Positief opvoeden: principes, voordelen en kritiek
juli 13, 2025
De Week van de Opvoeding, dit jaar gehouden van 2 tot en met 8 oktober, staat in het teken van ‘buiten de lijntjes’. Dit thema benadrukt de noodzaak om creatief te denken over opvoeduitdagingen en om elkaar te inspireren door ervaringen te delen. De Week van de Opvoeding, voor de zevende keer georganiseerd door het Nederlands Jeugdinstituut (NJi), stimuleert de dialoog tussen ouders, mede-opvoeders en professionals. Uit gegevens blijkt dat de helft van de ouders zich regelmatig onzeker voelt over de opvoeding, wat het belang van deze gesprekken onderstreept.
Het Belang van Dialoog en Verbinding
Opvoeden is een voortdurende ontdekkingstocht, waarbij ouders dagelijks met nieuwe uitdagingen worden geconfronteerd, mede door de snelle veranderingen in de maatschappij. Het is essentieel dat ouders in gesprek blijven met elkaar en met professionals om van elkaars ervaringen te leren en steun te vinden. De Week van de Opvoeding faciliteert deze verbinding door het organiseren van lokale activiteiten door het hele land. Deze activiteiten zijn bedoeld om de dialoog te stimuleren en de samenwerking tussen opvoeders te bevorderen.
‘Buiten de Lijntjes’ in de Praktijk
Het thema ‘buiten de lijntjes’ roept op tot een andere manier van denken over opvoeden. Dit betekent niet per se dat bestaande normen verworpen moeten worden, maar wel dat er ruimte is voor flexibiliteit en aanpassing aan de individuele behoeften van elk kind. Elk kind is immers anders en reageert anders op dezelfde aanpak. In de klas, maar zeker ook thuis, is het belangrijk om te observeren en te analyseren wat het beste werkt voor een specifiek kind. Soms vereist dit kleine aanpassingen, maar in andere gevallen is een meer fundamenteel andere aanpak nodig.
Het durven afwijken van ‘het normale’ vereist lef en vertrouwen in de eigen aanpak als professional of ouder. Een aanpak die voor anderen verrassend, vernieuwend of zelfs schokkend kan zijn, kan juist waardevolle inzichten opleveren. Het is belangrijk om open te staan voor de ideeën van anderen en te erkennen dat er meerdere manieren zijn om een kind te begeleiden.
De Diversiteit van Opvoedingsstijlen
De mening over wat een goede opvoeding is, verschilt sterk, mede door de diversiteit in culturele achtergronden en opleidingsniveaus. Ongeveer 25% van de jongeren in Nederland heeft een migrantenachtergrond, en in grote steden loopt dit percentage zelfs op tot meer dan 50%. Deze diversiteit betekent dat er een breed scala aan opvoedingspraktijken en -waarden bestaat. Het is belangrijk om respect te hebben voor deze verschillen en om open te staan voor andere perspectieven.
Samen Puzzelen aan Opgroeien
De Week van de Opvoeding 2025 staat in het teken van ‘Samen puzzelen’. Dit thema benadrukt dat opvoeden een gezamenlijke inspanning is, waarbij ouders, familie, vrienden, collega's, wijkteams, huisartsen en scholen een rol spelen. Er bestaat geen universele handleiding voor opvoeden; het is een proces van vallen en opstaan, waarbij ouders stap voor stap ontdekken wat voor hen werkt. Het is belangrijk om hulp te zoeken en te accepteren, en om te beseffen dat je het niet alleen hoeft te doen.
Samen puzzelen gaat niet alleen over opvoeden, maar ook over het creëren van tijd voor elkaar als gezin. De mooiste momenten ontstaan vaak als je samen iets onderneemt, zoals een hut bouwen of een puzzel leggen. Deze gedeelde ervaringen versterken de band tussen ouders en kinderen en dragen bij aan een positieve opvoedomgeving.
Activiteiten en Initiatieven tijdens de Week van de Opvoeding
Tijdens de Week van de Opvoeding worden door het hele land diverse activiteiten georganiseerd, zoals workshops, webinars, lezingen en themabijeenkomsten. Deze activiteiten zijn bedoeld om ouders te ondersteunen bij hun opvoedingsvragen en om de dialoog tussen ouders en professionals te stimuleren.
Een voorbeeld van een initiatief is het organiseren van workshops voor ouders en kinderen, zoals die van de Kanjertraining Haarlem. Deze workshops bieden een veilige omgeving waarin ouders en kinderen samen kunnen werken aan het versterken van hun relatie en het ontwikkelen van positieve vaardigheden.
Ook worden er activiteiten georganiseerd waarbij vrijwilligers, waaronder mensen met een beperking, betrokken zijn, zoals het uitdelen van krijtjes met opvoedvragen op schoolpleinen. Dit stimuleert ouders om met elkaar in gesprek te gaan over opvoeden en om van elkaars ervaringen te leren.
De Rol van Scholen en Professionals
Scholen spelen een cruciale rol in de opvoeding van kinderen. Het is belangrijk dat scholen en ouders samenwerken om een consistente en ondersteunende omgeving te creëren. Een manier om deze samenwerking te bevorderen is door ouders actief te betrekken bij het onderwijs, bijvoorbeeld door middel van ouderavonden, workshops en vrijwilligerswerk.
Professionals, zoals leerkrachten, pedagogen en psychologen, kunnen ouders ondersteunen bij hun opvoedingsvragen en hen helpen om de juiste keuzes te maken. Het is belangrijk dat professionals openstaan voor de behoeften van ouders en dat ze hen een veilige en vertrouwde omgeving bieden waarin ze hun zorgen kunnen uiten.
Inclusief Onderwijs en de Week van Inclusief Onderwijs
De Week van de Opvoeding sluit aan bij de Week van Inclusief Onderwijs. Inclusief onderwijs start in de klas en vereist een goede pedagogische relatie tussen leraar en leerling. Het is belangrijk om te erkennen dat elk kind uniek is en dat er verschillende manieren zijn om te leren. Door te focussen op de sterke punten van elk kind en door een ondersteunende leeromgeving te creëren, kunnen alle kinderen hun potentieel bereiken.
Het Belang van Spel en Vrije Tijd
Het is belangrijk dat kinderen voldoende tijd hebben om te spelen en om zich vrij te kunnen uiten. In een steeds drukker wordende maatschappij is het echter vaak lastig om tijd te maken voor spel. Het is belangrijk om te beseffen dat spel essentieel is voor de ontwikkeling van kinderen en dat het hen helpt om creatief te zijn, problemen op te lossen en sociale vaardigheden te ontwikkelen.
Conclusie
De Week van de Opvoeding, met het thema ‘buiten de lijntjes’, benadrukt het belang van dialoog, samenwerking en flexibiliteit in de opvoeding. Het is essentieel dat ouders, mede-opvoeders en professionals met elkaar in gesprek blijven om van elkaars ervaringen te leren en om elkaar te ondersteunen. Door ‘buiten de lijntjes’ te kleuren en open te staan voor nieuwe ideeën, kunnen we een positieve en ondersteunende opvoedomgeving creëren waarin elk kind de kans krijgt om zich te ontwikkelen tot een evenwichtig en gelukkig individu. De nadruk op ‘samen puzzelen’ onderstreept dat opvoeden een gezamenlijke inspanning is, waarbij iedereen een rol te spelen heeft.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
