Waarden en normen in de opvoeding van kinderen: voorbeelden en invloed
juli 13, 2025
De Week van de Opvoeding en de Week van de Hoogbegaafdheid zijn periodes waarin aandacht wordt besteed aan de uitdagingen en vreugdes van het opvoeden en de specifieke behoeften van hoogbegaafde kinderen. Deze initiatieven, met name in België en Nederland, streven ernaar om opvoeding zichtbaar en bespreekbaar te maken, en om ondersteuning te bieden aan ouders, leerkrachten en kinderen. Dit artikel geeft een overzicht van de activiteiten en thema's die binnen deze weken centraal staan, gebaseerd op beschikbare informatie.
De Week van de Opvoeding, georganiseerd door onder andere EXPOO/Opgroeien, de Gezinsbond en VCOK, heeft als doel positieve opvoedingsstijlen te promoten en het aanbod van opvoedingsondersteuning onder de aandacht te brengen. De kracht van deze week ligt in de inzet van lokale organisaties die dicht bij de burger staan, zoals gemeenten, verenigingen en lokale initiatieven. In 2025 staat de Week van de Opvoeding in het teken van ‘Goed genoeg ouderschap’, waarbij benadrukt wordt dat fouten maken bij het opvoeden normaal is en dat perfectie niet vereist is. Het thema ‘Samen puzzelen’ benadrukt het belang van het delen van ervaringen en het zoeken van hulp bij familie, vrienden, collega's, wijkteams, huisartsen, scholen en andere ouders. Het leggen van deze puzzel, het ouderschap, is een proces dat niet alleen hoeft te worden gedaan.
Verschillende activiteiten worden georganiseerd tijdens de Week van de Opvoeding, waaronder infoavonden, trainingen en de beschikbaarstelling van folders. In België organiseert de jeugddienst jaarlijks in samenwerking met het Huis van het Kind, het LOK en de dienst Kinderopvang diverse initiatieven. De Week van de Opvoeding in België vindt plaats van 16 tot 23 mei. Ook online initiatieven, zoals talkshows over opvoeden en de opvoeding van pubers, worden aangeboden. Deze talkshows behandelen thema's als genotmiddelen, relaties en seksualiteit, sociale media en stress, somberheid en suïcide.
Naast de algemene focus op opvoeding, wordt er ook specifiek aandacht besteed aan hoogbegaafdheid. De Week van de Hoogbegaafdheid, die plaatsvindt van 5 tot en met 13 maart, heeft als doel kennis over hoogbegaafdheid te verspreiden. Ongeveer 2% van de bevolking is hoogbegaafd, wat neerkomt op 1 op de 50 mensen. Tijdens deze week worden diverse activiteiten georganiseerd, waaronder HB Café’s, expertisecentra die informatie verstrekken over lerende netwerken, en activiteiten in samenwerking met kinderboekwinkels.
Er zijn verschillende initiatieven om ouders van hoogbegaafde kinderen te ondersteunen. Zo worden er ouderavonden en webinars georganiseerd, waar experts ingaan op vragen over de opvoeding van hoogbegaafde kinderen. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere de impact van hoogbegaafdheid op het dagelijks leven, het belang van authentiek zijn en het vinden van een passende schoolcarrière. Ook worden er workshops aangeboden over onderwerpen als overthinking en zintuiglijke prikkelverwerking bij hoogbegaafde kinderen.
Er wordt onderzoek gedaan naar hoogbegaafdheid, onder andere door de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek doet naar de effectiviteit van informele steun aan ouders en kinderen. Ook wordt er onderzoek gedaan naar hoogbegaafde leerlingen die zijn uitgevallen uit het reguliere basisonderwijs, of die dreigen uit te vallen. Dit onderzoek richt zich op het identificeren van factoren die bijdragen aan het uitvallen van hoogbegaafde leerlingen en het ontwikkelen van interventies om dit te voorkomen.
Naast ondersteuning voor ouders, zijn er ook initiatieven gericht op professionals in het onderwijs. Zo worden er infosessies georganiseerd voor directeurs, zorgcoördinatoren, beleidsondersteuners en klasleerkrachten, waarin informatie wordt verstrekt over lerende netwerken en differentiatie- en verrijkingsmaterialen. Deze sessies bieden professionals de mogelijkheid om hun kennis en vaardigheden te verbeteren en om inspiratie op te doen voor hun werk.
Home-Start Nederland speelt een belangrijke rol in de opvoedondersteuning. In 2018 gaven bijna 3600 vrijwilligers van Home-Start een steuntje in de rug aan ruim 3800 gezinnen met meer dan 8000 kinderen. Home-Start is erkend als een effectief programma voor opvoedondersteuning aan ouders met kinderen tot en met zes jaar. De organisatie biedt steun aan gezinnen in verschillende situaties, waaronder vluchtelinggezinnen.
In Zeeuws-Vlaanderen zijn speerpunten vastgesteld voor het regionale gezondheidsbeleid, waaronder gezondheid in de fysieke en sociale leefomgeving, het verkleinen van gezondheidsachterstanden, het verminderen van de druk op het dagelijks leven bij jeugd en jongvolwassenen, en vitaal ouder worden. Deze speerpunten zijn relevant voor de opvoeding, omdat een gezonde leefomgeving en goede gezondheid essentieel zijn voor de ontwikkeling van kinderen.
Hoewel er veel initiatieven zijn om ouders en kinderen te ondersteunen, zijn er ook uitdagingen. Ouders zijn steeds minder makkelijk via scholen te bereiken, waardoor het belangrijk is om andere kanalen te benutten om hen te bereiken. Ook is het belangrijk om de samenwerking tussen verschillende organisaties te versterken, zodat een breed scala aan ondersteuning kan worden geboden. De Week van de Opvoeding en de Week van de Hoogbegaafdheid bieden een platform om deze uitdagingen te bespreken en om gezamenlijk te werken aan een betere toekomst voor kinderen en ouders.
De Week van de Opvoeding en de Week van de Hoogbegaafdheid zijn belangrijke initiatieven die aandacht vragen voor de uitdagingen en vreugdes van het opvoeden en de specifieke behoeften van hoogbegaafde kinderen. Door het organiseren van diverse activiteiten, het aanbieden van ondersteuning aan ouders en professionals, en het stimuleren van onderzoek, dragen deze weken bij aan een betere toekomst voor kinderen en ouders. Het thema ‘Samen puzzelen’ benadrukt het belang van samenwerking en het delen van ervaringen, en het thema ‘Goed genoeg ouderschap’ benadrukt dat perfectie niet vereist is, maar dat het belangrijk is om mild te zijn voor jezelf en voor je kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet