Knieklachten bij Kinderen: Oorzaken, Herkenning en Behandeling

Knieklachten komen regelmatig voor bij kinderen, vooral tijdens periodes van groei en actieve sportbeoefening. Deze klachten kunnen variëren van vage pijn tot specifieke aandoeningen zoals de ziekte van Osgood-Schlatter of een springersknie. Het is belangrijk om de oorzaken van kniepijn bij kinderen te begrijpen, de symptomen te herkennen en te weten welke stappen er genomen kunnen worden om de klachten te verlichten. Deze informatie is bedoeld voor ouders, verzorgers en professionals die met kinderen werken.

Niet-Traumatische Kniepijn: Een Overzicht

Kniepijn bij kinderen zonder duidelijke oorzaak, zoals een val of blessure, wordt aangeduid als niet-traumatische kniepijn. Verschillende aandoeningen kunnen deze pijn veroorzaken, vaak gerelateerd aan de groei en ontwikkeling van het kind. De meeste van deze aandoeningen zijn goedaardig en verdwijnen vanzelf met rust, maar het is belangrijk om de klachten te laten beoordelen door een arts.

De Ziekte van Osgood-Schlatter

De ziekte van Osgood-Schlatter is een veelvoorkomende oorzaak van kniepijn bij actieve kinderen, met name jongens tussen de 10 en 16 jaar, en meisjes iets eerder, rond het 8e levensjaar. De aandoening ontstaat door overbelasting van de aanhechting van de kniepees aan het scheenbeen, net onder de knie. Dit resulteert in pijn, zwelling en een voelbare bobbel op het scheenbeen.

Oorzaken en Risicofactoren

De ziekte van Osgood-Schlatter komt vaker voor bij kinderen die een groeispurt doormaken en veel sporten, vooral sporten waarbij veel gesprongen, gerend of geknield wordt. Factoren zoals afwijkende voetstanden (platvoeten of holvoeten) en overgewicht kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van de aandoening. De overbelasting treedt op doordat de botten sneller groeien dan de omliggende spieren en pezen, waardoor er meer spanning komt te staan op de aanhechting van de kniepees.

Symptomen

De symptomen van de ziekte van Osgood-Schlatter omvatten pijn net onder de knieschijf, zwelling en een gevoelige bobbel op het scheenbeen. De pijn wordt meestal erger tijdens of na activiteiten en kan zowel geleidelijk als plotseling ontstaan. In sommige gevallen kan de pijn ook tijdens het sporten gevoeld worden.

Diagnose en Behandeling

De diagnose wordt meestal gesteld op basis van de pijnklachten, de locatie van de pijn en de leeftijd van het kind. Röntgenfoto's kunnen worden gemaakt om losse botdeeltjes uit te sluiten, maar zijn vaak niet noodzakelijk. De behandeling is voornamelijk symptoombestrijding. Rust, koelen met ijs, het dragen van een patellabandje en het rekken van de hamstringspieren kunnen verlichting bieden. In sommige gevallen kan een steunzool worden aanbevolen. De klachten verdwijnen meestal vanzelf zodra de groeispurt voorbij is.

Springersknie (Apexitis Patellae)

Een springersknie, ook wel apexitis patellae genoemd, is een irritatie van de kniepeesschijf, de pees die de onderkant van de knieschijf verbindt met het onderbeen. Deze aandoening ontstaat door overbelasting, vaak door veel springen, en komt voor bij sporten zoals volleybal, basketbal en tennis.

Symptomen en Diagnose

De symptomen van een springersknie omvatten stekende pijn net onder de knieschijf tijdens het sporten en zeurende pijn na het sporten. De pijn kan ook gevoeld worden bij het drukken op de kniepeesschijf of bij het strekken van het been terwijl het onderbeen wordt vastgehouden. De diagnose wordt gesteld op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek.

