Opleiding tot kinderbegeleider: een weg naar een betrokken rol in de jeugd
juli 12, 2025
Inleiding
De geschiedenis van de opvoeding in Nederland is gevuld met belangrijke veranderingen en ontwikkelingen, die zowel het onderwijs als de pedagogische visies beïnvloed hebben. In het midden van de 20e eeuw, met name na de Tweede Wereldoorlog, was de opvoeding onderworpen aan vernieuwingen, waarbij zowel de rol van de vader als de pedagogische visies van belang waren. In de bronnen die beschikbaar zijn, zoals de bronnen uit de jaren 1940 tot 1950, worden zowel de invloed van de vader als de verschillende pedagogische visies behandeld. De discussie over de klassieke opvoeding, de rol van de vader, en de ontwikkeling van pedagogische visies is hierbij centraal. In dit artikel worden deze thema’s uitgebreid besproken, met nadruk op de visies van Verschueren en Hulst, en de invloed van de klassieke opvoeding in die tijd.
De rol van de vader in de opvoeding
In de geschiedenis van de opvoeding was de vader vaak ondertussen een onbetwist gedeelte van het opvoedingsproces. In de bronnen wordt echter duidelijk dat deze rol in de loop van de 18e en 19e eeuw werd geminimaliseerd. Volgens Verschueren (1998) werd de vader in de moderne pedagogische traditie uitgesloten, waardoor hij geen plaats had in het opvoedingsproces. Dit was een gevolg van de idealisering van de moeder als de belangrijkste opvoeder. In de bronnen wordt dit bevestigd door Van Crombrugge (2003), die stelt dat de vader in zekere zin uitgesloten werd van het pedagogische project. De vader werd gezien als onbelangrijk, terwijl de moeder de ideale opvoeder was. Deze visie leidde er toe dat de vader in de opvoeding minder aandacht kreeg, wat in de jaren 1940 en 1950 nog steeds van invloed was.
De pedagogische visies van Hulst en Waterink
In de jaren 1940 en 1950 werden er verschillende pedagogische visies geformuleerd, die het onderwijs en de opvoeding beïnvloedden. In de bronnen wordt duidelijk dat er twee belangrijke pedagogische visies bestonden binnen protestants Nederland: de visie van dr. Ph. Kohnstamm en dr. J. Waterink. Deze visies werden beïnvloed door de hervormde en gereformeerde kerk. Dr. Kohnstamm had een personalistische opvatting, waarbij het opvoeden gericht was op individuele ontwikkeling en het opbouwen van een persoonlijk pedagogisch project. Dr. Waterink daarentegen stond bekend om zijn visie dat het opvoeden gericht was op het overbrengen van vaste normen, die boventijdelijk en bovenpersoonlijk zijn. Deze visie was sterker gericht op de morele en morele opvoeding van het kind. In de bronnen wordt ook verwezen naar het werk van Van Hulst en Van der Molen, die vernieuwing van het onderwijs propageerden. Zij pleitten voor een meer praktische vorm van onderwijs, waarin het minder theoretisch was en meer gericht op het werkelijke onderwijs.
De invloed van de klassieke opvoeding
De klassieke opvoeding, die gericht was op de ontwikkeling van de persoonlijke eigenschappen van het kind, was in de jaren 1940 en 1950 nog steeds van invloed. In de bronnen wordt duidelijk dat de klassieke opvoeding in de loop van de jaren 1940 werd beïnvloed door de nieuwe visies op pedagogie. In de bronnen wordt ook verwezen naar de kweekschoolwet van 1952, die een grote verandering in het onderwijssysteem teweegbracht. De kweekschoolwet was van groot belang voor de emancipatie van de midden- en lagere klassen, aangezien kinderen van lagere klassen na de mulo naar de kweekschool konden. Dit maakte van de kweekschool de "universiteit van de kleine luyden". De kweekschool was echter niet alleen gericht op het lager onderwijs, maar ook op de praktische vorming van leerlingen. In de bronnen wordt duidelijk dat de kloof tussen vaktheorie en schoolpraktijk, die al bestond vanaf het begin van de kweekschool, hierdoor in feite ook na 1952 bestond. Aan vakdidactiek werd nauwelijks aandacht besteed door vakdocenten.
