Verbeter de wereld, begin bij de opvoeding: een visie op democratisch burgerschap en menselijke verbondenheid
juli 11, 2025
Een tweetalige opvoeding heeft in veel gevallen zowel positieve als negatieve effecten op de ontwikkeling van kinderen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het leren van twee talen op jonge leeftijd veel voordelen oplevert, zoals betere cognitieve vaardigheden, een verhoogde hersenactiviteit en een snellere ontwikkeling van bepaalde vaardigheden. Tegelijkertijd kan de taalontwikkeling van een tweetalig kind tijdelijk vertraging oplopen, vooral in de woordenschat van elke afzonderlijke taal. Dit artikel bespreekt de definitie van tweetaligheid, de voordelen en nadelen van een tweetalige opvoeding en de effecten op de taalontwikkeling van kinderen.
Definitie van tweetalige opvoeding
Een tweetalige opvoeding wordt gedefinieerd als de opvoeding van een kind dat vanaf de geboorte of een zeer jonge leeftijd twee talen hoort en dus ook leert spreken. Dit verschijnsel wordt ook wel simultane tweetaligheid genoemd. Er zijn verschillende vormen van meertaligheid, waaronder de simultane en de successieve tweetaligheid. Bij simultane tweetaligheid leren kinderen vanaf hun geboorte twee talen tegelijk. Bij successieve tweetaligheid wordt de tweede taal pas later verworven, terwijl het kind al vanaf een jonge leeftijd één taal spreekt.
De definitie van meertaligheid wordt bepaald door drie kringen: het thuismilieu van het kind, het schoolmilieu en de geografische omgeving. In de praktijk kan dit betekenen dat kinderen van ouders met verschillende moedertalen of kinderen van anderstalige ouders in aanraking komen met twee of meer talen. Het is belangrijk dat de talen op een evenwichtige manier worden aangeboden, zodat het kind in staat is beide talen te ontwikkelen.
Voordelen van een tweetalige opvoeding
De voordelen van een tweetalige opvoeding zijn talrijk en onderzocht. Volgens onderzoek heeft een tweetalige opvoeding positieve effecten op het kind. Het kind ontwikkelt een actievere prefrontale cortex, wat betekent dat het beter kan plannen, structuur aanbrengen, concentreren en feedback geven. Deze vaardigheden zijn cruciaal voor het uitvoeren van taken en het omgaan met complexe situaties.
Een andere voordel is dat tweetalige kinderen vroeger een besef ontwikkelen van correcte grammatica. Ook is het ontwikkelen van de ‘theory of mind’ (de vaardigheid om aan te nemen dat anderen gedachten, intenties en ideeën hebben) bij tweetalige kinderen vaak beter dan bij enkeltalige kinderen. Daarnaast zijn de kinderen vaardiger in het anticiperen op het gedrag van anderen.
Daarnaast wordt er veel onderzoek gedaan naar de effecten van een tweetalige opvoeding op het leren van taal. Het blijkt dat kinderen die opgroeien met twee talen in staat zijn om sneller en efficiënter te leren. Ze leren de betekenis van woorden los van de betekenis in een zin, wat hen helpt bij het leren van taal. Ook kunnen ze beter omgaan met taakgerichte activiteiten, zoals het plannen en uitvoeren van taken.
Nadelen van een tweetalige opvoeding
Hoewel er veel voordelen zijn, kunnen er ook nadelen zijn bij een tweetalige opvoeding. Een van de nadelen is dat het vocabulaire per taal kleiner is dan bij een enkeltalig kind. Dit kan lijken op een taalachterstand, maar het is in feite een tijdelijke situatie. De kinderen hebben namelijk twee taalsystemen, waardoor ze in totaal evenveel woorden kennen als een enkeltalig kind.
Een ander nadeel is het feit dat het vinden van woorden bij tweetalige kinderen tijdelijk langzamer kan verlopen. Dit komt door de dubbele activatie van beide talen. Bijvoorbeeld, een Spaans-Nederlands tweetalig kind activeert zowel het Spaanse als het Nederlandse woord voor ‘glas’. Hierdoor ontstaat er een woordenstrijd in de hersenen, wat de snelheid van het taalgebruik kan beïnvloeden.
Effecten op de taalontwikkeling
De taalontwikkeling van een tweetalig kind verloopt meestal vergelijkbaar met die van een enkeltalig kind. Er kan wel sprake zijn van fases waarin aspecten van de grammatica van de ene taal tijdelijk invloed hebben op de grammatica van de andere taal. Dit gaat doorgaans over. De ontwikkeling van de taal is dus normaal, hoewel het tijdelijk kan lijken alsof het kind achterstand heeft.
De precieze duur van de inhaalperiode verschilt echter per kind. In de basisschoolperiode wordt de achterstand in woordenschat weggewerkt. Het is belangrijk om te weten dat een tweetalig kind in totaal evenveel woorden kent als een enkeltalig kind, maar dan over twee talen verdeeld.
Ondersteuning bij de taalontwikkeling
Voor ouders die hun kind op een tweetalige manier willen opvoeden, zijn er verschillende strategieën die helpen bij het aanleren van twee talen. Een veelgebruikte strategie is de één-persoon-één-taalstrategie, waarbij iedere ouder een bepaalde taal spreekt. Dit helpt het kind om duidelijke grenzen te trekken tussen de talen. Ook kan de één-situatie-één-taalstrategie worden toegepast, waarbij bepaalde situaties een bepaalde taal vereisen.
Bijvoorbeeld, een ouder kan thuis de moedertaal spreken, terwijl de andere ouder het Nederlands spreekt. Het is belangrijk dat de ouders de betrokken taal goed beheersen, zodat het kind de juiste grammatica en woordenschat leert. Ook is het belangrijk dat ouders het kind stimuleren om in beide talen te communiceren, bijvoorbeeld door te lezen, liedjes te zingen en spelletjes te spelen.
Conclusie
Een tweetalige opvoeding heeft veel voordelen en kan leiden tot betere cognitieve vaardigheden, snellere ontwikkeling van bepaalde vaardigheden en een verhoogde hersenactiviteit. Tegelijkertijd kunnen er tijdelijke nadelen zijn, zoals een kleinere woordenschat per taal. Het is belangrijk om te weten dat de taalontwikkeling van een tweetalig kind meestal vergelijkbaar is met die van een enkeltalig kind. Door de juiste strategieën toe te passen, kan de opvoeding van een kind op twee talen goed verlopen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
