Onbewuste Patronen in Opvoeding: Invloed, Herkenning en Doorbraak
juli 13, 2025
De invoering van nieuwe richtlijnen voor seksuele voorlichting in Wallonië, bekend als het EVRAS-programma (Éducation à la vie relationnelle, affective et sexuelle), heeft geleid tot aanzienlijke bezorgdheid en protesten. Deze onrust komt voort uit verschillende bronnen, waaronder ouders, religieuze organisaties en een algemeen gevoel van onzekerheid over de inhoud en de implementatie van het programma. Dit artikel beoogt een overzicht te geven van de huidige situatie, gebaseerd op beschikbare informatie, en de belangrijkste punten van kritiek en discussie te belichten.
Het EVRAS-programma is een gids die leerkrachten moet ondersteunen bij het beantwoorden van vragen van kinderen over seksualiteit, relaties en emoties. Het programma is niet nieuw; het wordt al sinds 2012 in het Franstalige onderwijs gebruikt. Echter, recentelijk is een decreet goedgekeurd dat de lessen verplicht stelt voor alle leerlingen in het zesde leerjaar van de basisschool en het vierde jaar van het secundair onderwijs. Dit betekent dat alle leerlingen in deze klassen twee uur per jaar les zullen krijgen over deze onderwerpen.
De inhoud van de lessen is niet strikt voorgeschreven, waardoor scholen enige vrijheid hebben in de invulling. De focus ligt op relationele, affectieve en seksuele ontwikkeling, en kan onderwerpen omvatten zoals relaties, gevoelens, een veranderend lichaam en seksualiteit.
De invoering van het verplichte programma heeft geleid tot aanzienlijke protesten. Een deel van de kritiek komt uit streng religieuze hoek, waar men van mening is dat de inhoud van het programma in strijd is met de waarden van de gezinsopvoeding. Verschillende islamitische organisaties hebben hun onvrede geuit en stellen dat de beslissing indruist tegen universele en onschendbare waarden.
Naast religieuze bezwaren is er ook algemene onrust over de inhoud van de gids. Op sociale media circuleren diverse geruchten en misinformatie, waaronder de bewering dat kinderen verplicht naar pornografie zouden moeten kijken of dat ze zouden worden gestimuleerd om van geslacht te veranderen. Deze beweringen zijn echter onjuist en worden door experts ontkracht.
Een ander punt van kritiek is de angst dat de lessen te expliciet zijn en te vroeg ingaan op bepaalde onderwerpen. Ouders maken zich zorgen dat hun kinderen nog niet klaar zijn voor deze informatie en dat het hun ontwikkeling kan schaden. Er zijn meldingen van kinderen die verward raken en niet meer naar school willen na het volgen van de lessen.
Een aanzienlijk deel van de onrust wordt gevoed door misinformatie en zogenaamde "fake news" die online circuleren. Er worden absurde claims verspreid, zoals de bewering dat kinderen worden aangemoedigd om van geslacht te veranderen of dat er porno wordt getoond in de lessen. Deze beweringen zijn ongefundeerd en worden door experts, zoals Sensoa, ontkracht.
Sensoa wijst erop dat er een campagne is gestart die inspeelt op de emoties van ouders en dat er paniek wordt gezaaid door het verspreiden van onjuiste informatie. Het is belangrijk om kritisch te zijn op de informatie die online wordt gedeeld en om betrouwbare bronnen te raadplegen.
De EVRAS-gids behandelt een breed scala aan onderwerpen, afhankelijk van de leeftijd van de leerlingen. Voor jongere kinderen (9-11 jaar) ligt de focus op het benoemen van lichaamsdelen, het belang van een goed lichaamsbeeld en het onderscheid tussen aanvaardbare en onaanvaardbare relaties. Pedofilie wordt expliciet als een onaanvaardbare relatie benoemd.
Voor oudere leerlingen (12-14 jaar) kunnen dieperliggende onderwerpen aan bod komen, zoals genderidentiteit, seksuele geaardheid en de risico's van seksueel misbruik. Leerkrachten worden aangemoedigd om een respectvolle houding te hebben ten opzichte van transgenders en om kinderen te leren over de verschillende mogelijkheden voor geslachtstransities, indien daar vraag naar is.
Het is belangrijk te benadrukken dat de gids niet tot doel heeft om kinderen te ‘leren’ of ‘stimuleren’ om van geslacht te veranderen. Het doel is om informatie te verstrekken en om een open en respectvolle dialoog te creëren.
In het Nederlandstalige onderwijs is seksuele opvoeding al langer opgenomen in het curriculum. Sensoa geeft richtlijnen over welke informatie geschikt is voor verschillende leeftijdsgroepen. Het EVRAS-decreet in Wallonië kan worden gezien als een poging om de seksuele opvoeding in het Franstalige onderwijs te harmoniseren en te standaardiseren.
De school speelt een cruciale rol bij het bieden van betrouwbare informatie en het creëren van een veilige leeromgeving. Het is belangrijk dat leerkrachten goed opgeleid zijn en dat ze in staat zijn om vragen van kinderen op een open en respectvolle manier te beantwoorden.
Ouders spelen ook een belangrijke rol. Het is belangrijk dat zij betrokken zijn bij de seksuele opvoeding van hun kinderen en dat zij open communiceren over deze onderwerpen. Ouders kunnen ook contact opnemen met de school om hun zorgen te bespreken en om meer informatie te krijgen over de inhoud van de lessen.
De invoering van het EVRAS-programma in Wallonië heeft geleid tot aanzienlijke bezorgdheid en protesten. Een deel van de kritiek is gebaseerd op misinformatie en onjuiste interpretaties van de inhoud van de gids. Het is belangrijk om kritisch te zijn op de informatie die online wordt gedeeld en om betrouwbare bronnen te raadplegen.
Het EVRAS-programma heeft tot doel om kinderen betrouwbare informatie te verstrekken over seksualiteit, relaties en emoties, en om een open en respectvolle dialoog te creëren. De school en ouders spelen beide een cruciale rol bij het bieden van een veilige leeromgeving en het ondersteunen van de ontwikkeling van kinderen. Het is essentieel dat er een constructieve dialoog plaatsvindt tussen alle betrokken partijen om tot een oplossing te komen die het beste is voor de kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet