Verschillen in opvoeding van jongens en meisjes in Turkse gezinnen
juli 12, 2025
De opvoeding van kinderen is een complex proces dat beïnvloed wordt door veel factoren, waaronder cultuur, maatschappelijke context, en de keuzes van ouders. In het kader van de Universiteit Utrecht (UU) en de daarbij horende studies, zoals Pedagogische wetenschappen, wordt de opvoeding van kinderen en jongeren onderzocht vanuit verschillende perspectieven. Deze artikelen laten zien dat opvoeding niet alleen gericht is op het leren van kennis, maar ook op het ontwikkelen van vaardigheden, het aanleren van verantwoordelijkheid, en het begrijpen van de maatschappelijke omgeving.
De opvoeding van kinderen varieert sterk per cultuur. In traditionele samenlevingen, zoals die van sommige agrarische gemeenschappen, is er vaak geen expliciete opvoeding zoals in de moderne samenleving. In plaats daarvan leren kinderen door deel te nemen aan volwassen activiteiten, observatie en zelfstandigheid. Dit verschijnsel wordt vaak gekenmerkt door een sterke autonomie van het kind en een minimale interventie van de ouder. Dit model is functioneel in bepaalde samenlevingen, waarin schaarste en risico’s onderdeel uitmaken van het leven. De scheiding tussen kinderwereld en volwassen wereld is hierbij niet duidelijk, waardoor observatie van volwassenen makkelijker is.
In tegenstelling tot traditionele opvoeding is de moderne opvoeding, met name in het Westen, gekenmerkt door een intensief ouderschap. Dit wordt vaak gekoppeld aan de moderne samenleving, waarin risico’s worden gemeden en kinderen worden begeleid in plaats van zelfstandig te laten leren. De term ‘hyperintensief ouderschap’ wordt gebruikt om dit fenomeen te beschrijven. Hierbij wordt ouderschap gezien als een persoonlijk project, waarbij ouders de prestaties van hun kinderen als beloning voor hun eigen inspanningen zien. Dit leidt tot een situatie waarin kinderen minder risico’s nemen en minder zelfstandig zijn.
Deze verandering in opvoeding is ook zichtbaar in de toename van de bewegingsruimte van kinderen. In de jaren zestig en zeventig was het veel voorkomen dat kinderen op hun eentje naar school gingen. In de jaren negentig is dit aanzienlijk gedaald, en is de bewegingsruimte van kinderen afgenomen. Deze trend wordt vaak toegeschreven aan de toenemende zorgzaamheid van ouders, die het risico van hun kinderen proberen te vermijden.
Migratie heeft een grote invloed op de opvoeding van kinderen. In het geval van migrantengezinnen in Nederland blijkt dat de opvoeding niet simpelweg een kopie is van de opvoeding in het thuisland, noch van de opvoeding in het immigratieland. In plaats daarvan ontstaan nieuwe vormen van opvoeding door interactie met andere opvoedingstradities. Dit wordt vaak aangeduid als ‘cultural translation’. Hierbij ontstaat een dynamiek tussen twee culturen, waarbij zowel de oorspronkelijke als de nieuwe cultuur verandert.
Een voorbeeld hiervan is het geval van een Marokkaanse vader, die ervaart dat zijn manier van opvoeden niet past in de westerse context. Hij stelt vast dat zijn opvoeding nodig is om problemen te voorkomen, en dat Marokkaanse jongeren beter reageren op ‘hardere’ discipline. Dit illustreert dat de opvoeding van migranten niet kan worden bepaald door alleen te kijken naar traditionele of moderne opvoeding, maar dat er rekening moet worden gehouden met de maatschappelijke context waarin ze leven.
De rol van de ouders bij de opvoeding is cruciaal. Ouders gebruiken verschillende strategieën om hun kinderen te ondersteunen. Het is belangrijk dat ouders zich competent voelen in de opvoeding. Ze moeten hun kinderen op een positieve en warme manier ondersteunen, en bij corrigerend gedrag hun kind uitleg geven. Voor tieners is het van belang dat ze vrijheid krijgen om te experimenteren, maar dat ouders toch weten waar ze zijn en wat ze belangrijk vinden.
