Opvoeden is Samenspel: Een Week van Aandacht voor Verbinding en Ondersteuning

De Week van de Opvoeding is een jaarlijks terugkerend evenement dat aandacht vraagt voor de complexiteit en het belang van opvoeden en ouderschap. Verschillende organisaties en instanties zetten zich tijdens deze week in om ouders, opvoeders en kinderen te ondersteunen en te inspireren. De kernboodschap van de Week van de Opvoeding, met name in 2018, was “Opvoeden is samenspel”. Dit thema benadrukt dat opvoeden niet een taak is die men alleen vervult, maar een gezamenlijke inspanning van ouders, kinderopvang, scholen, sportverenigingen en de gemeente.

Het Belang van Samenwerking

Opvoeden is een proces dat vraagt om een breed scala aan ondersteuning. Het is niet langer een geïsoleerde verantwoordelijkheid van ouders. De betrokkenheid van verschillende partijen, zoals kinderopvang, scholen en gemeenten, is essentieel voor een optimale ontwikkeling van kinderen. Dit samenspel is cruciaal om een consistente en ondersteunende omgeving te creëren waarin kinderen kunnen groeien en bloeien. Het boek “School, ouders en wijk: samen opvoeden” sluit naadloos aan op dit thema, en biedt concrete handreikingen voor een gezamenlijke opvoedingsverantwoordelijkheid. Er is een besef dat de samenwerking tussen deze partijen in het verleden soms tekort is geschoten, en dat het noodzakelijk is om het tij te keren en te bouwen aan een nieuw perspectief.

Activiteiten Tijdens de Week van de Opvoeding

Tijdens de Week van de Opvoeding worden door het hele land diverse activiteiten georganiseerd. Deze activiteiten zijn gericht op het bevorderen van dialoog, verbinding en kennisdeling tussen ouders en professionals. In 2018 organiseerden verschillende JGZ-organisaties specifieke bijeenkomsten voor zowel ouders als professionals. Zo organiseerde GGD Hart voor Brabant een theaterbijeenkomst over jongeren en middelengebruik, terwijl CJG Utrecht lezingen organiseerde over opvoeden als samenspel, taalontwikkeling bij jonge kinderen en de behoeften van peuters. Ook GGD Zeeland bood activiteiten aan, zoals “Peuterpraat”, gericht op de communicatie met jonge kinderen.

In 2021 organiseerde GGD Hollands Noorden een online bijeenkomst met Steven Pont, ontwikkelingspsycholoog en opvoedcoach, over hoe verhalen de band in een gezin kunnen versterken. Deze bijeenkomst bood tips en voorbeelden over hoe je met elkaar in gesprek kunt gaan en de band met je gezin kunt verdiepen.

De Rol van de Gemeente en Professionals

Gemeenten spelen een belangrijke rol in het faciliteren van steun bij opvoeden en ouderschap. Het congres ‘Daadkrachtige steun bij opvoeden en ouderschap’ bood beleidsmedewerkers en managers van gemeenten en jeugdgezondheidszorgorganisaties inspiratie en handvatten om deze steun te organiseren en te optimaliseren. Professionals, zoals leerkrachten, opvoeders en medewerkers van de jeugdgezondheidszorg, kunnen een waardevolle bijdrage leveren door ouders te ondersteunen en te begeleiden bij opvoedvragen.

Uitdagingen in de Opvoeding en de Behoefte aan Steun

Opvoeden is niet altijd gemakkelijk. Ouders kunnen te maken krijgen met diverse uitdagingen, zoals verschillen in opvoedstijlen, gedragsproblemen bij kinderen, of de gevolgen van een echtscheiding. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de ouders zich regelmatig onzeker voelt over de opvoeding. Het is daarom belangrijk dat ouders en professionals met elkaar in gesprek blijven en elkaar steunen. Organisaties zoals het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) bieden begeleiding bij opgroei- en opvoedvragen, en verwijzen door naar andere organisaties bij zware problemen. Het CJG werkt samen met diverse partners, zoals kinderdagverblijven, huisartsen en scholen, om een breed scala aan ondersteuning te bieden.