Behandeling

De behandeling van een springersknie bestaat voornamelijk uit rust en het verminderen van de belasting op de knie. Strekoefeningen kunnen soms averechts werken, terwijl het rekken van de hamstringspieren kan helpen.

Andere Knieklachten bij Kinderen

Naast de ziekte van Osgood-Schlatter en de springersknie kunnen er andere oorzaken zijn van kniepijn bij kinderen.

Plica Syndroom

Het plica syndroom wordt veroorzaakt door een geïrriteerde plooi in het synoviale membraan van de knie. Deze diagnose kan alleen worden gesteld door een kijkoperatie (arthroscopie). De effectiviteit van de behandeling, waarbij de plooi wordt verwijderd, is wisselend.

Aspecifieke Kniepijn

In sommige gevallen kan er geen duidelijke oorzaak worden gevonden voor de kniepijn. Deze aspecifieke kniepijn komt vaak voor tijdens groeispurten en verdwijnt meestal vanzelf. De pijn is vaak kortdurend en niet gerelateerd aan lichaamsbeweging.

Ziekte van Sever

Hoewel primair een hielklacht, kan de ziekte van Sever (apofysitis calcanei) soms gepaard gaan met kniepijn, vooral bij kinderen die veel sporten. Deze aandoening veroorzaakt pijn in het hielbeen door overbelasting van de groeischijf.

Groeipijn: Wat is het?

Groeipijn is een veelvoorkomende oorzaak van pijn in de benen, inclusief de knieën, bij kinderen in de groei. Het wordt gekenmerkt door vage pijn die vaak optreedt in beide benen, vooral 's avonds of 's nachts. Groeipijn is niet gerelateerd aan letsel of overbelasting en verdwijnt meestal vanzelf.

Preventie en Algemene Adviezen

Hoewel niet alle kniepijn bij kinderen te voorkomen is, zijn er enkele maatregelen die kunnen worden genomen om het risico te verminderen:

• Aanpassing van de sportbelasting: Zorg ervoor dat kinderen niet te intensief sporten en dat ze voldoende rust nemen.
• Goede warming-up en cooling-down: Een goede warming-up en cooling-down kunnen helpen om de spieren en pezen voor te bereiden op en te laten herstellen van inspanning.
• Correcte techniek: Zorg ervoor dat kinderen de juiste techniek gebruiken bij het sporten.
• Passend schoeisel: Draag schoenen die goed passen en voldoende steun bieden.
• Gewichtsbeheersing: Overgewicht kan de belasting op de knieën vergroten.

Wanneer een Arts Raadplegen?

Het is belangrijk om een arts te raadplegen als:

• De kniepijn ernstig is of niet verbetert na rust.
• De knie gezwollen is.
• Het kind moeite heeft met lopen of bewegen.
• De knie instabiel aanvoelt.
• Er sprake is van koorts of andere symptomen.

Conclusie

Knieklachten komen veel voor bij kinderen en kunnen verschillende oorzaken hebben. De ziekte van Osgood-Schlatter en de springersknie zijn veelvoorkomende aandoeningen die vaak voorkomen bij actieve kinderen. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen en de juiste behandeling te zoeken. Preventieve maatregelen, zoals het aanpassen van de sportbelasting en het dragen van passend schoeisel, kunnen helpen om het risico op kniepijn te verminderen. Bij aanhoudende of ernstige klachten is het raadzaam om een arts te raadplegen.

Bronnen

1. Niet-traumatische knie- en hielpijn bij kinderen
2. Kinderfysiotherapie Boxtel
3. Kinderfysio Roermond
4. Rondom Podotherapeuten - Osgood Schlatter
5. Gezondheid en Wetenschap - Kniepijn bij kinderen
6. BenB Kids Care - Kniepijn bij kind
7. Voetenbeweging - Knieblessures bij kinderen en jongeren
8. Voetenbeweging - Groeipijn knie
9. Henw.org - NHG standaard knieproblemen