In moderne samenlevingen wordt er veel aandacht besteed aan het begrijpen van de rol van ouders bij de opvoeding. Onderzoek wijst uit dat de kwaliteit van opvoeding van belang is voor de gezonde ontwikkeling van het kind. Dit geldt zowel voor de opvoeding van ouders als voor de opvoeding van professionele opvoeders in de jeugdzorg en het onderwijs.
De moderne samenleving brengt nieuwe uitdagingen met zich mee voor de opvoeding van kinderen. De toename van social media, de veranderingen in het onderwijs, en de impact van integratievragen op de opvoeding van jongeren zijn slechts enkele voorbeelden. De vraag hoe de opvoeding verandert door het gebruik van social media is van groot belang. Ouders en onderwijsinstellingen moeten hier rekening mee houden.
De invloed van de maatschappelijke context op de opvoeding is ook zichtbaar in de toename van jeugdcriminaliteit, pesten, en marginalisering van groepen jongeren. De opvoeding moet hierin een rol spelen, zowel in het onderwijs als in de jeugdzorg. De minor Maatschappelijke opvoedingsvraagstukken aan de Universiteit Utrecht richt zich op dergelijke thema’s. Hierin wordt gekeken naar het gedrag en de problemen van groepen kinderen, jongeren en opvoeders, en naar de contexten waarin deze zich ontwikkelen.
Het onderwijs speelt een cruciale rol in de opvoeding van kinderen. In het eerste jaar van de bachelor Pedagogische wetenschappen wordt al gewerkt aan een praktijkvraagstuk in het Pedagogisch Practicum. Hierbij bezoeken studenten een organisatie, onderzoeken ze een vraagstuk en schrijven ze een advies. Dit helpt studenten om de praktijk van opvoeding te begrijpen.
In het tweede jaar verdiepen studenten zich in de kennis over gedrag en opvoeding. Ze leren welke factoren de ontwikkeling van kinderen bevorderen en welke steun nodig is bij problematische opvoedings- en ontwikkelingsvraagstukken. In het derde jaar voeren studenten een wetenschappelijk onderzoek uit waarover ze een wetenschappelijk verslag schrijven. Hierbij is er ook ruimte om te kiezen welke kennis ze willen verdiepen of verbreden.
De toekomst van de opvoeding hangt af van veel factoren, waaronder de maatschappelijke context, de rol van ouders, en de invloed van moderne ontwikkelingen. De opvoeding moet zich aanpassen aan de veranderende wereld, waarin kinderen steeds vaker met risico’s en uitdagingen worden geconfronteerd. Het is belangrijk dat ouders en onderwijsinstellingen hier rekening mee houden en een evenwicht vinden tussen bescherming en zelfstandigheid.
De opvoeding moet ook rekening houden met de diversiteit in de samenleving. De interactie tussen verschillende culturen en opvoedingspraktijken moet worden begrepen en geaccepteerd. De opvoeding moet daarnaast gericht zijn op het ontwikkelen van vaardigheden, zoals zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, en het omgaan met risico’s.
De opvoeding van kinderen en jongeren is een complex proces dat beïnvloed wordt door veel factoren, waaronder cultuur, maatschappelijke context, en de keuzes van ouders. De opvoeding moet zich aanpassen aan de veranderende wereld, waarin kinderen steeds vaker met risico’s en uitdagingen worden geconfronteerd. Het is belangrijk dat ouders en onderwijsinstellingen hier rekening mee houden en een evenwicht vinden tussen bescherming en zelfstandigheid. De opvoeding moet ook rekening houden met de diversiteit in de samenleving en de interactie tussen verschillende culturen en opvoedingspraktijken. De toekomst van de opvoeding hangt af van het vermogen om deze uitdagingen aan te gaan en een evenwicht te vinden tussen bescherming en zelfstandigheid.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet