Opleiding tot kinderbegeleider: een weg naar een betrokken rol in de jeugd
juli 12, 2025
Verwaarlozing tijdens de opvoeding kan zware gevolgen hebben voor het ontwikkelingsproces van een kind. Het is een vorm van kindermishandeling waarbij ouders de basale behoeften van hun kind niet voldoen. Dit omvat zowel fysieke als emotionele aspecten. In dit artikel wordt gekeken naar de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor verwaarlozing tijdens de opvoeding.
Wat is verwaarlozing tijdens de opvoeding?
Verwaarlozing is een vorm van kindermishandeling waarbij de ouders of verzorgers de basisbehoeften van het kind niet adequaat vervullen. Dit omvat zowel fysieke als emotionele aspecten. Bijvoorbeeld, het ontbreken van liefde, steun, aandacht en bescherming kan leiden tot emotionele verwaarlozing. Ouders die hun kinderen emotioneel verwaarlozen, zijn vaak emotioneel afwezig. Ze geven hun kinderen geen aandacht, spelen niet met hen, luisteren niet naar hen of troosten hen niet wanneer ze verdrietig zijn.
In de context van opvoeding is verwaarlozing een ernstig probleem. Het kan leiden tot ontwikkelingsachterstand en kan het kind beïnvloeden op lange termijn. Kinderen die verwaarloosd worden, kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met leren, concentreren en communiceren. Bovendien is er een verhoogd risico op psychische problemen, zoals depressie en angststoornissen.
Oorzaken van verwaarlozing tijdens de opvoeding
Er zijn verschillende oorzaken van verwaarlozing tijdens de opvoeding. De meest voorkomende oorzaken zijn psychische problemen, alcohol- of drugsmisbruik, werkloosheid of te veel werk, huiselijk geweld, ongeplande zwangerschappen en ziekte. Verwaarlozing kan ook optreden in situaties waarin ouders geen geld hebben voor voedsel, onderdak of onderwijs. Bovendien kunnen ouders die zelf emotioneel verwaarloosd zijn, moeilijkheden hebben met het herkennen van emoties en het geven van aandacht aan hun kinderen.
Er zijn ook bepaalde opvoedstijlen die zich lenen voor emotionele verwaarlozing. Autoritaire ouders willen dat hun kinderen de regels volgen en hebben weinig neiging of tijd om naar de gevoelens en behoeften van een kind te luisteren. Tolerante ouders hebben een ‘laat-het-maar-gebeuren’ houding wat betreft het grootbrengen van hun kind. Ze laten kinderen emotioneel vrijwel geheel aan hun lot over. Perfectionistische ouders zijn geneigd te geloven dat hun kinderen altijd meer, anders of beter kunnen. Afwezige ouders kunnen afwezig zijn om verschillende redenen zoals overlijden, ziekte, echtscheiding, overwerken of vaak op reis. Ouders kunnen ook emotioneel afwezig zijn en daardoor niet weten wat er in hun kind omgaat.
Gevolgen van verwaarlozing tijdens de opvoeding
De gevolgen van verwaarlozing tijdens de opvoeding kunnen zware impact hebben op het ontwikkelingsproces van een kind. Emotionele verwaarlozing leidt tot een ontwikkelingsachterstand. Kinderen van 6 jaar oud kunnen bijvoorbeeld nog geen kleuren noemen of cirkels tekenen. Kinderen die te weinig familieliefde kregen, horen altijd bij de 25% minst ontwikkelde kinderen van hun leeftijdsgroep. Verwaarlozing is een traumatische ervaring voor een kind, met mogelijk grote gevolgen voor zijn of haar toekomst. Met invloed op de fysieke, mentale en emotionele ontwikkeling van kinderen.
De lange termijn gevolgen van verwaarlozing zijn onder meer: een gebrek aan zelfvertrouwen, moeite met leren, concentreren en communiceren, stimmings- en gezondheidsproblemen, afhankelijkheid en een verhoogd risico op het in aanraking komen met drugs en geweld. Daarbij is de kans groter dat kinderen die verwaarloosd zijn, op hun beurt hun eigen kinderen verwaarlozen.
Behandeling en hulp bij verwaarlozing tijdens de opvoeding
Er zijn verschillende manieren om met verwaarlozing tijdens de opvoeding om te gaan. De meest effectieve manier is het bieden van veilige relaties. Kinderen die een moeilijke start in het leven kennen, kunnen door veilige relaties ervoor zorgen dat ze toch kunnen groeien en bloeien. Het Boekarest Early Intervention Project onderzocht kinderen die ernstig verwaarloosd werden. Sommige van deze kinderen konden terecht in warme pleeggezichten. De resultaten waren opmerkelijk. De kinderen in pleegzorg ontwikkelden veilige hechtingen en gingen er cognitief op vooruit.
Psychosociale hulp, in combinatie met een stabiele, veilige omgeving, kunnen de ontwikkeling van veilige hechtingen en cognitieve verbetering verder bevorderen. Daarnaast is het belangrijk om de kinderen te laten melden over hun negatieve jeugdervaringen. Een onderzoek toont aan dat de kans op depressie of problemen met mentale gezondheid tot 72% lager kan zijn onder volwassenen die hun negatieve jeugdervaringen melden dan onder degenen die dit niet melden.
Opvoedstijlen en verwaarlozing
Er zijn verschillende opvoedstijlen die zich lenen voor emotionele verwaarlozing. Autoritaire ouders willen dat hun kinderen de regels volgen en hebben weinig neiging of tijd om naar de gevoelens en behoeften van een kind te luisteren. Tolerante ouders hebben een ‘laat-het-maar-gebeuren’ houding wat betreft het grootbrengen van hun kind. Ze laten kinderen emotioneel vrijwel geheel aan hun lot over. Perfectionistische ouders zijn geneigd te geloven dat hun kinderen altijd meer, anders of beter kunnen. Afwezige ouders kunnen afwezig zijn om verschillende redenen zoals overlijden, ziekte, echtscheiding, overwerken of vaak op reis. Ouders kunnen ook emotioneel afwezig zijn en daardoor niet weten wat er in hun kind omgaat.
Conclusie
Verwaarlozing tijdens de opvoeding kan zware gevolgen hebben voor het ontwikkelingsproces van een kind. Het is een vorm van kindermishandeling waarbij ouders de basale behoeften van hun kind niet voldoen. Dit omvat zowel fysieke als emotionele aspecten. In dit artikel is gekeken naar de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor verwaarlozing tijdens de opvoeding. Het is belangrijk om te beseffen dat verwaarlozing een traumatische ervaring is voor een kind, met mogelijk grote gevolgen voor zijn of haar toekomst. Het is belangrijk om veilige relaties te bieden en psychosociale hulp te verlenen om de ontwikkeling van veilige hechtingen en cognitieve verbetering te bevorderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
