Hoofdpijn komt vaak voor bij kinderen, en de helft van de kinderen tussen de 6 en 16 jaar ervaart gemiddeld twee keer per jaar hoofdpijn. De incidentie varieert met de leeftijd, van 2,4 per 1.000 kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar tot 14,9 per 1.000 kinderen in de leeftijd van 10-14 jaar. Recent onderzoek wijst erop dat jonge kinderen steeds vaker hoofdpijnklachten ervaren, waarbij bijna een kwart van de basisschoolleerlingen wekelijks hoofdpijn meldt. In de meeste gevallen betreft het primaire hoofdpijn, zoals spanningshoofdpijn of migraine, wat betekent dat de hoofdpijn zelf het probleem is en niet het gevolg van een andere aandoening. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, symptomen, behandeling en wanneer ouders of verzorgers medische hulp moeten zoeken bij hoofdpijn bij kinderen.
Wat veroorzaakt hoofdpijn bij kinderen?
Hoofdpijn bij kinderen kan verschillende oorzaken hebben. Vaak is het een onschuldige aandoening, maar het is belangrijk om de mogelijke oorzaken te begrijpen. De meest voorkomende vormen zijn spanningshoofdpijn en migraine. Andere oorzaken kunnen verband houden met ziekte, infecties, bijholteproblemen, emotionele factoren, bepaalde voedingsmiddelen en dranken, of in zeldzame gevallen, ernstigere aandoeningen zoals hersenvliesontsteking.
Een veelvoorkomende factor is stress. Kinderen worden voortdurend geprikkeld en het is belangrijk dat ze ook voldoende ontspanning hebben. Een te vol programma kan leiden tot hoofdpijn, vooral bij kinderen die veel prestatiedruk ervaren. Ook factoren zoals slecht slapen, uitdroging, en het overslaan van maaltijden kunnen hoofdpijn veroorzaken.
Verschillende soorten hoofdpijn
Er zijn verschillende soorten hoofdpijn die bij kinderen kunnen voorkomen. De twee meest voorkomende zijn spanningshoofdpijn en migraine.
Spanningshoofdpijn
Spanningshoofdpijn voelt vaak aan als een drukkende of knellende pijn aan beide kanten van het hoofd. Het kan enkele uren tot dagen duren en wordt vaak geassocieerd met spanning in de nek- en schouderspieren.
Migraine
Migraine bij kinderen kan zich anders uiten dan bij volwassenen. De pijn zit vaak aan beide kanten van het hoofd, maar kan ook aan één kant voorkomen. Kinderen met migraine kunnen de behoefte voelen om stil te zitten in een donkere kamer, en kunnen gevoelig zijn voor fel licht en hard geluid. Misselijkheid en braken komen ook vaak voor. Soms gaat migraine gepaard met een aura, waarbij het kind visuele verstoringen ervaart, zoals flitsen, vlekken of zigzaglijnen.
Symptomen van hoofdpijn bij kinderen
De symptomen van hoofdpijn kunnen variëren afhankelijk van het type hoofdpijn. Bij spanningshoofdpijn is de pijn meestal mild tot matig en voelt aan als een band om het hoofd. Bij migraine is de pijn vaak heviger en kan gepaard gaan met andere symptomen, zoals misselijkheid, braken, gevoeligheid voor licht en geluid, en visuele verstoringen.
Het is belangrijk om te letten op de volgende signalen:
- Hoofdpijn die 's nachts wakker maakt.
- Hoofdpijn die verslechtert of frequenter voorkomt.
- Hoofdpijn die gepaard gaat met andere symptomen, zoals koorts, nekstijfheid, braken, of verandering in gedrag.
- Hoofdpijn na een hoofdletsel.
Wanneer moet je een arts raadplegen?
In de meeste gevallen is hoofdpijn bij kinderen niet ernstig en kan het thuis behandeld worden. Er zijn echter situaties waarin het belangrijk is om een arts te raadplegen.
- Als het kind jonger is dan zes jaar en klaagt van hoofdpijn.
- Als de hoofdpijn niet weggaat of juist erger wordt ondanks genomen maatregelen.
- Als het kind vaak last heeft van migraine of hoofdpijn.
- Als het kind voor het eerst last heeft van een zware hoofdpijn.
- Als de hoofdpijn gepaard gaat met andere symptomen, zoals koorts, nekstijfheid, braken, sufheid, of verandering in gedrag.
- Bij een heftige hoofdpijn na een klap of val op het hoofd.
- Als de hoofdpijn de resultaten op school beïnvloedt.
In spoedgevallen, zoals een plotselinge, zeer heftige hoofdpijn met symptomen zoals koorts, nekstijfheid, of sufheid, moet direct een arts worden gecontacteerd.
Behandeling van hoofdpijn bij kinderen
De behandeling van hoofdpijn bij kinderen hangt af van het type hoofdpijn en de ernst van de symptomen.
Algemene maatregelen
Voor de meeste kinderen met hoofdpijn kunnen algemene maatregelen verlichting bieden. Voldoende slaap is cruciaal, net als voldoende ontspanning. Het is belangrijk om te kijken naar het weekprogramma van het kind en te zorgen voor voldoende rustperiodes. Ook voldoende drinken, regelmatige maaltijden en voldoende lichaamsbeweging kunnen helpen.
Medicatie
Bij spanningshoofdpijn kan een pijnstiller, zoals paracetamol, verlichting bieden. Voor kinderen jonger dan 6 jaar zijn er zetpillen beschikbaar. Bij migraine kan de arts medicatie voorschrijven. Het is belangrijk om het gebruik van pijnstillers te beperken tot maximaal 2 dagen per week om medicatieafhankelijke hoofdpijn te voorkomen.
Andere behandelingen
Cognitieve gedragstherapie kan helpen bij het aanleren van positieve gedachten en het verminderen van stress. Begeleiding door een psycholoog of ontspanningstherapie kunnen ook nuttig zijn.
Preventie van hoofdpijn
Er zijn verschillende maatregelen die genomen kunnen worden om hoofdpijn bij kinderen te voorkomen.
- Zorg voor voldoende slaap.
- Zorg voor een gezonde leefstijl met regelmatige maaltijden, voldoende drinken en voldoende lichaamsbeweging.
- Beperk het gebruik van beeldschermen.
- Vermijd cafeïne en energiedrankjes.
- Zorg voor voldoende ontspanning en stressreductie.
- Houd een hoofdpijndagboek bij om mogelijke triggers te identificeren.
Conclusie
Hoofdpijn is een veelvoorkomende klacht bij kinderen. In de meeste gevallen is het onschuldig en kan het thuis behandeld worden met algemene maatregelen en eventueel pijnstillers. Het is echter belangrijk om te weten wanneer een arts moet worden geraadpleegd, vooral bij jonge kinderen, ernstige symptomen, of hoofdpijn die niet verbetert. Door aandacht te besteden aan de oorzaken, symptomen en behandeling van hoofdpijn, kunnen ouders en verzorgers hun kinderen helpen om met deze klacht om te gaan en de kwaliteit van leven te verbeteren.
