Vrije opvoeding in de jaren zestig: invloed, kritiek en historische context

In de jaren zestig maakte de vrije opvoeding in Nederland en België een opvallende opkomst. Deze opvoedingsstijl, die sterk beïnvloed werd door het boek van dokter Benjamin Spock, had zowel positieve als negatieve gevolgen. De jaren zestig werden gekenmerkt door grote maatschappelijke veranderingen, waarbij ook de opvoedingsstijlen een rol speelden. In dit artikel wordt dieper ingegaan op de historische context van de vrije opvoeding, de kenmerken ervan, de kritiek en het effect op de opvoedingspraktijk.

De opkomst van de vrije opvoeding

De vrije opvoeding kreeg zijn intrede in de jaren zestig, mede door het handboek van dokter Benjamin Spock. Dit boek, dat in de jaren vijftig verscheen, werd in de jaren zestig een veelgebruikte gids voor ouders. Spock stond bekend om zijn onorthodoxe benadering van het opvoeden, waarbij hij kinderen meer vrijheid gaf om te kiezen en hun eigen keuzes te maken. In zijn boek benadrukte hij dat kinderen zelf hun eigen keuzes moesten maken en dat ouders hierbij dienden te helpen, in plaats van te bepalen wat goed of fout was.

Deze benadering stond in schril contrast met de autoritaire opvoeding die in de jaren vijftig de overhand had. In die tijd lag de nadruk op gehoorzaamheid, discipline en strikte regels. De vrije opvoeding leek in eerste instantie als een oplossing voor de strikte opvoedingsstijl, maar leidde ook tot veel kritiek. In de bronnen wordt opgemerkt dat het boek van Spock zeker ook goede dingen bevatte, maar ook veel verkeerde adviezen bevatte. De vrije opvoeding leidde tot het morele wegzinken van ons volk, wat opmerkelijk is in het licht van de sociale veranderingen van de jaren zestig.

De historische context van de jaren zestig

De jaren zestig werden gekenmerkt door grote maatschappelijke veranderingen. Na de Tweede Wereldoorlog stond de wederopbouw centraal, en kwam er een nieuwe generatie die de gevestigde orde uitdaagde. De jaren zestig werden gezien als een periode van opstand en verandering, waarin ook de opvoedingsstijlen beïnvloed werden door de maatschappelijke ontwikkelingen.

De jaren zestig brachten ook een verandering in de mentaliteit van de mensen. De economische groei, de toenemende welvaart en de toenemende toegang tot onderwijs en informatie leidden tot een nieuw soort maatschappelijke houding. Mensen wilden zich meer vrij voelen en hun eigen keuzes maken. Dit werd ook zichtbaar in de opvoedingsstijlen. De vrije opvoeding was een reactie op de traditionele opvoeding, waarin kinderen werden bevooroordeeld en beperkt werden in hun keuzes.

In de bronnen wordt ook opgemerkt dat de jaren zestig een periode waren waarin het besef dat de opvoeding anders was dan twintig jaar geleden, groeide. De opvoeding werd steeds minder duidelijk beschreven, en de nadruk lag meer op de genetische ontwikkeling van het kind dan op strikte regels. De vrije opvoeding was hierin een onderdeel van de bredere veranderingen in de maatschappij.

Kenmerken van de vrije opvoeding

De vrije opvoeding had een aantal kenmerken die het onderscheidden van de traditionele opvoeding. Een van de belangrijkste kenmerken was het geven van ruimte aan het kind om zelf te kiezen. Volgens de bronnen werd er gedacht dat een kind zelf de keuzes kan maken en dat het van nature al het verschil tussen goed en kwaad kent. Dit leidde ertoe dat ouders minder regels en beperkingen oplegden, en juist meer aandacht besteedden aan de emoties en behoeften van het kind.

Een ander kenmerk van de vrije opvoeding was het geven van ruimte aan creativiteit en zelfexpressie. In de jaren zestig begonnen ouders meer aandacht te besteden aan de emotionele behoeften van hun kinderen. Er kwam meer ruimte voor zelfexpressie, en kinderen kregen meer kans om hun eigen mening te geven. Dit leek een vooruitgang in de opvoeding, maar leidde ook tot veel kritiek, omdat sommige ouders vonden dat de kinderen te veel vrijheid kregen en dat er geen duidelijke grenzen meer waren.

Kritiek op de vrije opvoeding

Hoewel de vrije opvoeding veel invloed had, was deze ook onderwerp van veel kritiek. In de bronnen wordt opgemerkt dat de vrije opvoeding leidde tot het morele wegzinken van ons volk. Dit kan worden toegeschreven aan het feit dat ouders minder regels en beperkingen oplegden, en juist meer aandacht besteedden aan de emoties en behoeften van het kind. Dit leek op het eerste gezicht als een vooruitgang, maar leidde ook tot problemen, zoals het ontbreken van duidelijke grenzen en het verminderen van de discipline.

In de bronnen wordt ook opgemerkt dat de vrije opvoeding niet zonder gevolgen was. De jaren zestig werden gezien als een breuk met het verleden, waarin de traditionele waarden en normen werden verlaten. Dit leidde tot veel veranderingen in de maatschappij, maar ook tot onzekerheid en onrust. De vrije opvoeding werd gezien als een van de factoren die bijdroegen aan deze veranderingen, maar ook tot de problemen die zich in de jaren zestig voordeden.

Invloed op de opvoedingspraktijk

De vrije opvoeding had een grote invloed op de opvoedingspraktijk in de jaren zestig. In de bronnen wordt opgemerkt dat de opvoeding van vroeger, die te streng was, of te kortzichtig, werd aangevallen. De jaren zestig brachten een nieuwe mentaliteit met zich mee, waarin de opvoeding steeds meer gericht was op de individuele behoeften van het kind. De nadruk lag op de ontwikkeling van het kind, in plaats van op het naleven van regels.

In de jaren zestig begon de opvoedingsstijl zich te veranderen. De autoritaire opvoeding maakte plaats voor een meer permissieve stijl, waarbij ouders meer aandacht besteedden aan de emotionele behoeften van hun kinderen. Er kwam meer ruimte voor zelfexpressie en creativiteit. De vrije opvoeding was hierin een belangrijk onderdeel, maar ook een van de redenen waarom de opvoedingsstijlen in de jaren zestig veranderden.

Conclusie

De vrije opvoeding in de jaren zestig was een belangrijk onderdeel van de maatschappelijke veranderingen van die tijd. Deze opvoedingsstijl, beïnvloed door het boek van dokter Benjamin Spock, gaf kinderen meer vrijheid om te kiezen en hun eigen keuzes te maken. De jaren zestig werden gekenmerkt door grote maatschappelijke veranderingen, en de opvoedingsstijlen werden hierdoor beïnvloed. De vrije opvoeding had zowel positieve als negatieve gevolgen, en leidde tot veel kritiek. In de jaren zestig begon de opvoedingspraktijk zich te veranderen, en kwam er meer aandacht voor de individuele behoeften van het kind.

Bronnen

1. https://www.zoeklicht.nl/artikelen/hoe-ver-kan-nederland-nog-zinken-7764
2. https://www.historischnieuwsblad.nl/h-j-a-hofland-over-de-jaren-zestig/
3. https://www.jmouders.nl/opvoedstijlen-door-jaren-heen/
4. https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-geschiedenis-de-jongeren-in-de-jaren-60
5. http://www.ethesis.net/spock/spockdeel5.htm
6. https://seniorplaza.nl/6070_revolutie/
7. https://www.opanoma.nl/opvoeding-kleinkind/9833/