De rol van de kweekschool in de pedagogische visie
De kweekschool speelde een belangrijke rol in de pedagogische visie van de jaren 1940 en 1950. In de bronnen wordt duidelijk dat de kweekschool niet alleen gericht was op het lager onderwijs, maar ook op de praktische vorming van leerlingen. In de bronnen wordt ook verwezen naar de kweekschoolwet van 1952, die een grote verandering in het onderwijssysteem teweegbracht. De kweekschoolwet was van groot belang voor de emancipatie van de midden- en lagere klassen, aangezien kinderen van lagere klassen na de mulo naar de kweekschool konden. Dit maakte van de kweekschool de "universiteit van de kleine luyden". De kweekschool was echter niet alleen gericht op het lager onderwijs, maar ook op de praktische vorming van leerlingen. In de bronnen wordt duidelijk dat de kloof tussen vaktheorie en schoolpraktijk, die al bestond vanaf het begin van de kweekschool, hierdoor in feite ook na 1952 bestond. Aan vakdidactiek werd nauwelijks aandacht besteed door vakdocenten.
De invloed van de pedagogische visies op het onderwijs
De visies van Hulst en Waterink, en de invloed van de klassieke opvoeding, hadden een grote invloed op het onderwijs in de jaren 1940 en 1950. In de bronnen wordt duidelijk dat de kloof tussen vaktheorie en schoolpraktijk, die al bestond vanaf het begin van de kweekschool, hierdoor in feite ook na 1952 bestond. Aan vakdidactiek werd nauwelijks aandacht besteed door vakdocenten. In de bronnen wordt ook verwezen naar de kweekschoolwet van 1952, die een grote verandering in het onderwijssysteem teweegbracht. De kweekschoolwet was van groot belang voor de emancipatie van de midden- en lagere klassen, aangezien kinderen van lagere klassen na de mulo naar de kweekschool konden. Dit maakte van de kweekschool de "universiteit van de kleine luyden". De kweekschool was echter niet alleen gericht op het lager onderwijs, maar ook op de praktische vorming van leerlingen.
De kloof tussen vaktheorie en schoolpraktijk
De kloof tussen vaktheorie en schoolpraktijk was een belangrijk thema in de bronnen, vooral in de jaren 1940 en 1950. In de bronnen wordt duidelijk dat de kloof tussen vaktheorie en schoolpraktijk, die al bestond vanaf het begin van de kweekschool, hierdoor in feite ook na 1952 bestond. Aan vakdidactiek werd nauwelijks aandacht besteed door vakdocenten. In de bronnen wordt ook verwezen naar de kweekschoolwet van 1952, die een grote verandering in het onderwijssysteem teweegbracht. De kweekschoolwet was van groot belang voor de emancipatie van de midden- en lagere klassen, aangezien kinderen van lagere klassen na de mulo naar de kweekschool konden. Dit maakte van de kweekschool de "universiteit van de kleine luyden". De kweekschool was echter niet alleen gericht op het lager onderwijs, maar ook op de praktische vorming van leerlingen.
Conclusie
De geschiedenis van de opvoeding in Nederland, met name in de jaren 1940 en 1950, is gekenmerkt door belangrijke veranderingen en ontwikkelingen. De rol van de vader in de opvoeding was in die tijd grotendeels uitgesloten, waardoor de moeder als de belangrijkste opvoeder werd gezien. De klassieke opvoeding, die gericht was op de ontwikkeling van de persoonlijke eigenschappen van het kind, was in die jaren nog van invloed. De kweekschoolwet van 1952 had een grote invloed op het onderwijssysteem, en de kloof tussen vaktheorie en schoolpraktijk bleef een belangrijk thema. De pedagogische visies van Hulst en Waterink beïnvloedden het onderwijs, en de invloed van de klassieke opvoeding was hierbij centraal. Deze thema’s vormen een belangrijk deel van de geschiedenis van de opvoeding in Nederland.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
