Voordelen van meertalig opvoeden voor kinderen

In een steeds globaliserender wordende samenleving wordt het opvoeden van kinderen in een meertalige omgeving steeds belangrijker. De voordelen van meertaligheid zijn niet alleen beperkt tot taalkundige vaardigheden, maar ook cognitieve, emotionele en culturele aspecten spelen een rol. In dit artikel wordt ingegaan op de voordelen van meertalig opvoeden, met aandacht voor zowel cognitieve voordelen als culturele en emotionele voordelen. De informatie is gebaseerd op verschillende bronnen, waaronder wetenschappelijke studies en praktijkervaringen.

Cognitieve voordelen van meertaligheid

Een van de duidelijkste voordelen van meertaligheid is de positieve invloed op de cognitieve ontwikkeling van kinderen. Volgens onderzoek van Blom et al. (2017) hebben tweetalige kinderen betere cognitieve vaardigheden, zoals werkgeheugen, selectieve aandacht en het onderdrukken van prikkels. Deze vaardigheden helpen kinderen bij het plannen, structureren en het uitvoeren van taken op een doelgerichte manier. Daarnaast ontwikkelen meertalige kinderen eerder het vermogen om grammatica te begrijpen en de betekenis van woorden los te zien van de context van een zin.

Een ander belangrijk punt is het effect op de prefrontale cortex. Volgens Vandelanotte (2011) is de linkse prefrontale cortex en de anterieure cingulate cortex actiever bij meertalige kinderen. Deze hersengebieden zijn verantwoordelijk voor executief functioneren, wat inhoudt dat kinderen beter kunnen plannen, structuur aanbrengen en feedback geven. Dit leidt tot betere prestaties op school en in latere levensfasen.

Sociale en emotionele voordelen

Naast cognitieve voordelen heeft meertaligheid ook invloed op de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen. Volgens onderzoek van Blom et al. (2017) zijn meertalige kinderen effectiever in het communiceren dan hun eentalige leeftijdgenoten. Ze maken beter gebruik van non-verbale informatie, zoals gebaren en intonatie, en zijn zich meer bewust van de kennis en bedoelingen van hun gesprekspartner. Dit helpt bij het opbouwen van betere sociale vaardigheden en het begrijpen van de intenties van anderen.

Daarnaast ontwikkelen meertalige kinderen eerder het vermogen om aan hun eigen en andere gedachten, intenties en emoties te denken – de zogenaamde ‘theory of mind’. Dit is een belangrijke cognitieve vaardigheid die helpt bij het anticiperen op het gedrag van anderen. Het is echter belangrijk om op te merken dat het ontwikkelingsverschil niet altijd zichtbaar is, maar zich pas later in de jeugd laat zien.

Culturele voordelen van meertaligheid

Meertaligheid biedt ook culturele voordelen. Door twee talen te beheersen, heeft een kind toegang tot cultureel kapitaal van beide talen, waaronder literatuur, theater en films. Dit leidt tot een bredere blik op de wereld en helpt bij het begrijpen van verschillende culturen. Volgens Agirdag (2017) is het belangrijk voor het welzijn van het kind dat het met zijn eigen grootouders kan praten, of met andere leden van de gemeenschap. Meertaligheid versterkt dus ook de banden met familie en gemeenschap.

Taalontwikkeling en taalachterstand

Tijdens de jeugd kan het voorkomen dat meertalige kinderen tijdelijk een taalachterstand hebben. Volgens Schaerlaekens & Zink (1998) is het vocabulaire per taal kleiner bij meertalige kinderen, wat kan lijken op een taalachterstand. Dit is echter geen probleem, omdat de totale woordenschat van het kind even groot is als die van een eentalig opgevoed kind. Bovendien is het mogelijk om de achterstand in woordenschat snel in te lopen door voldoende taalinput te geven.

Er is ook sprake van taalverwarring, waarbij kinderen soms de talen door elkaar heen houden. Dit is echter geen teken van een achterstand, maar juist een teken dat het kind actief met taal bezig is. De taalverwarring verdwijnt meestal met de tijd, vooral als het kind voldoende gelegenheid krijgt om beide talen te gebruiken.

Ondersteuning van ouders en onderwijs

Om de voordelen van meertaligheid volledig te kunnen benutten, is het belangrijk dat ouders en onderwijsinstellingen goed worden ondersteund. Volgens de bronnen is er in Nederland nog veel onwetenheid over de effecten van meertaligheid in de kinderopvang. Pedagogisch medewerkers hebben behoefte aan meer kennis op het gebied van meertaligheid, zodat ze ouders goed kunnen adviseren. Daarnaast is het belangrijk dat ouders hun eigen taal blijven spreken, ook als ze niet perfect zijn in het Nederlands. Dit zorgt ervoor dat het kind voldoende taalinput krijgt.

Er zijn verschillende strategieën voor het opvoeden in een meertalige omgeving. Een veelgebruikte strategie is de OPOL-strategie (One Parent, One Language), waarbij elke ouder zijn of haar eigen taal spreekt. Deze strategie werkt goed, maar vereist wel voldoende taalinput en interactie. Bovendien is het belangrijk om te weten dat het niet altijd nodig is om de talen strikt te scheiden. Het is belangrijker dat er voldoende aanbod is in elke taal.

Samenvatting

Meertalig opvoeden biedt veel voordelen voor kinderen, zowel op cognitief, sociaal-emotioneel als cultureel gebied. De voordelen zijn onder meer betere cognitieve vaardigheden, betere sociale vaardigheden en toegang tot cultureel kapitaal. Tijdens de jeugd kan het voorkomen dat meertalige kinderen tijdelijk een taalachterstand hebben, maar dit is te overbruggen door voldoende taalinput te geven. Bovendien is het belangrijk dat ouders en onderwijsinstellingen goed worden ondersteund om de voordelen van meertaligheid volledig te kunnen benutten.

Bronnen

1. https://grenzenloos.nl/je-kind-tweetalig-opvoeden/
2. https://www.uva.nl/over-de-uva/organisatie/faculteiten/faculteit-der-geesteswetenschappen/onderzoek/faces-of-humanities/josje-verhagen/effectiever-communiceren-door-meertaligheid.html
3. https://www.onderwijsvanmorgen.nl/tweetaligheid-goed-slecht/
4. https://nt2.sites.uu.nl/achtergrond-en-verder-lezen/meertaligheid-nadeel-of-voordeel/
5. https://didactiefonline.nl/artikel/meertalig-opvoeden-een-troef-of-een-vloek
6. https://basisvaardigheden.nl/kennisbank/meertalig-opvoeden-dat-ingewikkeld
7. https://www.logopediepraktijkmarisplein.nl/leidt-meertalig-opvoeden-tot-taalachterstand/
8. https://www.cera.coop/nl/Particulieren/Genieten-van-voordelen
9. https://www.niow.nl/blog/taalcursus/tweetaligen-zijn-slimmer
10. https://www.ensie.nl/betekenis/voordelen