Tweetalig opvoeden in Friesland: Voordelen, praktijk en aanpak

In Friesland is het tweetalig opvoeden een veelvoorkomend en gewenst onderdeel van de jeugdopvoeding. De provincie stimuleert het gebruik van het Fries als tweede taal naast het Nederlands, met als doel de taalontwikkeling en cognitieve ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Dit artikel bespreekt de voordelen van tweetalig opvoeden, de praktijk daarvan in de kinderopvang en het onderwijs, en de aanpak die ouders en onderwijsinstellingen kunnen hanteren.

De voordelen van tweetalig opvoeden

Uit onderzoek blijkt dat het tweetalig opvoeden positief is voor de cognitieve ontwikkeling en de taalontwikkeling van kinderen. Het constant wisselen tussen talen traint de geestelijke vaardigheden van het kind, waardoor het beter in staat is om problemen op te lossen, zich te concentreren en te leren. Bovendien leert het kind de taalgebruiken van beide talen beter te begrijpen en te scheiden, wat helpt bij het leren van nieuwe woorden en grammatica.

In Friesland is het Fries een officiële taal, en het wordt in veel scholen en kinderopvanginstellingen als onderdeel van het onderwijs aangeboden. Op school wordt het Fries vaak als instructietaal gebruikt, en op de kinderopvang is ongeveer de helft van de locaties tweetalig. Dit betekent dat kinderen vanaf een jonge leeftijd in contact komen met twee talen, wat hun taalontwikkeling verder ondersteunt.

De praktijk van tweetalig opvoeden

In de praktijk wordt het tweetalig opvoeden vaak gerealiseerd door het gebruik van het Fries in de kinderopvang en het onderwijs. In de Bernebeam, een kinderopvanginstelling in Friesland, wordt bijvoorbeeld een tweetalig beleid gevolgd. Hierbij wordt gekeken naar het gebruik van de talen en de manier waarop ze worden ingezet. Het beleid is gebaseerd op het principe van consequent taalgebruik, waarbij sommige pedagogische medewerkers de Frieuw aanbieden en anderen het Nederlands.

Het is belangrijk dat ouders ook actief betrokken raken bij het tweetalig opvoeden. Zo kunnen ze ervoor zorgen dat hun kind de Frieuw op een natuurlijke manier leert, bijvoorbeeld door het te gebruiken in het gezin of bij het lezen van Friese boeken. Daarnaast kan het opvoeden in de Frieuw helpen bij het leren van het Nederlands, omdat kinderen de taalgebruiken van beide talen beter kunnen begrijpen.

De rol van de gemeenschap en onderwijs

De gemeenschap speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van het tweetalig opvoeden. In Friesland wordt het Fries gestimuleerd op veel niveaus, waaronder het voorschoolse onderwijs, primair en voortgezet onderwijs, en het hoger onderwijs. De provincie biedt bijvoorbeeld een ‘Taalkado’ aan aan ouders die hun kind in Friesland hebben opgeleverd. Dit bestaat uit een bewaardoos met informatie over het opvoeden in twee talen, maar ook praktische materialen zoals liedjeskaarten en een kartonboekje.

In het primair en voortgezet onderwijs wordt het Fries vaak als onderdeel van het vakonderwijs aangeboden. Er zijn ook veel scholen in de provincie die het Fries als instructietaal gebruiken. Daarnaast is er een drietalige stroom ingericht voor toekomstige leerkrachten, zodat ze op een professionele manier kunnen werken met tweetalige kinderen.

De bijdrage van ouders en professionals

Ouders spelen een cruciale rol bij het opvoeden in twee talen. Het is belangrijk dat ze actief betrokken raken bij het leren van de Frieuw, bijvoorbeeld door het te gebruiken in het gezin, te lezen en te luisteren naar Friese liedjes. Daarnaast is het belangrijk dat ouders open zijn voor het gesprek met hun kind over de meertaligheid, zodat ze het kind kunnen helpen om de voordelen van tweetaligheid te begrijpen.

Professionele ondersteuning is ook van groot belang. In Friesland werkt het Sintrum Frysktalige Berne-opvang (SFBO) met kinderopvanginstellingen om het tweetalig beleid te ondersteunen. Ze bieden bijvoorbeeld gratis activiteitenmaps aan, zodat leidsters eenvoudig kunnen werken met de Friese taal. Daarnaast zijn er apps en digitale materialen beschikbaar die kunnen helpen bij het leren van de Frieuw.

De uitdagingen bij het opvoeden in twee talen

Hoewel het tweetalig opvoeden veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. Bijvoorbeeld, als een ouder geen Fries spreekt, kan het lastig zijn om het kind de Frieuw op een natuurlijke manier te leren. Daarnaast kan het voorkomen dat het kind de Frieuw niet goed genoeg spreekt, waardoor het moeilijker is om te leren lezen en te schrijven. Ook kan het voorkomen dat het kind zich ongemakkelijk voelt met de Frieuw, omdat het niet de dominante taal is.

Ouders en onderwijsinstellingen moeten hierop aandacht besteden en ervoor zorgen dat het kind de Frieuw op een natuurlijke en ondersteunende manier leert. Het is belangrijk dat het kind zich veilig voelt om de Frieuw te gebruiken, en dat ouders actief betrokken raken bij het opvoeden in twee talen.

Conclusie

Tweetalig opvoeden in Friesland biedt veel voordelen voor de cognitieve en taalontwikkeling van kinderen. Het is belangrijk dat ouders en onderwijsinstellingen actief betrokken raken bij het opvoeden in twee talen, zodat kinderen de Frieuw op een natuurlijke manier leren. Daarnaast speelt de gemeenschap een belangrijke rol bij het stimuleren van het tweetalig opvoeden, zowel in de kinderopvang als in het onderwijs.

Bronnen

1. Kinderen meertalig opvoeden: hoe doe je dat?
2. Meertalig opgroeien met Fries
3. Entgelttabelle TVOED SUE
4. Tweetalig opvoeden in Friesland
5. Leer en onderwijs
6. S_13 TVOED SUE
7. Fries in het onderwijs
8. Is het erg als ik twee talen gebruik?
9. Praat Nederlands met mepraat Mar Frys
10. Fries in het onderwijs
11. Tweetalig opvoeden