Waarden in de opvoeding: Wat is belangrijk en hoe worden ze doorgegeven?
juli 13, 2025
De Week van de Opvoeding is een jaarlijks terugkerend evenement dat in het teken staat van opvoeden en ouderschap. Het is een periode waarin aandacht wordt besteed aan de uitdagingen en vreugdes die het opvoeden met zich meebrengt, en waarin verschillende organisaties en initiatieven zich inzetten om ouders en opvoeders te ondersteunen. Dit artikel biedt een overzicht van de Week van de Opvoeding, de thema's die centraal staan, en de mogelijkheden voor betrokkenheid en inspiratie.
Opvoeden is een complexe taak die niet alleen door ouders wordt uitgevoerd. Een breed netwerk van mensen speelt een rol in de ontwikkeling van een kind, waaronder familieleden, vrienden, buren, leraren, coaches en andere professionals. Deze 'opvoedhelden', zoals ze vaak worden genoemd, hebben een positieve invloed op het leven van kinderen en gezinnen. Sociale steun kan gezinnen helpen om alledaagse vragen en zorgen op eigen kracht op te lossen, waardoor ze minder vaak beroep hoeven te doen op professionele hulp. Kinderen die kunnen terugvallen op een divers netwerk van volwassenen zijn vaak veerkrachtiger en hebben meer kans om zich te ontwikkelen tot gezonde volwassenen.
Het is belangrijk te erkennen dat opvoeden niet altijd gemakkelijk is. De verwachtingen kunnen hoog zijn, en de realiteit is vaak complex. Ouders kunnen zich overweldigd voelen door de verantwoordelijkheid en behoefte hebben aan steun en advies. Het is essentieel dat ouders zich realiseren dat ze het opvoeden niet alleen hoeven te doen en dat het delen van vragen en twijfels met anderen een waardevolle stap kan zijn.
Het thema van de Week van de Opvoeding in 2025 is 'Samen puzzelen'. Dit thema benadrukt dat opvoeden een constante zoektocht is, waarbij ouders stap voor stap proberen te ontdekken wat voor hen werkt. Verschillende factoren, zoals energie, woon-, werk- en financiële situatie, het karakter van het kind en de mensen om hen heen, vormen stukjes van de puzzel. Ouders kunnen hulp krijgen van familie, vrienden, collega's, wijkteams, huisartsen, scholen en andere ouders bij het leggen van deze puzzel. Er is geen universele handleiding voor opvoeden, en samenwerking is essentieel.
'Samen puzzelen' gaat niet alleen over het opvoeden zelf, maar ook over het maken van tijd voor elkaar als gezin. De mooiste momenten ontstaan vaak wanneer gezinnen samen activiteiten ondernemen, zoals het bouwen van een hut of het leggen van een puzzel.
Tijdens de Week van de Opvoeding worden door het hele land diverse activiteiten georganiseerd. Deze activiteiten zijn bedoeld om kennis te delen, ontmoetingen te stimuleren en ouders en opvoeders te inspireren. De aard van de activiteiten kan variëren van webinars en speelmiddagen tot festivals, radio-uitzendingen en ouderavonden.
Een specifiek voorbeeld van een activiteit is een activiteitendag die activiteiten biedt voor kinderen van verschillende leeftijden. Voor kinderen van 0 tot 4 jaar zijn er activiteiten in de ochtend, terwijl er in de middag een programma is voor kinderen van 4 tot 12 jaar. In de avond is er een programma voor jongeren van 12 tot 23 jaar en hun opvoeders, met activiteiten zoals een puzzelwedstrijd, een AI-escaperoom, lasergamen en het opnemen van een podcast met de burgemeester over opvoeden.
Organisaties worden aangemoedigd om zelf activiteiten te organiseren en deze te delen, zodat anderen daar ook inspiratie uit kunnen halen. Het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) biedt ondersteuning bij het organiseren van activiteiten en het communiceren van de boodschap van de Week van de Opvoeding.
Voor organisaties die willen deelnemen aan de Week van de Opvoeding, is er een stappenplan beschikbaar. De eerste stap is het verdiepen in het thema 'Samen puzzelen' en het organiseren van een brainstormsessie met collega's. Vragen die tijdens de brainstormsessie aan bod kunnen komen, zijn: wat roept het thema op, hoe sluit het thema aan bij de behoeften van de doelgroep, en welke eerste ideeën komen er naar voren?
De tweede stap is het bedenken wie er bij de organisatie van de activiteiten betrokken kan worden, zoals ouderinitiatieven, centrum jeugd en gezin, de opvoedpoli, de gemeente, kinderopvang, peuterspeelzaal, jeugdwerk, verloskundige praktijk en scholen. Het is ook belangrijk om te kijken of er al activiteiten worden georganiseerd waaraan aangesloten kan worden, en of er mogelijkheden zijn voor samenwerking.
De derde stap is het benaderen van andere organisaties in het netwerk en het verkennen van de mogelijkheden voor samenwerking. Bij de samenwerking is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken over het doel van de activiteit, de vorm die daarbij past, en de betrokkenheid van kinderen, jongeren of ouders bij de organisatie of uitvoering.
Een goede communicatie is essentieel voor het succes van de activiteiten tijdens de Week van de Opvoeding. Het is belangrijk om afspraken op papier te zetten, zodat het proces voor alle partijen helder is. Ook moet er nagedacht worden over de inzet van communicatiemiddelen, zoals een flyer of sociale media. Het communicatiemateriaal van de Week van de Opvoeding kan hierbij gebruikt worden.
Na de Week van de Opvoeding is het belangrijk om te evalueren wat de hoogtepunten en leerpunten waren, zodat deze kennis meegenomen kan worden naar volgend jaar.
Professionals in de kinderopvang en het onderwijs spelen een belangrijke rol in de ondersteuning van ouders. Het is belangrijk dat zij openstaan voor de vragen en twijfels van ouders en dat zij niet te snel problematiseren. Professionals moeten zich bewust zijn van hun rol als onderdeel van de informele steun van ouders en advies, inspiratie en steun kunnen bieden.
De beschikbare informatie is voornamelijk gericht op de organisatie en promotie van de Week van de Opvoeding. Er is beperkte informatie beschikbaar over specifieke opvoedstrategieën, gezondheidsaspecten of statistieken met betrekking tot opvoeden. De focus ligt op het belang van samenwerking en ondersteuning, maar er worden geen concrete richtlijnen gegeven over hoe dit in de praktijk te implementeren.
De Week van de Opvoeding is een belangrijk initiatief om aandacht te besteden aan de uitdagingen en vreugdes van het opvoeden. Het thema 'Samen puzzelen' benadrukt het belang van samenwerking en ondersteuning bij het opvoeden van kinderen. Door activiteiten te organiseren en kennis te delen, kunnen ouders en opvoeders geïnspireerd worden en hun netwerk versterken. Professionals in de kinderopvang en het onderwijs spelen een cruciale rol in het bieden van steun en advies aan ouders. De Week van de Opvoeding is een moment om stil te staan bij het belang van opvoeden en om samen te werken aan een positieve toekomst voor alle kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet