Lichamelijke Opvoeding: Beweging, Ontwikkeling en Gezondheid van Kinderen
juli 13, 2025
De opvoeding van kinderen is een complex proces, sterk beïnvloed door culturele achtergronden en tradities. In de afgelopen jaren is er een groeiende interesse in de verschillen tussen opvoedingsmethoden in Nederland en andere culturen, met name Suriname. Deze interesse vloeit voort uit observaties dat kinderen met een Surinaamse achtergrond vaak anders reageren op opvoedingsstrategieën die in Nederland gangbaar zijn. Dit artikel belicht de kenmerken van de Surinaamse opvoedingsstijl, gebaseerd op beschikbare informatie, en onderzoekt de nadruk op respect, het stellen van grenzen en het gebruik van beleefdheidsvormen zoals ‘u’.
De Nadruk op Respect en Gezagsverhouding
Een centraal aspect van de Surinaamse opvoeding is de sterke nadruk op respect voor ouderen en gezag. Dit respect wordt niet alleen verwacht in de relatie tussen kind en ouders, maar ook in de interactie met andere volwassenen. Het gebruik van de beleefdheidsvorm ‘u’ is hierin een belangrijk symbool. In tegenstelling tot de Nederlandse trend om snel over te schakelen op ‘je’ en ‘jij’, wordt in Suriname en bij Surinaamse families in Nederland vaak langer vastgehouden aan ‘u’, ongeacht de leeftijd. Dit is niet primair een kwestie van leeftijd, maar van het tonen van respect en het bewaren van een gepaste afstand. Een nichtje, deels opgegroeid in Suriname, merkte op dat mensen in Nederland soms ongemakkelijk reageren op het gebruik van ‘u’, omdat ze zich ‘te oud’ voelen, wat zij als een typisch Nederlandse houding beschouwt.
De verwachting is dat kinderen niet terugpraten, zaken openlijk in twijfel trekken of hun ouders tegenspreken. Discussies over opvoedingskeuzes worden zelden aangegaan; de ouder beslist en het kind accepteert dit. Dit verschilt aanzienlijk van de Nederlandse benadering, waar ouders vaak worden aangemoedigd om met hun kinderen in gesprek te gaan en hun mening te respecteren. Deze verschillen kunnen leiden tot misverstanden en spanningen wanneer kinderen met een Surinaamse achtergrond in een Nederlandse omgeving opgroeien.
Grenzen Stellen en Directheid
Naast respect speelt het stellen van duidelijke grenzen een belangrijke rol in de Surinaamse opvoeding. Er wordt een duidelijke scheidslijn getrokken tussen de rol van ouder en kind, waarbij de ouder het gezag behoudt. Dit uit zich in een directe communicatiestijl, waarbij verwacht wordt dat kinderen doen wat hen wordt gevraagd zonder veel vragen te stellen. Het concept van ‘niet onderhandelen’ is hierin cruciaal.
Hoewel de directe communicatiestijl soms als streng kan worden ervaren, wordt deze vaak gezien als een uiting van zorg en betrokkenheid. Het is een manier om kinderen te beschermen en hen voor te bereiden op de uitdagingen van het leven. Het is belangrijk op te merken dat de directe aanpak niet noodzakelijkerwijs gepaard gaat met fysiek geweld, hoewel in het verleden het gebruik van straffen zoals tikken op de handpalm vaker voorkwam. Projecten gericht op ‘geweldloos opvoeden’ in Suriname zijn geïnspireerd door het feit dat een aanzienlijk percentage van de kinderen daar wel eens een tik heeft gekregen.
De Rol van de Gemeenschap
De opvoeding van kinderen in Suriname wordt niet uitsluitend gezien als de verantwoordelijkheid van de ouders. De gemeenschap speelt een actieve rol in het begeleiden en corrigeren van kinderen. Dit betekent dat iedereen in de omgeving – buren, familieleden, leraren – zich het recht kan toe-eigenen om een kind te corrigeren als het zich niet gedraagt. De uitspraak "Ben jij niet die kleine van Dankoor? Kom uit die lantaarnpaal voordat ik je vader roep om je benen voor je te breken" illustreert deze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid.
Deze gemeenschapsgerichte benadering kan in Nederland ongebruikelijk overkomen, waar de privacy van het kind en de autonomie van de ouders meer centraal staan. Het is belangrijk voor ouders met een Surinaamse achtergrond om zich bewust te zijn van deze culturele verschillen en te communiceren met de omgeving over hun opvoedingsprincipes.
Vergelijking met Nederlandse Opvoedingsstijlen
De Nederlandse opvoedingsstijl wordt vaak gekenmerkt door een grotere nadruk op gelijkheid, zelfstandigheid en het respecteren van de individuele behoeften van het kind. Ouders worden aangemoedigd om in gesprek te gaan met hun kinderen, hun mening te respecteren en hen te helpen hun eigen keuzes te maken. Dit resulteert vaak in een minder hiërarchische relatie tussen ouder en kind.
Deze verschillen kunnen leiden tot conflicten en misverstanden wanneer kinderen met een Surinaamse achtergrond in een Nederlandse omgeving opgroeien. Het is belangrijk voor ouders en opvoeders om zich bewust te zijn van deze culturele verschillen en te proberen een balans te vinden tussen de traditionele Surinaamse waarden en de Nederlandse normen en waarden.
De Invloed van Moderniteit en Globalisering
De traditionele Surinaamse opvoedingsstijl is niet immuun voor de invloed van moderniteit en globalisering. Net als in andere culturen, zijn er ook in Suriname veranderingen gaande in de manier waarop kinderen worden opgevoed. Er is een groeiende bewustwording van de schadelijke effecten van fysiek geweld en een toenemende aandacht voor de emotionele behoeften van kinderen.
Sommige ouders met een Surinaamse achtergrond in Nederland kiezen ervoor om elementen van beide opvoedingsstijlen te combineren. Ze behouden bijvoorbeeld de nadruk op respect en het stellen van grenzen, maar passen hun communicatiestijl aan om meer openheid en dialoog te bevorderen. Dit kan een effectieve manier zijn om kinderen te helpen zich aan te passen aan de Nederlandse samenleving, terwijl ze tegelijkertijd hun culturele identiteit behouden.
Conclusie
De Surinaamse opvoedingsstijl kenmerkt zich door een sterke nadruk op respect voor ouderen, het stellen van duidelijke grenzen en een directe communicatiestijl. Het gebruik van de beleefdheidsvorm ‘u’ is een belangrijk symbool van respect en gezagsverhouding. Hoewel deze stijl in sommige opzichten verschilt van de Nederlandse opvoedingsstijl, is het belangrijk om te benadrukken dat er geen ‘juiste’ of ‘foute’ manier van opvoeden is. Het belangrijkste is dat kinderen zich veilig en geliefd voelen en dat ze de kans krijgen om zich te ontwikkelen tot evenwichtige en zelfstandige individuen. Het bewustzijn van culturele verschillen en de bereidheid om te leren van elkaar zijn essentieel voor een succesvolle opvoeding in een multiculturele samenleving.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
