Een Stevige Basis: Essentiële Elementen voor een Goede Opvoeding
juli 13, 2025
De opvoeding van kinderen is een complex proces, sterk beïnvloed door culturele achtergronden en tradities. Binnen de Surinaamse gemeenschap bestaan specifieke opvoedingsprincipes die zich onderscheiden van de Nederlandse benadering, met een nadruk op respect, gehoorzaamheid en het stellen van duidelijke grenzen. Dit artikel belicht de kernaspecten van deze opvoedingsstijl, gebaseerd op beschikbare informatie, en onderzoekt de implicaties voor kinderen die opgroeien in een biculturele context.
Een fundamenteel aspect van de Surinaamse opvoeding is het belang van respect voor ouderen en autoriteitsfiguren. Dit respect wordt traditioneel uitgedrukt door het gebruik van de beleefde vorm ‘u’ bij het aanspreken van volwassenen, een gebruik dat in Nederland steeds minder gangbaar is. Het gebruik van ‘u’ wordt niet primair gezien als een indicatie van leeftijd, maar als een uiting van respect en gepaste afstand. Dit in tegenstelling tot de Nederlandse tendens om informeel te zijn en ‘je’ en ‘jij’ te gebruiken, wat door sommigen als onbeleefd kan worden ervaren. Een voorbeeld hiervan is te zien in de manier waarop rapper Keizer tijdens een live optreden zijn hit ‘Sorry Mama’ aanpaste door de ‘je’ en ‘jij’ te vervangen door ‘u’ toen zijn moeder in de zaal zat.
Het respect voor autoriteit impliceert ook een zekere mate van gehoorzaamheid. Het is niet gebruikelijk om openlijk in discussie te gaan met ouders of hun beslissingen in twijfel te trekken. Dit verschilt aanzienlijk van de Nederlandse opvoedingsstijl, waar het stimuleren van kritisch denken en zelfstandigheid vaak centraal staat. Het direct tegenspreken van ouders wordt als ongepast beschouwd, en beleefdheid is essentieel, zelfs bij het uiten van een andere mening.
Naast respect speelt discipline een belangrijke rol in de Surinaamse opvoeding. Er wordt strenger gestraft en minder uitgelegd dan in Nederland. Dit betekent niet per se dat er sprake is van fysiek geweld, maar wel dat er duidelijke grenzen worden gesteld en dat overtredingen van deze grenzen consequenties hebben. De term ‘rammelen’ wordt genoemd in de context van het opvoeden, waarbij het dreigen met geweld soms gebruikt wordt als pedagogisch middel. Hoewel dit in de Nederlandse context als onacceptabel wordt beschouwd, wordt het in Suriname vaak gezien als een manier om kinderen te leren wat wel en niet kan.
Het is belangrijk op te merken dat de interpretatie van discipline kan variëren. Sommige ouders gebruiken verbale waarschuwingen, terwijl anderen strengere maatregelen nemen. Het is echter essentieel dat discipline altijd gepaard gaat met respect en dat de intentie is om het kind te helpen leren en groeien, en niet om het te vernederen of te intimideren.
De Surinaamse gezinsstructuur wordt vaak gekenmerkt door openheid en gemeenschappelijkheid. Huizen zijn vaak zo ingericht dat er weinig privacy is, en het is gebruikelijk dat familieleden en vrienden elkaar regelmatig bezoeken en samen eten. Dit in tegenstelling tot de Nederlandse cultuur, waar privacy vaak hoog in het vaandel staat.
Deze openheid heeft ook invloed op de opvoeding. Kinderen groeien op in een omgeving waar ze voortdurend worden blootgesteld aan de interacties van volwassenen en waar ze leren omgaan met verschillende meningen en perspectieven. Tegelijkertijd is er een duidelijke grens tussen de openbare en de privé sfeer. De slaapkamer van de ouders wordt bijvoorbeeld vaak als een privé ruimte beschouwd die niet betreden mag worden door kinderen.
De Surinaamse samenleving is meertalig, met het Nederlands als officiële taal en het Sranantongo, Sarnami en Surinaams-Javaans als belangrijke voertaal. Het onderwijs speelt een cruciale rol bij het bevorderen van de beheersing van het Nederlands, aangezien dit essentieel is voor de toegang tot hoger onderwijs en de arbeidsmarkt.
Er is echter een uitdaging in het onderwijs om de Surinaamse leefwereld te erkennen en te integreren in het curriculum. Veel kinderen hebben moeite met het leren van het Nederlands omdat ze hun eigen leef-, denk- en ervaringswereld niet terugzien in het onderwijs. Het Surinamiseren van het onderwijs, door het gebruik van de moedertalen en het integreren van Surinaamse cultuur en geschiedenis, wordt daarom als een belangrijke stap gezien om de leerprestaties van kinderen te verbeteren en het aantal schooluitvallers te verminderen.
De opvoeding van kinderen in een biculturele context kan leiden tot spanningen en generatieconflicten. Ouders die zijn opgegroeid in Suriname kunnen moeite hebben met het begrijpen van de Nederlandse cultuur en de waarden van hun kinderen. Dit kan leiden tot misverstanden en conflicten over opvoedingsstijlen, normen en waarden.
Het is belangrijk dat ouders en kinderen open met elkaar communiceren en elkaar proberen te begrijpen. Ouders moeten zich bewust zijn van de invloed van de Nederlandse cultuur op hun kinderen en bereid zijn om hun opvoedingsstijl aan te passen. Kinderen moeten op hun beurt respect tonen voor de tradities en waarden van hun ouders en proberen om hun culturele identiteit te behouden.
De rol van de oma is vaak significant in de Surinaamse opvoeding. Ouders vertrouwen vaak op de ervaring en wijsheid van de oma bij het opvoeden van hun kinderen. De oma kan een belangrijke rol spelen bij het overbrengen van culturele waarden en tradities, en kan een steun en toeverlaat zijn voor de ouders.
In de beschreven casus is de oma een duidelijke autoriteit en hecht ze veel waarde aan respect. Ze verwacht dat kinderen ‘u’ zeggen tegen ouderen en dat ze zich gedragen volgens de traditionele normen en waarden.
De ontwikkeling van welvaart en welzijn is nauw verbonden met de motivatie van burgers om zich doelgericht in te zetten. Een politieke ideologie kan motiverend werken, maar is niet de enige factor die hierbij een rol speelt. De ontwikkeling van een kind tot een volwaardig lid van de samenleving vereist de ontwikkeling van deugden als gemeenschapszin, ijver, mondigheid, kritisch bewustzijn, respect voor de medemens en respect voor elkaars cultuuruitingen. Deze deugden kunnen via gezin en onderwijs worden ontwikkeld.
De Surinaamse opvoedingsstijl kenmerkt zich door een sterke nadruk op respect, discipline en het stellen van duidelijke grenzen. Deze principes verschillen in bepaalde opzichten van de Nederlandse benadering, maar zijn gebaseerd op een diepgewortelde culturele traditie. Het is belangrijk dat ouders en kinderen in een biculturele context open met elkaar communiceren en elkaar proberen te begrijpen, zodat ze samen een evenwicht kunnen vinden tussen het behouden van hun culturele identiteit en het aanpassen aan de Nederlandse samenleving. Het erkennen van de waarde van beide culturen en het stimuleren van wederzijds respect zijn essentieel voor een succesvolle opvoeding.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet