Verwond gedrag bij kinderen: Wat ouders moeten weten en hoe je dit kunt voorkomen

Verwond gedrag bij kinderen is een veelvoorkomend fenomeen dat vaak leidt tot frustratie bij ouders en onderwijskundigen. Het betreft een situatie waarin een kind zijn of haar zin krijgt, zonder dat er sprake is van een reëel of realistisch doel. Dit gedrag kan zich manifesteren in verschillende vormen, zoals het niet kunnen omgaan met tegenslagen, het verwachten van beloningen zonder inzet, of het niet respecteren van grenzen. In dit artikel zullen we de oorzaken, signalen en oplossingen bespreken om te helpen bij het omgaan met verwond gedrag bij kinderen.

Oorzaken van verwond gedrag bij kinderen

Er zijn verschillende redenen waarom kinderen hun zin krijgen en zich als verwend gedragen. Volgens meerdere bronnen is het vaak een gevolg van onvoldoende opvoedingsstrategieën. Ouders die te veel willen geven of te weinig grenzen stellen, kunnen erin sluipt dat hun kind te veel verwend raakt. Dit kan gebeuren door het overwinnen van eigen onmacht of het proberen om te compenseren voor tekortkomingen uit hun eigen jeugd.

Een andere veelvoorkomende oorzaak is het geven van te veel liefde en aandacht. Dit kan leiden tot een situatie waarin het kind niet leert omgaan met tegenslagen of onzekerheid. Volgens de opvoedkundige Aliza Pressman is het belangrijk om dingen te leren die je kind zelf kan doen, in plaats van alles voor hem te doen. Dit helpt het kind om zelfstandigheid en verantwoordelijkheid te ontwikkelen.

Signalen van een verwond kind

Het herkennen van verwond gedrag bij kinderen is essentieel om het op tijd te kunnen aanpakken. Volgens meerdere bronnen zijn er verschillende kenmerken die wijzen op verwond gedrag:

1. Nooit tevreden: Een verwond kind krijgt nooit genoeg. Het lijkt alsof het nooit genoeg heeft, ook al krijgt het al veel cadeaus, speelgoed of andere voordeelen.
2. Moeite met tegenslagen: Kinderen die weinig kunnen omgaan met verliezen of teleurstellingen, kunnen verwond gedrag vertonen. Ze verwachten dat alles voor hen gedaan wordt.
3. Egocentrisch gedrag: Een verwond kind ziet zichzelf vaak als het middelpunt van alles. Ze verwachten dat anderen zich aan hun wensen moeten aanpassen.
4. Geen acceptatie van 'nee': Kinderen die geen 'nee' kunnen accepteren, kunnen verwond gedrag vertonen. Ze blijven doorgaan totdat ze hun zin krijgen, zelfs als het betekent dat ze manipuleren of liegen.
5. Geen zelfstandigheid: Een verwond kind verwacht dat alles voor hem gedaan wordt. Het kind wil niet leren om te werken of te leren om te werken, omdat het altijd wordt geholpen.

Hoe kun je verwond gedrag afleren?

Het leren omgaan met verwond gedrag is een proces dat tijd en geduld vraagt. De opvoedkundige Amy McCready benadrukt dat geen enkel kind verwond geboren wordt, maar dat het gedrag aangeleerd kan worden. Hier zijn enkele tips om te helpen bij het aanpakken van verwond gedrag:

1. Begin met zelfreflectie

Het is belangrijk om als ouder te reflecteren op je eigen gedrag en opvoedstijl. Stel jezelf vragen zoals: Waarom moet ik zoveel kopen voor mijn kind? Waarom vind ik het zo moeilijk om nee te zeggen? Door deze vragen te stellen, kun je misschien achterhalen of je huidige opvoedmethode beïnvloedt door verleden of onmacht.

2. Moedig zelfstandigheid aan

Laat je kinderen leren om dingen zelf te doen. Volgens de opvoedkundige Aliza Pressman is het belangrijk om kinderen te begeleiden en aan te moedigen om dingen zelf te doen. Dit helpt hen om zelfvertrouwen en verantwoordelijkheid te ontwikkelen.

3. Grenzen stellen

Het stellen van grenzen is essentieel bij het omgaan met verwond gedrag. Volgens de opvoedkundige Traci Baxley is het belangrijk om consistent te zijn met grenzen. Kinderen willen en hebben consistente grenzen nodig. Hoewel ze zich aanvankelijk zullen verzetten, zorgen grenzen voor duidelijkheid en veiligheid.

4. Geef je kind verantwoordelijkheden

Laat je kind verantwoordelijkheden opnemen, zoals meehelpen in het huishouden of taken uitvoeren. Dit helpt het kind om te leren omgaan met verantwoordelijkheid en zelfstandigheid.

5. Stop met belonen van 'doodgewone' taken

Het is belangrijk om te stoppen met het belonen van taken die normaal gesproken bij het kind horen. Bijvoorbeeld, het belonen van het poetsen van de tanden of het opbergen van speelgoed. Dit leidt erin dat het kind verwacht dat alles beloond wordt, wat kan leiden tot verwond gedrag.

Tips om verwond gedrag te voorkomen

Er zijn meerdere manieren waarop ouders kunnen voorkomen dat hun kind verwond raakt. Hier zijn enkele tips:

1. Positief gedrag belonen

Beloon je kind als het ergens zijn best op heeft gedaan. Gebruik geen beloningen om slecht gedrag te sussen. Positief gedrag hoef je ook niet altijd met iets materieels te belonen; een knuffel of compliment is vaak net zo waardevol of zelfs waardevoller.

2. Blijf consequent

Houd vol als je 'nee' zegt, hoe vaak je kind ook om een cadeautje of iets lekkers vraagt. Zo leert hij dat er grenzen zijn en dat 'nee' ook 'nee' blijft.

3. Leer je kindje delen

Laat je kind bijvoorbeeld anderen een cadeau geven als zij jarig zijn. Of doneer samen zijn oude speelgoed waar hij niet meer mee speelt. Zo ervaart hij dat hij een goed gevoel kan krijgen door iemand anders blij te maken.

4. Breng samen meer tijd door

Op de lange termijn hecht je kind meer waarde aan aandacht dan aan materiële spullen. Geef hem daarom liever meer tijd en aandacht in plaats van nieuw speelgoed. Dat komt niet alleen zijn ontwikkeling ten goede, maar ook jullie band.

5. Leer je kind om zich op iets te verheugen

Laat je kind leren om zich te verheugen op bepaalde dingen, in plaats van direct zijn zin te krijgen. Dit helpt het kind om geduld te ontwikkelen en te leren om te wachten.

Conclusie

Verwond gedrag bij kinderen is een veelvoorkomend fenomeen dat vaak leidt tot frustratie bij ouders en onderwijskundigen. Het betreft een situatie waarin een kind zijn of haar zin krijgt, zonder dat er sprake is van een reëel of realistisch doel. Het herkennen van verwond gedrag is essentieel om het op tijd te kunnen aanpakken. Door zelfreflectie, het aanmoedigen van zelfstandigheid, het stellen van grenzen en het geven van verantwoordelijkheden, kunnen ouders helpen bij het omgaan met verwond gedrag. Daarnaast zijn er tips om te voorkomen dat kinderen verwond raken, zoals het belonen van positief gedrag, consequent zijn en samen tijd doorbrengen.

Bronnen

1. Verwond gedrag bij kinderen: Wat ouders moeten weten en hoe je dit kunt voorkomen
2. Ons Kind – Een magische productie over opvoeden
3. Een verwond kind: hoe kan je dit voorkomen?
4. Verwende kinderen door gentle parenting
5. Verwende kinderen: heb jij een prins of prinses in huis
6. Wanneer is een kind verwond?
7. 4 tips tegen verwonde kinderen