Opvoeden in Samenwerking: De Week van de Opvoeding en Ondersteuning voor Gezinnen

De Week van de Opvoeding is een jaarlijks terugkerend evenement dat opvoeden en ouderschap centraal stelt, met als doel ontmoeting, ervaringen delen en inspiratie bieden. Deze campagne, met name in België, maar ook in Nederland, wil opvoeden bespreekbaar maken en de diverse vormen van ondersteuning voor ouders onder de aandacht brengen. Dit artikel biedt een overzicht van de thema’s en activiteiten die binnen het kader van de Week van de Opvoeding worden georganiseerd, gebaseerd op beschikbare informatie.

Het Belang van Samenwerking bij Opvoeden

Een centraal thema binnen de Week van de Opvoeding is de nadruk op samenwerking. Opvoeden wordt gezien als een gezamenlijke inspanning, waarbij ouders niet alleen staan. Verschillende bronnen benadrukken het belang van de inzet van familie, vrienden, collega’s, wijkteams, huisartsen, scholen en andere ouders. Er bestaat geen universele handleiding voor opvoeden, waardoor het essentieel is om steun te zoeken en ervaringen te delen. Dit samenspel is niet alleen gericht op de opvoeding zelf, maar ook op het creëren van tijd voor elkaar als gezin, wat bijdraagt aan een warme en begripvolle omgeving.

De Week van de Opvoeding: Initiatieven en Doelstellingen

De Week van de Opvoeding wordt in België georganiseerd door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en heeft als doel opvoeding en ouderschap zichtbaar en bespreekbaar te maken. In Nederland organiseert het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) de Week van de Opvoeding, met als thema voor 2025 “Samen puzzelen”. Dit thema benadrukt dat opvoeden een zoektocht is, waarbij ouders stappen zetten en puzzelstukjes leggen, vaak met de hulp van anderen. De campagne richt zich op het creëren van ontmoetingen, het delen van ervaringen en het inspireren van ouders en professionals.

Activiteiten en Onderwerpen tijdens de Week van de Opvoeding

De activiteiten die tijdens de Week van de Opvoeding worden georganiseerd, zijn divers en variëren van interactieve workshops tot infoavonden. In Gent werden in 2018 bijvoorbeeld lezingen georganiseerd over de kracht van voorbeeldgedrag, het reageren op ruzies en mediawijs opvoeden. Ook werden lezingen aangeboden over opvoeden in verschillende culturen en het behouden van een verbinding met tieners. In Het Hogeland werden ouder-kindyoga sessies en een ouder-tienerbingo georganiseerd.

De thema’s die aan bod komen zijn breed. Zo wordt in verschillende regio’s aandacht besteed aan hoogbegaafdheid, met infosessies voor leerkrachten en activiteiten voor hoogbegaafde kinderen. Er worden ook workshops en webinars aangeboden over specifieke uitdagingen, zoals omgaan met eenzaamheid bij hoogbegaafde kinderen en het begrijpen van zintuiglijke prikkelverwerking.

Ondersteuning voor Gezinnen: De Rol van Home-Start

Home-Start Nederland speelt een belangrijke rol in de ondersteuning van gezinnen met opgroeiende kinderen. De organisatie zet vrijwilligers in om ouders een steuntje in de rug te bieden. In 2020 kregen bijna 3.300 gezinnen met ruim 6.800 kinderen hulp van bijna 2.800 vrijwilligers. Home-Start is erkend als een effectief programma voor opvoedondersteuning aan ouders met kinderen tot en met zes jaar. De organisatie richt zich ook op het bieden van steun aan vluchtelinggezinnen en het uitwisselen van kennis en ervaringen met collega’s in België.