Het Belang van Gesprekken en Verhalen

Het thema van de Week van de Opvoeding in 2021, “Vertel eens…”, onderstreepte het belang van gesprekken en verhalen in het versterken van de band in een gezin. Door verhalen te delen, kunnen gezinsleden elkaar beter leren kennen en een diepere verbinding met elkaar opbouwen. Steven Pont benadrukte tijdens de online bijeenkomst van GGD Hollands Noorden hoe gesprekken, familieverhalen en luisteren de band met het gezin en de familie kunnen versterken. Het is belangrijk om door de verschillende levensfasen van kinderen heen in gesprek te blijven en te ontdekken wie je wilt zijn als ouder of opvoeder. Ook familietradities en geschiedenis spelen een rol bij het versterken van de band in het gezin.

De Week van het Jonge Kind en de Focus op de Eerste Jaren

Naast de Week van de Opvoeding is er ook de Week van het Jonge Kind, die aandacht vraagt voor de cruciale eerste jaren van een kind. Tijdens deze week kunnen ouders in gesprek gaan met allen die betrokken zijn bij de opvoeding, ontwikkeling, verzorging of begeleiding van hun kind(eren) om te laten weten wat voor hen belangrijk is. Professionals kunnen laten zien en horen wat zij belangrijk vinden in de eerste jaren en waarom dit belangrijk is voor jonge kinderen.

Sociale Media en de Actie ‘Wie Bedank Jij?’

Om de Week van de Opvoeding te promoten en de waarde van steun en samenwerking te benadrukken, werd een actie op social media gelanceerd: ‘Wie bedank jij?’. Ouders en opvoeders werden aangemoedigd om iemand te bedanken die hen steunt en adviseert, en het stokje door te geven aan anderen. Deze actie onderstreepte het belang van waardering en de positieve impact van een ondersteunend netwerk.

De Puzzel van het Ouderschap

Het thema van de Week van de Opvoeding in 2025, “Samen puzzelen”, illustreert dat ouderschap een constante zoektocht is. Het is een proces waarbij ouders stap voor stap, al puzzelend, ontdekken wat voor hen werkt. Ouders hoeven dit niet alleen te doen, maar kunnen hulp krijgen van familie, vrienden, collega's, wijkteams, huisartsen, school en andere ouders. Er is geen handleiding voor opvoeden, en het is belangrijk om samen te puzzelen en van elkaar te leren.

De Rol van Geloofsopvoeding

In sommige gezinnen speelt geloofsopvoeding een belangrijke rol. Het betrekken van geloof in het dagelijks leven kan een waardevolle bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een kind. Het is belangrijk om andere ouders te inspireren en te laten zien dat geloofsopvoeding niet groots en spectaculair hoeft te zijn, maar juist in de kleine dingen kan zitten.

Conclusie

De Week van de Opvoeding benadrukt het belang van samenwerking, steun en verbinding in de opvoeding. Het thema “Opvoeden is samenspel” onderstreept dat opvoeden niet een taak is die men alleen vervult, maar een gezamenlijke inspanning van ouders, professionals en de gemeenschap. Door het organiseren van activiteiten, het stimuleren van gesprekken en het bieden van ondersteuning, draagt de Week van de Opvoeding bij aan een positieve en ondersteunende omgeving voor kinderen en hun ouders. Het is essentieel om te erkennen dat opvoeden een uitdaging kan zijn, en dat het belangrijk is om elkaar te steunen en van elkaar te leren. Door samen te puzzelen, kunnen we een optimale omgeving creëren waarin kinderen kunnen groeien en bloeien.

Bronnen

1. Week van de Opvoeding
2. Online bijeenkomst voor ouders en opvoeders
3. Opvoeden is soms lastig
4. Opvoeden is samenspel
5. Week van de Opvoeding - Nji
6. Week van de Opvoeding - Tilburgers
7. Week van de Opvoeding - Je Beste Maatje
8. Week van de Opvoeding - Prima Onderwijs
9. Week van de Opvoeding - Zoeken naar het goede
10. GGD Hollands Noorden organiseert online bijeenkomst
11. Week van het Jonge Kind 2018
12. Papa aandacht tijdens Week van de Opvoeding
13. Opvoeden en opgroeien doe je samen!