Samen Opvoeden: Activiteiten en Inspiratie tijdens de Week van de Opvoeding
juli 13, 2025
Meertalig opvoeden is een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt, mede door toenemende migratie en globalisering. Het proces roept vragen op over de voor- en nadelen, en over de beste manieren om kinderen bloot te stellen aan meerdere talen. Dit artikel biedt een overzicht van de beschikbare informatie over meertalig opvoeden, gebaseerd op onderzoek en ervaringen van ouders, met als doel ouders, opvoeders en leerkrachten te informeren over de mogelijkheden en overwegingen.
Wat is Meertalig Opvoeden?
Meertalig opvoeden betekent het aanbieden van meer dan één taal aan een kind door ouders en de omgeving. Dit kan zich voordoen wanneer ouders thuis een andere taal spreken dan de taal die op het kinderdagverblijf of school wordt gebruikt, of wanneer er binnen een gezin verschillende talen worden gesproken. Het is belangrijk te benadrukken dat meertaligheid niet alleen gaat over het spreken van meerdere talen, maar ook over het kunnen functioneren in verschillende taalsituaties. Het is een proces dat de denkontwikkeling van een kind positief kan beïnvloeden.
Strategieën voor Meertalig Opvoeden
Er zijn verschillende strategieën die ouders kunnen hanteren bij het meertalig opvoeden van hun kinderen. Een bekende methode is de ‘One Parent, One Language’ (OPOL) methode. Hierbij spreekt elke ouder consequent één taal met het kind. Zo spreekt de moeder bijvoorbeeld Nederlands en de vader Engels. Een andere strategie is de ‘One Language One Environment’ (OSOL) methode, waarbij thuis één taal wordt gesproken en buitenshuis een andere. Deze methode is geschikt voor ouders die dezelfde taal spreken, maar die verschilt van de taal die in de omgeving wordt gesproken.
Het is cruciaal om consistent te zijn in de gekozen methode. Kinderen hebben een frequent, kwalitatief goed en op maat gesneden taalaanbod nodig, en moeten actief betrokken worden bij de taal die hen wordt aangeboden. In eerste instantie verloopt het vaak goed met beide talen, maar naarmate het kind naar de opvang of school gaat, kan de andere taal dominant worden. Het is daarom belangrijk om de tweede taal te blijven aanbieden.
Voordelen van Meertaligheid
Meertaligheid biedt diverse voordelen. Het is een sterkte op de arbeidsmarkt en praktisch wanneer men naar het buitenland reist. Naast deze praktische voordelen, heeft meertaligheid ook positieve effecten op de cognitieve ontwikkeling. Meertalige kinderen zijn vaak beter in staat om te plannen, structuur aan te brengen en feedback te geven. Hun prefrontale cortex is actiever, wat resulteert in een groter concentratievermogen. Onderzoek toont aan dat meertalige kinderen over het algemeen beter presteren op school. Ze ontwikkelen bepaalde gebieden in de hersenen beter, wat bijdraagt aan hun schoolsucces.
Daarnaast zijn meertalige kinderen eerder in staat om de betekenis van een woord los te zien van de context van een zin, omdat zinnen in verschillende talen anders zijn opgebouwd. Dit draagt bij aan een groter gevoel voor en begrip van taal. Bovendien vergroot meertaligheid de kans op het vinden van een baan.
Mogelijke Uitdagingen en Oplossingen
Hoewel meertalig opvoeden veel voordelen biedt, zijn er ook mogelijke uitdagingen. Een kind kan tijdelijk een taalachterstand vertonen, omdat de kennis van beide talen zich langzamer ontwikkelt dan bij een eentalig kind. Dit is meestal geen reden tot zorg, omdat de achterstand vaak op de basisschool wordt ingehaald. Het kan ook voorkomen dat een kind de ene taal sneller leert dan de andere, afhankelijk van de mate van blootstelling. Soms gebruiken kinderen beide talen door elkaar, wat verwarrend kan zijn voor mensen die slechts één van beide talen spreken.
Om deze uitdagingen te overwinnen, is het belangrijk dat ouders actief betrokken zijn bij de taalontwikkeling van hun kind. Ze kunnen samen boekjes lezen, plaatjes bekijken en erover praten in hun eigen taal. Het bekijken van televisieprogramma's kan ook helpen, maar menselijke interactie is het meest effectief. Het is belangrijk om dezelfde taal met alle kinderen binnen het gezin te spreken, zodat geen enkel kind zich buitengesloten voelt. Ook is het belangrijk om duidelijk te zijn over waar en wanneer welke taal wordt gesproken.
Tips voor Ouders
Verschillende ouders hebben waardevolle tips gedeeld over hun ervaringen met meertalig opvoeden. Een belangrijke tip is om consequent Nederlands te blijven praten met de kinderen, ook al gaan ze over op een andere taal. Het is belangrijk om gewoon te beginnen en het Nederlands te integreren in het dagelijks leven, bijvoorbeeld door veel voor te lezen en leesboeken beschikbaar te stellen. Als ouders onzeker zijn, kunnen ze Nederlandse les voor hun kinderen regelen. Het is essentieel dat ouders vertrouwen hebben in hun kinderen en dat ze zich realiseren dat school niet het allerbelangrijkste is; als kinderen sociaal meekomen, zullen ze de taal snel oppikken.
Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat ouders thuis vaak hetzelfde taalrepertoire gebruiken. Het is niet aan te raden om kinderen te belasten met een extra school voor de moedertaal en cultuur van de ouders, omdat dit het beste zelf kan worden geleerd. Het leren van de Nederlandse tradities is ook belangrijk.
Ondersteuning en Hulpbronnen
Ouders die twijfels of vragen hebben over meertalig opvoeden, kunnen terecht bij verschillende instanties. Ze kunnen praten met andere ouders, de pedagogisch medewerker van de kinderopvang, de leerkrachten op school, de jeugdarts, de jeugdverpleegkundige of een meertalige logopedist. Er zijn ook diverse websites en brochures beschikbaar met informatie en advies.
Voor kinderen met een achterstand in de Nederlandse taal is er voorschoolse educatie beschikbaar vanaf 2,5 jaar. Op de basisschool kan deze hulp doorgaan. Het is belangrijk om te onthouden dat meertalig opvoeden een cadeau is, dat kinderen niet meer afgenomen kan worden.
Positiviteit en Verwachtingen
Positiviteit is een belangrijke factor bij meertalig opvoeden. Ouders die positief staan tegenover de tweede taal en het land van herkomst, motiveren hun kinderen om zich in te zetten voor die taal. Dit creëert een vruchtbare bodem voor schoolsucces en een positief zelfbeeld. Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben en te accepteren dat een kind soms extra ondersteuning nodig heeft. Soms moeten verwachtingen worden bijgesteld en kan een kind beter een groep eerder beginnen dan zijn leeftijd zou doen verwachten.
Conclusie
Meertalig opvoeden biedt kinderen aanzienlijke voordelen op cognitief, sociaal en professioneel gebied. Hoewel er uitdagingen kunnen zijn, zijn deze te overwinnen door consistentie, betrokkenheid en een positieve houding. Door de juiste strategieën te hanteren en gebruik te maken van beschikbare ondersteuning, kunnen ouders hun kinderen een waardevol cadeau geven: de kans om op te groeien met meerdere talen en culturen. Het is belangrijk te onthouden dat elk gezin uniek is en dat er geen ‘one-size-fits-all’ aanpak bestaat. De sleutel tot succes ligt in het vinden van de aanpak die het beste past bij de individuele behoeften en omstandigheden van het gezin.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