Hoogbegaafdheid: Herkenning en Ondersteuning

De Week van de Hoogbegaafdheid, die vaak samenviel met de Week van de Opvoeding, biedt een platform voor het delen van kennis en ervaringen rondom hoogbegaafdheid. Er worden activiteiten georganiseerd voor ouders, leerkrachten en hoogbegaafde kinderen zelf. Zo werden er in verschillende steden gratis lesmateriaal aangeboden voor hoogbegaafde leerlingen, inspiratiegesprekken georganiseerd en workshops over het omgaan met overthinking en burn-out bij hoogbegaafden.

Voor leerkrachten worden er infosessies aangeboden over lerende netwerken en het gebruik van differentiatie- en verrijkingsmaterialen. Het doel is om scholen te inspireren met wetenschappelijk onderbouwde praktijkvoorbeelden en bruikbare tools.

De Rol van Professionals en Organisaties

Verschillende organisaties spelen een rol in de ondersteuning van ouders en gezinnen. VCOK (Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang) biedt pedagogische ondersteuning aan verschillende vormen van kinderopvang en organiseert vormingen voor professionals en ouders. CGG (Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg) biedt medisch-psychiatrische en psychotherapeutische hulpverlening aan mensen met psychische problemen, inclusief specifieke werkingen voor kinderen en jongeren. CLB (Centrum Leerlingenbegeleiding) biedt ondersteuning op het gebied van welbevinden, leren, schoolkeuze, gezondheid en opvoeding.

Inspiratie en Praktische Tips

De Week van de Opvoeding biedt niet alleen informatie en activiteiten, maar ook inspiratie en praktische tips voor ouders. Er worden checklists aangeboden voor het organiseren van activiteiten en inspiratiebundels voor het creëren van lokaal draagvlak. Het thema “Samen puzzelen” benadrukt het belang van het zoeken naar hulp en het delen van ervaringen met anderen.

De Week van de Opvoeding in de Gemeente

De Week van de Opvoeding wordt vaak lokaal georganiseerd, met initiatieven van gemeenten en lokale organisaties. In Het Hogeland werden bijvoorbeeld activiteiten georganiseerd in samenwerking met verschillende partners, waaronder Mensenwerk Hogeland, Beweegteam Het Hogeland, MJD, L.I.J.V kinderyoga en mindfulness, Jongerencentrum Express en Jeugdsoos De Pluu.

Conclusie

De Week van de Opvoeding is een belangrijk initiatief dat opvoeden en ouderschap onder de aandacht brengt. De nadruk op samenwerking, het delen van ervaringen en het bieden van ondersteuning aan ouders en gezinnen is essentieel. De diversiteit aan activiteiten en thema’s, variërend van hoogbegaafdheid tot algemene opvoedvragen, laat zien dat er voor elk gezin wel iets te vinden is. Organisaties zoals Home-Start, VCOK, CGG en CLB spelen een cruciale rol in het bieden van ondersteuning en het creëren van een netwerk van hulp en inspiratie. De Week van de Opvoeding is daarmee een waardevolle bijdrage aan het welzijn van kinderen en hun ouders.

Bronnen

1. Jeugd in Ontwikkeling: https://jeugdinontwikkeling.nl/announcement/view/200
2. Week van de Hoogbegaafdheid: https://weekvandehoogbegaafdheid.nl/
3. Nederlands Jeugdinstituut: https://www.nji.nl/opvoeden-en-ouderschap/week-van-de-opvoeding
4. Stad Gent: https://persruimte.stad.gent/165933-week-van-de-opvoeding-van-16-tot-23-mei-2018
5. Home-Start Nederland: https://www.home-start.nl/nieuws
6. Opgroeien: https://pers.opgroeien.be/gezinnen-verbinden-zich-online-met-elkaar-tijdens-week-van-de-opvoeding
7. Eemskrant: https://www.eemskrant.nl/activiteiten-week-van-de-opvoeding-in-gemeente-het-hogeland/
8. VVSG: https://www.vvsg.be/themas/zorg-gezin-en-welzijn/kinderen-en-gezinnen/week-van-de-opvoeding
9. Jeugd Lochristi: https://www.jeugdlochristi.be/wij-ondersteunen/week-van-de-opvoeding