De Week van de Opvoeding in Ede: Samen Delen, Samen Weten
juli 13, 2025
De opvoeding van kinderen is een voortdurende zoektocht, een puzzel met vele losse stukjes. Verschillende factoren, zoals de energie van de ouders, de woon-, werk- en financiële situatie, het karakter van het kind en de omgeving, spelen hierbij een rol. Ouders hoeven deze puzzel niet alleen te leggen; hulp van familie, vrienden, collega’s, wijkteams, huisartsen, school en andere ouders kan essentieel zijn. Er bestaat geen universele handleiding voor opvoeden, en samenwerking is cruciaal. Dit artikel biedt een overzicht van actuele thema’s en initiatieven binnen de opvoeding, gebaseerd op recente ontwikkelingen en onderzoeken.
De Week van de Opvoeding, georganiseerd door het Nederlands Jeugdinstituut, vindt plaats van 13 tot en met 19 oktober 2025. Het thema van dit jaar is ‘Samen puzzelen’. Tijdens deze week staat het centraal om elkaar te ontmoeten, ervaringen te delen en inspiratie op te doen. Er worden diverse activiteiten georganiseerd, die te vinden zijn in een speciale agenda. Ouders worden aangemoedigd om deel te nemen en ook zelf initiatieven aan te melden. Eerdere edities van de Week van de Opvoeding hebben al inspirerende activiteiten opgeleverd, zoals samenwerkingen tussen gemeenten, kleurplatenwedstrijden en ontmoetingsfestivals. In 2017 was het thema ‘buiten de lijntjes’.
De samenwerking tussen onderwijs en opvoeding wordt steeds belangrijker geacht. Het Koersdocument van een Samenwerkingsverband (SWV) benadrukt de cruciale rol van ouders en de noodzaak om deze samenwerking te versterken. Een juiste plek met goed onderwijs en ondersteuning voor elk kind is een hoofddoel, met speciale aandacht voor specifieke groepen leerlingen. Een professionele teamaanpak rondom het kind is essentieel, evenals permanent leren en verbeteren op basis van openheid en samenwerking. De rol van Zeeluwe, een organisatie die besturen ondersteunt, wordt verder versterkt om de samenwerking tussen gemeenten en schoolbesturen te faciliteren.
De trend naar meer inclusief onderwijs, waarbij kinderen met verschillende behoeften samen leren, wint aan kracht. Brede Scholen, zoals Het Anker in Wijk bij Duurstede, zijn een voorbeeld van deze ontwikkeling. Deze scholen bieden onderdak aan regulier basisonderwijs, speciaal basisonderwijs (SBO) en kinderopvang, en werken samen met gemeentelijke jeugd- en gezinsexpertise. De voordelen van deze aanpak zijn dat kinderen van verschillende leeftijden en niveaus samen leren, zorg dichtbij is en snelle doorverwijzing naar specialisten mogelijk is.
Er zijn verschillende uitdagingen in het onderwijs, waaronder het vroegtijdig keuzemoment voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Sommigen pleiten voor een flexibeler systeem met een alternatief onderwijsmodel voor leerlingen tussen de 10 en 15 jaar, om kansongelijkheid te verminderen en leerlingen met specifieke behoeften beter te ondersteunen. Er zijn zorgen over het aantal leerlingen dat op een ander niveau zit dan het advies van de basisschool, het aantal zittenblijvers en het toenemende aantal leerlingen dat symptomen van stress vertoont.
De kwaliteit van het onderwijs staat of valt met de kwaliteit van de leerkrachten. Er zijn verschillende initiatieven om leerkrachten te ondersteunen, zoals cursussen voor de onderbouw gericht op taalproblemen bij kinderen. Deze cursussen benadrukken het belang van taalstimulering en ouderbetrokkenheid. Ook zijn er ontwikkelingen op het gebied van cao-onderhandelingen, met als doel een goede loonsverhoging en betere arbeidsvoorwaarden voor alle werknemers in het primair onderwijs. Een recente overeenkomst resulteerde in een loonsverhoging van 4,9 procent.
Innovatie en samenwerking zijn essentieel voor de verdere ontwikkeling van het onderwijs. Voorbeelden hiervan zijn de verkenning van een fusie tussen basisschoolbesturen in Dronten en Zeewolde, om zo een toekomstbestendig onderwijs te garanderen, en de samenwerking tussen verschillende organisaties in het kader van de Week van de Opvoeding. Ook de samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg wordt steeds belangrijker, evenals de samenwerking met het bedrijfsleven en internationale partners.
Uit programma’s voor capaciteitsversterking in het onderwijs zijn verschillende lessen getrokken. Een programma moet flexibel en geïntegreerd zijn, triple helix-constructies (samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven) en ‘Living labs’ zijn vruchtbare vormen van samenwerking, alumni kunnen actief worden ingezet voor samenwerking, en er is een groeiende druk om verantwoording af te leggen over het rendement van investeringen. Een professionele uitvoeringsorganisatie is essentieel voor het succes van deze programma’s.
De taalontwikkeling van kinderen is een belangrijk aandachtspunt. Een cursus voor leerkrachten in de onderbouw richt zich op het herkennen en aanpakken van spraaktaalproblemen. Een belangrijk advies aan ouders is om veel met hun kind te praten, ongeacht de taal die wordt gesproken. Hoe meer taal een kind hoort, hoe beter de ontwikkeling. Het is belangrijk dat scholen taalonderwijs tot een speerpunt maken van hun kwaliteitsbeleid.
Een tragisch incident in Huizen, waarbij een tweejarige jongen verdronk in een sloot nabij een kinderdagverblijf, heeft geleid tot een rechterlijke uitspraak die de kinderopvang verantwoordelijk stelt voor de dood van het kind. De rechter oordeelde dat de opvang voor een veilige speelomgeving had moeten zorgen. Dit incident benadrukt het belang van veiligheid in de kinderopvang.
De overheid speelt een belangrijke rol in het ondersteunen van de opvoeding en het onderwijs. Er zijn verschillende beleidsinitiatieven, zoals het Onderwijsakkoord ‘Samen voor het beste onderwijs’, die gericht zijn op het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs en het versterken van de samenwerking tussen verschillende partijen. Ook de financiering van de kinderopvang is een belangrijk onderwerp, met discussies over de mogelijkheid van gratis kinderopvang.
De opvoeding van kinderen is een complexe taak die vraagt om samenwerking, innovatie en aandacht voor de individuele behoeften van elk kind. De Week van de Opvoeding biedt een platform voor ontmoeting en inspiratie, terwijl initiatieven op het gebied van inclusief onderwijs, ondersteuning van leerkrachten en taalontwikkeling bijdragen aan een betere toekomst voor alle kinderen. Het is essentieel dat ouders, opvoeders, leerkrachten en beleidsmakers samenwerken om de puzzel van de opvoeding succesvol te leggen. De focus moet liggen op het creëren van een veilige, stimulerende en inclusieve omgeving waarin elk kind de kans krijgt om zich optimaal te ontwikkelen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet