Opleiding tot kinderbegeleider: een weg naar een betrokken rol in de jeugd
juli 12, 2025
Verwaarlozing in de opvoeding is een vorm van kindermishandeling waarbij ouders of verzorgers de basisbehoeften van hun kind niet voldoende waar nemen. Dit kan zowel lichamelijke als psychische verwaarlozing omvatten. Uit onderzoek blijkt dat psychische of emotionele verwaarlozing de grootste impact heeft op de ontwikkeling van kinderen. In dit artikel wordt ingegaan op de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor verwaarlozing in de opvoeding.
Oorzaken van verwaarlozing
Verwaarlozing is vaak het gevolg van onvoldoende kennis van ouders over de ontwikkeling van kinderen en manieren waarop ze die ontwikeling kunnen stimuleren. Ouders kunnen bijvoorbeeld onvoldoende inzicht hebben in de emotionele behoeften van hun kind, waardoor ze deze niet kunnen herkennen of beantwoorden. Ook kan het voorkomen dat ouders onverschillig zijn over hun kind, geen interesse hebben in hun kind en zich niet betrokken voelen. Bovendien kunnen problemen zoals psychische aandoeningen, alcohol- of drugsmisbruik, werkeloosheid of te veel werk leiden tot een tekort aan aandacht en zorg voor het kind.
Verwaarlozing kan ook ontstaan wanneer ouders fysiek of emotioneel onvoldoende aanwezig zijn voor hun kinderen. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij verslaafde ouders of ouders die vaak weg zijn. Bovendien kan armoede een rol spelen, omdat ouders in armoedige situaties vaak geen geld hebben voor voedsel, onderdak of onderwijs, waardoor ze hun kinderen niet volledig kunnen ondersteunen.
Gevolgen van verwaarlozing
De gevolgen van verwaarlozing zijn vaak langdurig en kunnen het leven van een kind beïnvloeden. Kinderen die in hun jeugd emotioneel verwaarloosd zijn, lopen vaak achter in hun ontwikkeling. Ze kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het herkennen van emoties, concentreren of communiceren. Daarnaast kunnen ze een gebrek aan zelfvertrouwen vertonen, last hebben van stemmingsschommelingen en gezondheidsproblemen ontwikkelen. Ook is er een verhoogd risico op het ontwikkelen van chronische ziekten, hart- en vaatziekten, diabetes en andere gezondheidsproblemen.
Bij emotionele verwaarlozing ontbreken de basale behoeften van het kind aan liefde, warmte, geborgenheid en steun. Een ouder die zijn kind psychisch verwaarloost, is emotioneel afwezig. Dit kan leiden tot een gebrek aan verbinding tussen ouder en kind, wat op latere leeftijd gevolgen kan hebben voor het zelfbeeld en de relaties van het kind. Verwaarloosde kinderen kunnen ook last hebben van een negatief zelfbeeld en zich onzeker voelen. Ze kunnen zich schuldig voelen en denken dat het hun eigen schuld is.
Opvoedingsstrategieën voor verwaarloosde kinderen
Voor kinderen die in hun jeugd emotioneel verwaarloosd zijn, zijn er verschillende opvoedingsstrategieën die kunnen helpen bij het herstel. Eén van de belangrijkste dingen is om het kind te laten voelen dat het er wél toe doet. Dit kan door emoties toe te wijzen die het kind nooit heeft gekend en het te laten weten dat het belangrijk is. Daarnaast is het belangrijk om het kind te belonen, te knuffelen en te waarderen, en dit herhaaldelijk te doen. Herhaling betekent nieuwe verbindingen in het brein en het lichaam.
Bij het omgaan met verwaarloosde kinderen is het belangrijk om triggers te herkennen en te praten over deze triggers. Dit helpt het kind om te leren omgaan met emoties en situaties. Daarnaast is het belangrijk om het kind te helpen woorden te geven aan zijn gevoel. Dit kan door het kind te helpen om emoties te herkennen en te benoemen. Bijvoorbeeld: “Volgens mij ben je nu boos.” Of: “Ik denk dat jij héél blij bent.” Op die manier leer je een kind taal te geven aan het nare gevoel in hun buik of de kriebels in hun hoofd.
Ondersteuning voor ouders
Ouders die in hun jeugd zelf verwaarloosd zijn, kunnen last hebben van onverwerkte trauma’s of een gebrek aan positief rolmodel. Het is belangrijk dat ouders die in hun jeugd mishandeld of verwaarloosd zijn, hulp zoeken om hun eigen problemen aan te pakken. Dit kan bijvoorbeeld door deel te nemen aan therapie of hulpverlening. Daarnaast is het belangrijk om partners te betrekken in de hulpverlening aan ouders die in hun jeugd zijn mishandeld of verwaarloosd.
Bij het opvoeden van kinderen die verwaarloosd zijn, is het belangrijk om gericht te zijn op wat het kind nodig heeft. Dit kan variëren per kind, afhankelijk van de situatie en de behoeften. Het is belangrijk om te leren omgaan met de triggers van het kind en om het kind te helpen om te leren omgaan met emoties. Daarnaast is het belangrijk om het kind te helpen om contact te maken met zijn emoties en om het kind te ondersteunen bij het leren omgaan met problemen.
Conclusie
Verwaarlozing in de opvoeding heeft ernstige gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen. Ouders moeten zich bewust zijn van de impact van hun gedrag op hun kind en proberen om de basisbehoeften van hun kind te vervullen. Bovendien is het belangrijk dat ouders die in hun jeugd zelf verwaarloosd zijn, hulp zoeken om hun eigen problemen aan te pakken. Door gericht te werken aan de ontwikkeling van het kind en het opbouwen van een veilige omgeving, kunnen verwaarloosde kinderen toch groeien en bloeien.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
