De rol van opvoeding in de psychische ontwikkeling van kinderen
juli 13, 2025
De Week van de Opvoeding is een jaarlijkse campagne die in België en Nederland aandacht vraagt voor opvoeding en ouderschap. Het doel is om opvoeden zichtbaar en bespreekbaar te maken, en het aanbod van opvoedingsondersteuning te promoten. Deze campagne wordt gecoördineerd door verschillende organisaties en wordt ondersteund door gemeenten, verenigingen en lokale initiatieven. De focus ligt op het creëren van een positieve omgeving waarin ouders zich gesteund voelen en toegang hebben tot de hulp die ze nodig hebben.
De Week van de Opvoeding, die jaarlijks plaatsvindt van 16 tot 23 mei, heeft meerdere doelstellingen. Naast het promoten van positieve opvoedingsstijlen, wil de campagne ook het belang van opvoeden benadrukken en het aanbod van opvoedingsondersteuning in de kijker zetten. De kracht van de campagne ligt in de inzet van organisaties die dicht bij de burger staan. Gemeenten, verenigingen en lokale actoren die opvoedingsondersteuning aanbieden, tonen elk jaar opnieuw hun enthousiasme door het organiseren van diverse activiteiten. Deze activiteiten worden gebundeld in een kalender om het overzicht te behouden.
De organisatie van de Week van de Opvoeding vereist een succesvolle aanpak, waarbij partners gemotiveerd worden om samen te werken en de doelgroep effectief bereikt wordt. Praktische vragen die hierbij centraal staan zijn hoe een succesvolle week georganiseerd kan worden, hoe partners gemotiveerd kunnen worden, hoe de doelgroep bereikt kan worden, wat goed werkt en wat verbeterd kan worden, en hoe de week leeft en breed gedragen wordt. Verschillende initiatieven, zoals in Dendermonde, Roeselare en de samenwerking tussen Wiegwijs en CM, delen hun aanpak, valkuilen en successen om anderen te inspireren.
De Week van het Jonge Kind, die vaak voorafgaat aan de Week van de Opvoeding, richt zich specifiek op de eerste jaren van het kind (0-6 jaar). Tijdens deze week wordt aandacht gevraagd voor het belang van deze cruciale periode door middel van het organiseren van uiteenlopende activiteiten. Het Openingsevent Week van het Jonge Kind is een belangrijke bijeenkomst voor professionals en managers die werken met kinderen in deze leeftijdscategorie. Dit evenement biedt de mogelijkheid om pedagogische kennis op te frissen, inspiratie op te doen en te netwerken met collega's.
Professionals in de kinderopvang en het onderwijs spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. Het is belangrijk dat zij zich bewust zijn van de gehechtheidsbenadering in de leerling-leerkrachtrelatie, waarbij nabijheid, conflict en afhankelijkheid belangrijke aspecten zijn. Deze benadering biedt een theoretische fundering voor de ontwikkeling van assessment en interventies en kan succesvol worden toegepast in andere professionele settings.
Kinderopvang is een integraal onderdeel van de pedagogische omgeving van kinderen en kan een belangrijke bijdrage leveren aan de participatie van alle betrokkenen, het versterken van de sociale cohesie en het bevorderen van respect voor diversiteit. Inclusie is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Het vraagt een actieve en open houding naar kinderen en hun ouders, en een basishouding van respectvol kijken en luisteren. Het kind moet gezien worden als een competente en actieve deelnemer in zijn eigen ontwikkeling.
Het is belangrijk om aan te sluiten bij de leefwereld en behoeften van ouders en kinderen, en om interventies toegankelijker te maken voor gezinnen met een migratieachtergrond. Samenwerken met informele netwerken is hierbij essentieel. Professionals moeten zich bewust zijn van de verschillen in gebruik van hulp bij opvoeding, onderwijs en gezondheid tussen autochtone en migrantenfamilies.
Verschillende organisaties bieden opvoedondersteuning aan ouders en gezinnen. Home-Start Nederland biedt bijvoorbeeld steun aan ouders met alledaagse vragen over opvoeden. Onderzoek toont aan dat deze steun effectief is en dat ouders hun gezin ook na het beëindigen van de steun op de rails houden. Home-Start erkent het belang van informele steun en werkt samen met verschillende partners om het bereik van hun programma te vergroten.
De Gezinsbond biedt advies en activiteiten aan voor ouders en grootouders en zet zich in voor een gezinsvriendelijke samenleving. Andere organisaties, zoals VCOK, CGG en CLB, bieden ook ondersteuning op verschillende gebieden, zoals pedagogische begeleiding, geestelijke gezondheidszorg en school- en studiekeuze.
Het thema van de Week van de Opvoeding 2025 is 'Goed genoeg ouderschap'. Dit thema benadrukt dat fouten maken bij opvoeden hoort en dat perfectie niet nodig is. Door milder te zijn voor jezelf, geef je ook je kinderen een belangrijk voorbeeld: vallen en opstaan hoort bij het leven. Het is belangrijk om te erkennen dat opvoeden uitdagend kan zijn en dat het oké is om hulp te vragen.
De Week van de Opvoeding heeft zich aangepast aan de veranderende omstandigheden, zoals de coronapandemie. In 2020 werden activiteiten online aangeboden, zoals een online game om gezinnen met elkaar te verbinden, vlogs van bekende ouders en een groot aanbod webinars. Dit toonde aan dat de Week van de Opvoeding ook in tijden van crisis relevant kan blijven en een positieve boodschap kan verspreiden.
De Week van het Jonge Kind biedt ook een platform voor het uitreiken van de prijs van Pedagogisch Professional van het Jaar. Deze verkiezing is een initiatief van de beroepsvereniging PPINK en vakblad Kinderopvang en heeft als doel om de pedagogisch professional in het zonnetje te zetten en uit te dragen hoe mooi en belangrijk dit vak is. Het is belangrijk om te investeren in de kwaliteit van de pedagogische professionals en om hen de mogelijkheid te bieden om zich verder te ontwikkelen. Workshops en trainingen, zoals die over de OpvoedParty en het Pedagogisch kwaliteitenspel, kunnen hierbij een belangrijke rol spelen.
Om de Week van de Opvoeding succesvol te laten verlopen, is het belangrijk om te evalueren wat goed werkt en wat verbeterd kan worden. Vragen die hierbij centraal staan zijn hoe de week georganiseerd kan worden, hoe partners gemotiveerd kunnen worden, hoe de doelgroep bereikt kan worden en hoe de week leeft en breed gedragen wordt. Door te leren van eerdere ervaringen en door open te staan voor nieuwe ideeën, kan de Week van de Opvoeding in de toekomst nog meer impact hebben.
De Week van de Opvoeding is een belangrijke campagne die aandacht vraagt voor opvoeding en ouderschap. Door samenwerking tussen verschillende organisaties en door het aanbieden van opvoedondersteuning, kan een positieve omgeving gecreëerd worden waarin ouders zich gesteund voelen en toegang hebben tot de hulp die ze nodig hebben. De focus op inclusie, diversiteit en goed genoeg ouderschap benadrukt het belang van een integrale benadering van opvoeding. De Week van de Opvoeding blijft zich aanpassen aan de veranderende omstandigheden en blijft een relevant platform voor professionals en ouders.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet