Opleiding tot kinderbegeleider: een weg naar een betrokken rol in de jeugd
juli 12, 2025
De opvoeding van jongens en meisjes is een onderwerp dat veel aandacht heeft gekregen, zowel in wetenschappelijke studies als in het dagelijks leven. Het verschijnt op het eerste gezicht alsof jongens en meisjes op hetzelfde manier moeten worden opgevoed, maar de gegevens uit de bronnen laten zien dat er wel degelijk verschillen zijn. Deze verschillen liggen vooral in de manier waarop ouders en onderwijsers met kinderen omgaan, en in de verwachtingen die aan jongens en meisjes worden gesteld. In dit artikel worden de kernpunten besproken die belangrijk zijn bij het opvoeden van jongens en meisjes.
Onderliggende biologische en psychologische verschillen
Uit onderzoek blijkt dat er op biologisch niveau enkele verschillen zijn tussen jongens en meisjes. Zo is het brein van meisjes bijvoorbeeld iets taliger, maar op rekenkundig niveau zijn die verschillen er niet. Ook fysiek zijn er wel wat verschillen, zoals kracht en seksualiteit. Toch zijn de overeenkomsten tussen jongens en meisjes veel groter dan de verschillen. Deze kleine verschillen hoeven we via de opvoeding niet uit te vergroten.
Bijvoorbeeld, in een onderzoek waarin volwassenen werden gevraagd om met een kind te spelen dat was aangekleed met typische kleding voor het andere geslacht, bleek dat ze onterecht dachten dat ze met een jongen of meisje speelden. De meisjes kregen zacht, paars en roze speelgoed aangeboden, terwijl de jongens eerder dingen als auto’s en bouwstenen kregen. Dit laat zien dat er een onbewuste stereotypering is in de manier waarop ouders met kinderen omgaan.
Sociale en emotionele ontwikkeling
Een ander belangrijk punt is de sociale en emotionele ontwikkeling van jongens en meisjes. Volgens bron [5] zijn meisjes over het algemeen beter in staat om de intenties van anderen te herkennen en schatten wat er van hen wordt verwacht. Dit geeft hen een voorsprong in sociaal gedrag. Daarnaast hebben meisjes meer zelfdiscipline en een betere vaardigheid in zelfregulatie, wat te maken heeft met hun zelfinzicht. Deze vaardigheden zijn belangrijk voor het opbouwen van relaties en het omgaan met emoties.
Jongens daarentegen worden over het algemeen meer gecorrigeerd, maar deze correctie helpt vaak niet. Ze hebben meer nodig aan feedback om hun gedrag te veranderen. Ze moeten eerst beseffen waarom hun gedrag storend is. Bovendien worden jongens vaak minder gesteund bij het verwerken van hun emoties, wat leidt tot een emotionele achterstand ten opzichte van meisjes.
Invloed van cultuur en maatschappelijke verwachtingen
De manier waarop ouders jongens en meisjes opvoeden, wordt sterk beïnvloed door cultuur en maatschappelijke verwachtingen. Volgens bron [2] wordt er vaak onbewust aangenomen dat jongens sterk, stoer en onafhankelijk moeten zijn, terwijl meisjes lief, mooi en zorgzaam moeten zijn. Deze stereotypering beïnvloedt hoe ouders hun kinderen zien en behandelen, zelfs vanaf het moment dat ze worden geboren.
In bron [6] wordt uitgelegd dat de verschillen tussen jongens en meisjes vooral ingegeven zijn door cultuur en niet zozeer door het geslacht. In landen waar mannen en vrouwen als minder gelijkwaardig behandeld worden, zijn de verschillen tussen de schoolprestaties van jongens en meisjes groter. De emancipatie heeft dus grote invloed gehad op het verkleinen van de verschillen tussen de seksen.
Opvoedingsstrategieën
Ouders moeten zich bewust zijn van de invloed van hun gedrag op de ontwikkeling van hun kind. Volgens bron [1] is het belangrijk dat kinderen een ruim aanbod krijgen dat ze zelf kunnen kiezen wat bij ze past en waar ze zich prettig bij voelen. Een ruim aanbod wil overigens niet zeggen ‘veel speelgoed’, maar ‘een gevarieerd aanbod aan speelgoed’. Zodat wat hun talent of wens ook is, er thuis voldoende speelgoed is om mee aan de slag te gaan.
In bron [3] wordt benadrukt dat ouders hun kinderen niet bewust verschillend moeten opvoeden. Regels gelden voor alle kinderen en zo ook de normen en waarden die ouders hopen mee te geven. Echter is er wel een verschil in kwetsbaarheid van dochters. Dit zal zich later wel uiten in bijvoorbeeld laat over straat, alleen op vakantie etc., bepaalde kledingkeuzes. Hier speelt ook (deels) geloofsovertuiging een rol in.
Ondersteuning en feedback
Volgens bron [5] is het belangrijk dat jongens en meisjes op een manier worden opgevoed waarin ze zich kunnen ontwikkelen. Meisjes kunnen worden gestimuleerd in ontwikkeling op gebieden waarin jongens wat beter zijn, zoals het ondernemend zijn, ruimtelijk denken. En vice versa geldt dat voor jongens: stimuleer ze in taalvaardigheden en communicatie alsmede empathie en zelfinzicht.
In bron [2] wordt benadrukt dat ouders hun zoons moeten troosten wanneer ze verdrietig zijn, met hen over hun gevoelens moeten praten, vragen wat er in hen omgaat en luisteren naar de antwoorden. Dit helpt jongens om emotioneel beter om te gaan met hun gevoelens.
Samenleving en rolverdeling
De samenleving verandert, en de ervaringen van ouders laten zien dat jongens en meisjes op veel gebieden verschillen hebben. In bron [3] wordt benadrukt dat jongens en mannen in veel culturen, ook de Nederlandse overigens, vaak nog als ‘kostwinnaar’ of ‘degene die het gezin / vrouw / kinderen moet beschermen’ worden gezien. Dit is echter veranderd door de emancipatie, en jongens en meisjes krijgen nu meer gelijke kansen.
In bron [4] wordt benadrukt dat elk kind uniek is met unieke gedachtes, gevoelens en behoeftes. En dat binnen de opvoeding de uniekheid van het kind voorop zou moeten staan. Daarom is het belangrijk dat ouders hun kinderen op een manier opvoeden waarin ze zich kunnen ontwikkelen en hun eigen pad kunnen volgen.
Conclusie
De opvoeding van jongens en meisjes is een complex onderwerp dat zowel biologische als psychologische factoren omvat. Ouders en onderwijzers moeten zich bewust zijn van de invloed van hun gedrag op de ontwikkeling van hun kind. Het is belangrijk dat kinderen een ruim aanbod krijgen dat ze zelf kunnen kiezen wat bij ze past en waar ze zich prettig bij voelen. Daarnaast is het belangrijk om jongens en meisjes op een manier op te voeden waarin ze zich kunnen ontwikkelen en hun eigen pad kunnen volgen. De samenleving verandert, en de ervaringen van ouders laten zien dat jongens en meisjes op veel gebieden verschillen hebben, maar ook veel overeenkomsten.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
