De Week van de Opvoeding in Ede: Samen Delen, Samen Weten
juli 13, 2025
De Week van de Opvoeding is een jaarlijkse campagne die opvoeding en ouderschap zichtbaar en bespreekbaar maakt. Deze week, georganiseerd in zowel België als Nederland, richt zich op het belang van ontmoeting, het delen van ervaringen en het inspireren van elkaar binnen de context van opvoeden. De campagne erkent dat opvoeden een voortdurende zoektocht is, een puzzel met vele losse stukjes, en dat ouders hierbij niet alleen staan. Verschillende organisaties en initiatieven dragen bij aan deze week, met als doel ouders en opvoeders te ondersteunen en te versterken.
In België wordt de Week van de Opvoeding georganiseerd door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Het doel is om opvoeding en ouderschap onder de aandacht te brengen en te stimuleren tot reflectie op opvoedtechnieken. Verschillende onderzoeken naar opvoedtechnieken zijn in de afgelopen jaren gepubliceerd en worden tijdens deze week gepromoot. In Nederland organiseert het Nederlands Jeugdinstituut de Week van de Opvoeding, met als thema voor 2025 ‘Samen puzzelen’. Dit thema benadrukt het belang van samenwerking en het delen van ervaringen tussen ouders, familie, vrienden, collega’s, en professionals.
De Week van de Opvoeding benadrukt dat opvoeden niet een solotaak is. Ouders kunnen steun vinden bij een breed scala aan bronnen, waaronder familie, vrienden, wijkteams, huisartsen, scholen en andere ouders. Er bestaat geen universele handleiding voor opvoeden, waardoor het essentieel is om samen te puzzelen en van elkaar te leren. De campagne moedigt aan om tijd te maken voor elkaar als gezin, omdat de mooiste momenten vaak ontstaan tijdens gezamenlijke activiteiten.
Verschillende organisaties, zoals Home-Start Nederland, spelen een cruciale rol in het bieden van ondersteuning aan gezinnen. Home-Start biedt opvoedsteun aan ouders met kinderen tot en met zeventien jaar, en heeft in 2020 steun verleend aan ruim 3.298 gezinnen met meer dan 6.805 kinderen, dankzij de inzet van 2.795 vrijwilligers. Het programma is erkend als effectief voor opvoedondersteuning. Home-Start richt zich ook op het ondersteunen van vluchtelinggezinnen, waarbij aandacht wordt besteed aan de specifieke behoeften en uitdagingen waarmee deze gezinnen te maken hebben. De organisatie benadrukt het belang van informele zorg en de preventieve inzet van vrijwilligers om te voorkomen dat alledaagse opvoedvragen escaleren tot grotere problemen.
De opvoeding van kinderen in een diverse samenleving vereist een inclusieve benadering. Kinderopvang speelt een belangrijke rol in het bevorderen van participatie, cohesie en inclusie. Het is essentieel om het unieke karakter van elk kind te erkennen en te respecteren, ongeacht achtergrond, cultuur, of beperkingen. Kinderopvang kan bijdragen aan een inclusieve samenleving door het ‘uniek zijn’ van ieder kind als uitgangspunt te nemen voor het beleid en de praktijk. Professionals worden aangemoedigd om samen te werken met informele netwerken en aansluiting te vinden bij de leefwereld en behoeften van ouders en kinderen.
In de context van meertaligheid is het belangrijk om te benadrukken dat de NMBS-conducteur die reizigers in twee talen verwelkomde, niet in de fout zat. De Vaste Commissie voor Taaltoezicht concludeerde dat de conducteur correct handelde. Dit benadrukt het belang van meertaligheid en klantvriendelijkheid.
Professionals in de jeugdzorg en het onderwijs spelen een cruciale rol in het ondersteunen van ouders en kinderen. Het is belangrijk dat professionals een veilige vertrouwensband opbouwen met ouders, aansluiten bij hun leefwereld en rekening houden met hun behoeften. Voor ouders die het Nederlands niet voldoende beheersen, is het essentieel om de communicatie te vergemakkelijken door bijvoorbeeld samen te werken met een tolk of een sleutelfiguur die de taal van de ouders spreekt. Professionals moeten zich bewust zijn van de culturele achtergrond van gezinnen en hier rekening mee houden in hun benadering.
Professionele pedagogische relaties, zowel in het onderwijs als in de hulpverlening, vereisen meer dan alleen een warm hart. De gehechtheidsbenadering van de leerling-leerkrachtrelatie, waarbij aandacht wordt besteed aan nabijheid, conflict en afhankelijkheid, biedt een theoretische fundering voor de ontwikkeling van assessment en interventies. Deze benadering kan succesvol worden toegepast op relaties in andere professionele settings.
Kinderopvang heeft een brede maatschappelijke opdracht, die wordt gekaderd in vijf thema’s: toegankelijkheid, personeel en werkomstandigheden, curriculum, monitoring en evaluatie, en beleid en financiering. Naast de ontwikkeling van het kind, is het belangrijk om aandacht te besteden aan de professionaliteit van medewerkers, de brede maatschappelijke omgeving, en het beleid.
Tijdens de Week van de Opvoeding worden diverse activiteiten georganiseerd, zoals infoavonden, trainingen, en themadagen. In 2017 was het thema ‘Buiten de lijntjes’, wat benadrukt dat iedereen zijn eigen verhaal en eigen behoeften heeft en dat niemand in een hokje hoort. In 2020 was het thema ‘staan en opvallen’, waarbij de ervaringen van ouders en vrijwilligers werden gedeeld.
De Universiteit van Amsterdam doet onderzoek naar Home-Start, met de vraag ‘Wat werkt het beste om ouders en kinderen informeel te ondersteunen?’. Ouders, kinderen, vrijwilligers en coördinatoren vertellen over hun ervaringen met opvoedsteun. Dit onderzoek wordt gefinancierd door de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie ZonMw.
De Week van de Opvoeding is een belangrijke gelegenheid om aandacht te vragen voor het belang van opvoeding en ouderschap. De campagne benadrukt het belang van samenwerking, ondersteuning, diversiteit en inclusie. Door het delen van ervaringen en het inspireren van elkaar, kunnen ouders en opvoeders beter worden toegerust om de uitdagingen van het opvoeden aan te gaan en een optimale ontwikkeling van kinderen te bevorderen. De focus op samenwerking en het erkennen van de complexiteit van opvoeden, zoals verwoord in het thema ‘Samen puzzelen’, onderstreept de noodzaak van een integrale aanpak waarbij ouders, professionals en de gemeenschap samenwerken om een ondersteunende omgeving voor kinderen te creëren.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet