderen
• Workshops voor ouders over thema’s als communicatie, grenzen stellen en emotionele ondersteuning
• Familie-activiteiten zoals een kinderspeeldorp of een familie-escape room
• Ouderbijeenkomsten waar ouders elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen uitwisselen
• Webinars en digitale gesprekken over opvoedvragen

Een voorbeeld van een concreet georganiseerde Week van de Opvoeding is in Ooststellingwerf, waar activiteiten werden georganiseerd van maandag 7 t/m zondag 13 oktober. In die week werden activiteiten als interactief voorlezen, ouder-kind knutselactiviteiten en een familie-escape room georganiseerd. De activiteiten richtten zich niet alleen op de kinderen, maar ook op de ouders, door hen actief te betrekken bij de activiteiten en te stimuleren tot gezamenlijk bezig zijn.

Doelen van de Week van de Opvoeding

De Week van de Opvoeding heeft duidelijke doelen die gericht zijn op het ondersteunen van ouders en gezinnen. Deze doelen zijn onder meer:

• Ouders ondersteunen in hun opvoedtaak
• Kennis delen over kinderontwikkeling en opvoedmethoden
• Verbindingen creëren tussen ouders, professionals en het omscholvende netwerk
• Hulpverlening versterken in kwetsbare gezinnen
• Een platform bieden voor ervaringen en gesprekken over opvoeden

In Ooststellingwerf, bijvoorbeeld, is de Week van de Opvoeding een samenwerking tussen verschillende organisaties zoals Kind & Gezin, peuterspeelgroepen en wijkteams. Deze samenwerking maakt het mogelijk om een breed aanbod van activiteiten te realiseren, gericht op kinderen van 0 t/m 9 jaar en hun ouders.

Stappenplan: Aan de slag met de Week van de Opvoeding

Voor wie wil meedenken of zelf activiteiten organiseren tijdens de Week van de Opvoeding, is een stappenplan beschikbaar. Dit plan helpt bij het opzetten van een activiteit en zorgt voor een gestructureerde aanpak. De stappen zijn:

Stap 1: Verdiep je in het thema

Het thema van 2025 is “Samen puzzelen”. Onderzoek hoe dit thema aansluit bij de behoeften van je doelgroep. Wat roept het thema bij jou op? Welke ideeën voor activiteiten of gesprekken komen er bij je op?

Stap 2: Samen kom je verder

Bedenk wie je kunt aanhaken voor de samenwerking. Denk aan: - Ouders of oudergroepen - Centra jeugd en gezin - Wijkteams - Jeugdwerk of jeugdzorg - Scholen of kinderopvang - Bibliotheek of andere instellingen

Stap 3: Benader andere organisaties

Neem contact op met potentiële partners in je netwerk. Verken samen de mogelijkheden voor een gezamenlijke activiteit.

Stap 4: Bespreek de samenwerking

Bespreek de doelen van de activiteit. Wat wil je bereiken? Denk aan: - Kennisoverdracht - Ontmoeting stimuleren - Samen bezig zijn Bepaal ook de vorm van de activiteit. Denk aan een webinar, een speelmiddag, een festival of een ouderbijeenkomst.

Stap 5: Veel plezier bij de activiteit

Zorg dat de activiteit vlekkeloos verloopt. Vergeet niet foto’s te maken en deze te delen op sociale media.

Stap 6: Evalueer

Na de week is het belangrijk om te reflecteren. Wat waren de hoogtepunten en leerpunten? Wat kan beter volgend jaar?

Werkvormen voor ouders

Tijdens de Week van de Opvoeding zijn er specifieke werkvormen beschikbaar die ouders op een interactieve manier met elkaar in gesprek brengen. Deze werkvormen zijn ontworpen om ouders de kans te geven om te reflecteren, ervaringen te delen en zich ondersteund te voelen. Ze kunnen los of in combinatie worden gebruikt. Voorbeelden zijn:

• Puzzelgesprekken: Ouders werken samen aan een fysieke of symbolische puzzel terwijl ze over hun ervaringen praten.
• Ouderschatsessies: Ouders delen korte verhalen over hun opvoedervaringen.
• Gesprekskaarten: Vragenkaarten helpen ouders om over concrete thema’s te praten, zoals grenzen stellen, communicatie of emotionele ondersteuning.

Deze werkvormen zijn ontwikkeld door het NJI en zijn beschikbaar in het Nederlands en Engels. Ze zijn ideaal voor gebruik tijdens ouderbijeenkomsten, wijkactiviteiten of themagesprekken.

Samen puzzelen: Tijd maken voor het gezin

Het thema “Samen puzzelen” benadrukt ook dat opvoeden niet alleen gaat om het opvoeden van kinderen, maar ook om het maken van tijd voor het gezin. De mooiste momenten ontstaan vaak als gezinnen iets samen ondernemen, zoals samen koken, een hut bouwen of een puzzel leggen. Tijdens de Week van de Opvoeding wordt aandacht geschonken aan deze gezinsmomenten. Activiteiten zijn vaak zo georganiseerd dat ouders en kinderen samen iets kunnen doen, wat niet alleen leerzaam is, maar ook verbindend.

In Ooststellingwerf is een dergelijke activiteit een familie-escape room georganiseerd. Dit type activiteit is ideaal om ouders en kinderen in een gezamenlijke taak te betrekken en te stimuleren tot samenwerking en creativiteit.

Conclusie

De Week van de Opvoeding is een belangrijk initiatief dat ouders, kinderen en professionals inspireert om samen te puzzelen op het gebied van opvoeden. Het thema van 2025 benadrukt dat opvoeden een samenloop is van losse stukjes die samen iets betekenisvols vormen. Tijdens de week worden activiteiten georganiseerd die gericht zijn op ondersteuning, kennisdeling en verbinding. Het stappenplan en de beschikbare werkvormen maken het mogelijk voor organisaties om betrokken te raken en actieve bijdragen te leveren. Door samen te puzzelen, kunnen ouders beter ondersteund worden in hun opvoedtaak, en kan een sterker netwerk van hulp en ondersteuning ontstaan. De Week van de Opvoeding biedt dus een unieke kans om gezinnen te versterken en professionals te verbinden, allemaal in het teken van “Samen puzzelen”.

Bronnen

1. Week van de opvoeding welke begeleiding geef jij en krijg jij als ouder
2. Oostende organiseert week van de opvoeding
3. Week van de opvoeding – Samen puzzelen
4. Stappenplan aan de slag met de week van de opvoeding