Vakbladen over opvoeding: Wat professionals en ouders kunnen leren
juli 11, 2025
Een tweetalige opvoeding, waarbij kinderen vanaf de geboorte of jonge leeftijd twee talen leren, wordt steeds vaker toegepast in gezinnen en op kinderopvanginstellingen. Onderzoek heeft aangetoond dat dit proces niet alleen leidt tot betere communicatieve vaardigheden, maar ook een positieve invloed heeft op cognitieve ontwikkelingen, waaronder intelligentie. De invloed van tweetaligheid op de hersenen en het denkvermogen van kinderen is een belangrijk onderwerp in de huidige kinderopvoeding en onderwijs. In dit artikel bespreiden we de voordelen van tweetalig opvoeden voor de intelligentie van kinderen, op basis van gegevens uit de bronnen.
Onderzoek wijst uit dat kinderen die tweetalig worden opgevoed, vaak beter presteren op taken die betrokken zijn bij het oplossen van problemen, het opslaan van informatie en het flexibel denken. Dit komt doordat het leren van twee talen de hersenen uitdaagt en stimuleert om te leren met meerdere taalstructuren om te gaan. De hersenen van tweetalige kinderen werken hierdoor actiever en flexibeler, wat leidt tot een beter werkgeheugen en betere uitvoerende functies.
Een van de belangrijkste voordelen van tweetaligheid is de verbeterde uitvoerende functies. Dit begrip verwijst naar de vermogens van de hersenen om taken te plannen, te controleren, te selecteren en te onderwerpen. Onderzoek uit 2016, dat is uitgevoerd door Woumans en medewerkers, toont aan dat tweetalige kinderen beter zijn in het beheersen van taken die betrekking hebben op cognitieve controle. Ze kunnen sneller wisselen tussen taken, onbelangrijke informatie negeren en zich beter concentreren op de essentie van een opdracht. Dit is vooral van belang voor de ontwikkeling van de prefrontale cortex, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het denken, plannen en beslissen.
Daarnaast wordt aangegeven dat tweetalige kinderen vroeger het vermogen ontwikkelen om over eigenschappen en gebruik van een taal na te denken, ook wel metalinguïstisch bewustzijn genoemd. Dit gebeurt bij eentalige kinderen vaak pas rond hun vierde levensjaar, terwijl tweetalige kinderen dit al eerder ontwikkelen. Dit betekent dat ze sneller kunnen leren hoe talen opgebouwd zijn en hoe ze kunnen worden gebruikt in verschillende contexten. Hierdoor kunnen ze sneller leren om te leren en beter omgaan met complexe leeropdrachten.
Een van de belangrijkste voordelen van tweetaligheid is de invloed op het oplossen van problemen en creativiteit. Onderzoek dat is gedaan door de universiteit van Edinburgh wijst uit dat mensen die tweetalig zijn opgevoed, gemiddeld later dementie krijgen dan mensen die maar één taal spreken. Dit onderzoek, uitgevoerd in 2013, wijst op de positieve invloed van tweetaligheid op de hersenen op latere leeftijd. De hersenen van tweetalige personen blijven langer actief en beter in staat om nieuwe informatie op te nemen en te verwerken.
Daarnaast tonen andere studies aan dat tweetalige kinderen beter zijn in het oplossen van problemen en creatief denken. Dit komt doordat het leren van twee talen hen dwingt om flexibel te denken en verschillende manieren van oplossen te overwegen. Ze kunnen sneller overwegen hoe een probleem kan worden aangepakt, omdat ze al vanaf jonge leeftijd meerdere manieren van denken en communiceren leren. Dit leidt tot betere prestaties in taken die gericht zijn op het oplossen van problemen en het nadenken over alternatieven.
De invloed van tweetaligheid op de taalontwikkeling is ook van groot belang voor de intelligentie van kinderen. Onderzoek heeft aangetoond dat tweetalige kinderen sneller leren om woorden los te zien van de context waarin ze voorkomen. Dit betekent dat ze beter kunnen begrijpen wat een woord betekent, ook als het in een andere taal is opgenomen. Dit is een belangrijk onderdeel van het begrijpen van taal en helpt bij het leren van nieuwe woorden.
Bijvoorbeeld, kinderen die in twee talen worden opgevoed, leren sneller de betekenis van een woord los van de context. Ze kunnen dit doen door te leren hoe talen opgebouwd zijn en hoe woorden in verschillende contexten kunnen worden gebruikt. Dit helpt bij het leren van nieuwe woorden en het begrijpen van complexe zinnen. Daarnaast is er een betere ontwikkeling van het zogenaamde ‘theory of mind’-begrip, wat inhoudt dat kinderen kunnen inschatten wat anderen denken, voelen of willen. Dit is een belangrijk onderdeel van het sociaal-emotionele gedrag en helpt bij het opbouwen van relaties.
De invloed van tweetaligheid op de schoolprestaties is duidelijk zichtbaar. Onderzoek uit 2016, dat is uitgevoerd door Woumans en collega’s, toont aan dat kinderen die thuis een andere taal spreken dan op school, een voordeel hebben ten opzichte van eentalige kinderen. In dit onderzoek werden Franstalige kleuters in Wallonië gedurende een half jaar in een kinderopvang geplaatst waar ze alleen maar Nederlands hoorden. Na een jaar scoorden deze kleuters hoger op een intelligentietest dan de eentalige groep. Dit wijst op een betere ontwikkeling van de cognitieve vermogens van tweetalige kinderen.
Daarnaast is er sprake van betere prestaties op taken die gericht zijn op het oplossen van problemen en het denken vanuit verschillende perspectieven. Dit komt doordat het leren van twee talen hen dwingt om verschillende manieren van denken en communiceren te leren. Ze kunnen sneller leren om te leren en beter omgaan met complexe leeropdrachten. Dit is vooral belangrijk voor de ontwikkeling van de prefrontale cortex, wat op zijn beurt helpt bij het oplossen van problemen en het nadenken over alternatieven.
Bij het bespreken van de invloed van tweetaligheid op de intelligentie van kinderen is het belangrijk om ook de mentale gezondheid in de gaten te houden. Onderzoek heeft aangetoond dat het leren van twee talen helpt bij het opbouwen van mentale veerkracht. Dit is vooral van belang voor de ontwikkeling van de hersenen en het vermogen om met stress om te gaan. De hersenen van tweetalige kinderen zijn actiever en flexibeler, wat helpt bij het oplossen van problemen en het nadenken over alternatieven.
Daarnaast is er sprake van betere communicatieve vaardigheden en betere sociale vaardigheden bij tweetalige kinderen. Ze kunnen zich beter in anderen verplaatsen en hebben een beter begrip van andere culturen. Dit helpt bij het opbouwen van betere relaties en het vermijden van conflicten. Het leren van twee talen leidt dus ook tot betere mentale gezondheid en betere sociaal-emotionele ontwikkeling.
De invloed van tweetaligheid op de intelligentie van kinderen is duidelijk zichtbaar. Onderzoek wijst uit dat het leren van twee talen helpt bij de ontwikkeling van de hersenen, het verbeteren van de cognitieve vermogens en het oplossen van problemen. Daarnaast leidt het tot betere communicatieve vaardigheden, betere sociale vaardigheden en een grotere kans op internationale carrièremogelijkheden. Het leren van twee talen is dus niet alleen goed voor de taalontwikkeling, maar ook voor de mentale gezondheid en de intelligentie van kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet