Geestelijke Ontwikkeling bij Kinderen: Herkenning, Ondersteuning en Verwachtingen
juni 17, 2025
Een goed gehoor is essentieel voor de ontwikkeling van een kind, met name in de vroege jaren. Het vormt de basis voor spraak, taal en leervermogen. Omdat gehoorproblemen de ontwikkeling kunnen belemmeren, is het belangrijk om deze tijdig te herkennen en aan te pakken. Dit artikel biedt een overzicht van gehoortesten bij kinderen, de signalen die op gehoorverlies kunnen wijzen, en de vervolgstappen bij een afwijkende testuitslag.
Het Belang van Goed Horen voor Kinderen
Vanaf de geboorte is goed horen cruciaal voor de ontwikkeling van een kind. In de eerste levensjaren legt een kind de basis voor taal en spraak door geluiden na te bootsen. Een verminderd gehoor kan leiden tot problemen met het ontwikkelen van spraakvaardigheden, communicatieproblemen in de groep, concentratieproblemen op school en frustratie. Het missen van belangrijke geluiden, zoals in het verkeer, kan bovendien gevaarlijke situaties opleveren. Vroegtijdige detectie en behandeling van gehoorproblemen zijn daarom van groot belang om de impact op de ontwikkeling te minimaliseren.
Gehoortesten: Wanneer en Hoe?
Direct na de geboorte krijgen alle baby’s in Nederland een neonatale gehoorscreening. Deze screening wordt meestal tegelijkertijd met de hielprik uitgevoerd en is bedoeld om te bepalen of een baby voldoende hoort om te leren spreken. De screening maakt gebruik van de OAE-methode, waarbij de geluidjes die het oor zelf produceert als reactie op geluid van buitenaf worden gemeten. Een positieve uitslag betekent dat het kind goed hoort.
Naast de neonatale screening worden gehoortesten ook op latere leeftijd uitgevoerd. Rond de leeftijd van 5 jaar wordt een gehoortest gedaan tijdens het 5-jarig consult bij de jeugdarts. Dit is een belangrijk onderdeel van de gezondheidscheck. Deze test controleert of er op dit moment zorgen zijn over het gehoor, aangezien gehoorverlies ook later kan ontstaan door bijvoorbeeld oorontstekingen of blootstelling aan hard geluid.
Voor kinderen vanaf 3 jaar kan een luisterspel, de ‘speelaudiometrie’, worden gebruikt. Hierbij moet het kind een handeling uitvoeren, zoals een blokje in een doos leggen, zodra het een geluidje hoort. Dit spel wordt eerst geoefend en daarna krijgt het kind een hoofdtelefoon op. De onderzoeker laat tonen horen van verschillende toonhoogte en sterkte om te bepalen welke tonen het kind kan horen.
Hoe verloopt een gehoortest?
De manier waarop een gehoortest wordt uitgevoerd, hangt af van de leeftijd en ontwikkeling van het kind. Bij jonge kinderen wordt vaak gebruik gemaakt van de VRA-methode, waarbij het kind reageert op geluiden door het hoofd te draaien naar het geluid. Als het kind dit doet, kan het een plaatje of filmpje zien op een televisiescherm.
Bij oudere kinderen, vanaf 3 jaar, wordt vaak de speelaudiometrie gebruikt. Bij deze test moet het kind een handeling uitvoeren zodra het een geluidje hoort. Naast deze tests kan ook de functie van het middenoor worden getest met een tympanometrie, waarbij de beweeglijkheid van het trommelvlies wordt gemeten. Ook kan een spraakaudiogram worden afgenomen, waarbij het kind woorden moet nazoemen die via een hoofdtelefoon worden afgespeeld.
Signalen van Slechthorendheid bij Kinderen
Het kan lastig zijn om gehoorverlies bij kinderen te herkennen, vooral bij jonge kinderen die nog niet goed kunnen aangeven wat er aan de hand is. Oudere kinderen kunnen wel aangeven dat ze minder goed horen, maar ook dan is het belangrijk om alert te zijn op subtiele signalen. Mogelijke tekenen van gehoorverlies zijn:
- Moeite met verstaan in lawaaiige omgevingen.
- Niet reageren op zachte geluiden.
- De televisie of muziek steeds harder zetten.
- Extra letten op het gezicht van de spreker.
- Druk en prikkelbaar zijn.
- Hoofdpijn, vermoeidheid en concentratieproblemen.
- Slecht presteren op school.
Het is belangrijk om te onthouden dat sommige signalen ook bij de leeftijd van het kind kunnen horen. Als u echter consistent enkele signalen opmerkt, is het verstandig om contact op te nemen met uw huisarts.
Oorzaken van Slechthorendheid bij Kinderen
Gehoorverlies bij kinderen kan verschillende oorzaken hebben. Tijdelijke oorzaken zijn bijvoorbeeld een verkoudheid of een oorontsteking. Een middenoorontsteking kan soms leiden tot een gescheurd trommelvlies, waardoor er vocht, pus of bloed naar buiten komt. In de meeste gevallen geneest dit vanzelf, maar soms blijft er een tijdje vocht achter het trommelvlies zitten.
Langduriger gehoorverlies kan veroorzaakt worden door bijvoorbeeld te veel blootstelling aan hard geluid, erfelijke factoren of bepaalde medische aandoeningen.
Wat te doen bij Vermoeden van Slechthorendheid?
Als u vermoedt dat uw kind slecht hoort, is het belangrijk om contact op te nemen met uw huisarts. De huisarts kan de oren van uw kind onderzoeken en een oorzaak proberen te vinden. Als de huisarts geen oorzaak vindt, kan het kind worden doorverwezen naar een KNO-arts of een audiologisch centrum voor verder onderzoek.
Een audiologisch centrum kan de taal, spraak, ontwikkeling en het gehoor van uw kind onderzoeken. Indien nodig kan het kind worden doorverwezen naar een KNO-arts voor verder onderzoek. De audioloog bespreekt met u of uw kind baat heeft van luisterhulpmiddelen, zoals hoortoestellen.
Behandeling van Gehoorproblemen
Als bij een gehoortest blijkt dat uw kind gehoorproblemen heeft, zijn er verschillende behandelmogelijkheden. Bij tijdelijke oorzaken, zoals een oorontsteking, is vaak geen behandeling nodig en geneest het probleem vanzelf. Bij langduriger gehoorverlies kan een hoortoestel een oplossing bieden. Voor kinderen onder de 18 jaar is meestal een verwijzing van een audiologisch centrum nodig. De kosten van een hoortoestel worden in de meeste gevallen volledig vergoed door de zorgverzekering.
Preventie van Gehoorverlies
Het voorkomen van gehoorverlies is natuurlijk beter dan genezen. Het gehoor van een kind is heel gevoelig en eenmaal gehoorschade is vaak onomkeerbaar. Het is daarom belangrijk om het gehoor van uw kind te beschermen. Vermijd blootstelling aan hard geluid, zoals bij concerten of festivals.
Conclusie
Een goed gehoor is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van een kind. Regelmatige gehoortesten, vooral rond de leeftijd van 5 jaar, zijn belangrijk om eventuele gehoorproblemen tijdig te detecteren. Als u vermoedt dat uw kind slecht hoort, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw huisarts. Vroegtijdige detectie en behandeling kunnen de impact op de ontwikkeling van uw kind aanzienlijk verminderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
