Vacature opvoeder A1 in Limburg: Kansen, eisen en werkomgeving
juli 11, 2025
Inleiding
In de lichamelijke opvoeding speelt formatief toetsen een cruciale rol bij het stimuleren van leerlingen om hun eigen ontwikkeling te volgen en te verbeteren. Uit onderzoek blijkt dat formatief handelen, dat wil zeggen het stellen van doelen en het geven van op groei gerichte feedback, positief werkt op het gevoel van competentie, autonomie en verbondenheid van leerlingen. Daarnaast is er in de afgelopen jaren een verschuiving geweest in de benadering van toetsen in de lichamelijke opvoeding. In plaats van alleen cijfers te geven, richten veel scholen zich steeds vaker op een ontwikkelingsgerichte benadering, waarin het volgen van leerlingen een centrale plek inneemt. In dit artikel worden de kernprincipes van formatief toetsen in de lichamelijke opvoeding uitgelegd, de rol van leerlingvolgsystemen, en de uitdagingen en kansen bij het implementeren van dergelijke benaderingen.
Wat is formatief toetsen?
Formatief toetsen is een methode waarbij leerkrachten continu informatie verzamelen over het leerproces van leerlingen, om hen daarnaast te staan hun leerdoelen te bereiken. In tegenstelling tot sommatieve toetsen, die meestal op het einde van een lesperiode plaatsvinden en een cijfer opleveren, dient formatief toetsen om het leerproces te begeleiden. Het richt zich op het geven van feedback, het stellen van doelen en het volgen van voortgang.
In de lichamelijke opvoeding is formatief toetsen van bijzonder belang, omdat leerlingen hierin vaak grote verschillen in niveau en vaardigheden hebben. Door formatief te werken, kunnen leerkrachten iedere leerling op maat geven en hen helpen hun eigen ontwikkeling te begrijpen. Daarnaast wordt het gevoel van competentie gestimuleerd, wat leidt tot een betere motivatie en betere leerprestaties.
De rol van leerlingvolgsystemen
Leerlingvolgsystemen (LVS) spelen een belangrijke rol bij het implementeren van formatief toetsen. Deze systemen helpen leerkrachten om de ontwikkeling van leerlingen te volgen en op basis van de verkregen data relevante acties te ondernemen. In het primair onderwijs, met name in de lichamelijke opvoeding, wordt veel gebruikgemaakt van dergelijke systemen om de ontwikkeling van leerlingen te meten en te beoordelen.
In het onderzoek van het Mulier Instituut wordt duidelijk gemaakt dat leerlingvolgsystemen helpen bij het bepalen van de mate waarin leerlingen zich ontwikkelingsdoelen eigen hebben gemaakt. De systemen bevatten indicatoren van observeerbare (gedrags-)kenmerken van de ontwikkelingsdoelen, en bieden daarmee een objectief beeld van de individuele ontwikkeling van leerlingen. Daarnaast wordt in het onderzoek benadruid dat het belangrijk is om de systemen op een manier te ontwikkelen en te gebruiken die geschikt zijn voor het primair onderwijs.
De voor- en nadelen van cijfers in de lichamelijke opvoeding
De discussie over het geven van cijfers in de lichamelijke opvoeding is al lang gaande. Sommige leerkrachten vinden dat cijfers de motivatie van leerlingen kunnen beïnvloeden, terwijl anderen menen dat het geven van cijfers een belangrijke rol speelt bij het beoordelen van leerprestaties.
Uit onderzoek blijkt dat leerlingen in lessen waarin geen cijfers worden gegeven vaker het gevoel hebben mee te mogen doen en plezier hebben in de les. Daarnaast is er ook sprake van een positief effect op het gevoel van competentie en autonomie. Toch wordt er ook op gewezen dat cijfers geven niet per se demotiverend hoeft te zijn. Het blijkt dat leerlingen die in lessen met cijfers werken, vaak het gevoel hebben dat ze beter worden beoordeeld. De keuze om cijfers te geven of niet, hangt dus af van de context, de leerkracht en de leerlingen.
Formatief handelen en leerprestaties
In het onderzoek van Christa Krijgsman wordt duidelijk gemaakt dat formatief handelen positief werkt op de leerprestaties van leerlingen. Het stellen van doelen en het geven van op groei gerichte feedback bevordert het gevoel van competentie, autonomie en verbondenheid van leerlingen. Dit leidt tot een betere motivatie en betere leerprestaties.
Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat formatief handelen het leerproces van leerlingen kan beïnvloeden. Door leerlingen te laten weten waarom ze een bepaalde score hebben gekregen, kunnen zij hun eigen ontwikkeling beter begrijpen en verbeteren. Daarnaast is het belangrijk dat leerkrachten hun leerlingen helpen bij het stellen van doelen en het volgen van hun voortgang.
De uitdagingen bij het implementeren van formatief toetsen
Bij het implementeren van formatief toetsen in de lichamelijke opvoeding zijn er verschillende uitdagingen. Eén van de belangrijkste uitdagingen is de keuze van het juiste instrument voor het meten van de ontwikkeling van leerlingen. Dit vereist dat leerkrachten over voldoende kennis beschikken over de psychometrische aspecten van de gebruikte instrumenten.
Daarnaast is het belangrijk dat leerkrachten de juiste methoden gebruiken om de ontwikkeling van leerlingen te volgen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door gebruik te maken van digitale systemen of hulpmiddelen. De keuze van het juiste instrument hangt af van de leerlijnen voor bewegingsonderwijs en de behoeften van de leerlingen.
De rol van de leerkracht bij het formatief toetsen
De rol van de leerkracht bij het formatief toetsen is cruciaal. De leerkracht moet in staat zijn om leerlingen te begeleiden bij het stellen van doelen en het geven van feedback. Daarnaast moet de leerkracht in staat zijn om de ontwikkeling van leerlingen te volgen en op basis van de verkregen informatie actie te ondernemen.
In de lichamelijke opvoeding is het belangrijk dat leerkrachten de juiste benadering kiezen voor het formatief toetsen. Dit kan variëren per leerling, afhankelijk van hun niveau en ontwikkeling. Daarnaast is het belangrijk dat leerkrachten voldoende ruimte geven aan leerlingen om hun eigen ontwikkeling te volgen en te verbeteren.
De toekomst van formatief toetsen in de lichamelijke opvoeding
De toekomst van formatief toetsen in de lichamelijke opvoeding lijkt veelbelovend. De discussie over het geven van cijfers is in de afgelopen jaren verder gegaan, en er is steeds meer aandacht voor een ontwikkelingsgerichte benadering. Dit leidt tot een betere motivatie en betere leerprestaties van leerlingen.
Daarnaast is er in de afgelopen jaren sprake van een groeiende aandacht voor digitale systemen en hulpmiddelen die helpen bij het volgen van de ontwikkeling van leerlingen. Dit maakt het mogelijk om formatief te werken op een manier die geschikt is voor het primair onderwijs.
Conclusie
In de lichamelijke opvoeding is formatief toetsen een belangrijk instrument om leerlingen te begeleiden bij hun ontwikkeling. Door formatief te werken, kunnen leerkrachten de ontwikkeling van leerlingen volgen en hen helpen bij het stellen van doelen en het geven van feedback. Daarnaast is er in de afgelopen jaren sprake van een groeiende aandacht voor een ontwikkelingsgerichte benadering, waarin het geven van cijfers minder centraal staat. De toekomst van formatief toetsen lijkt veelbelovend, en de uitdagingen bij de implementatie zijn te overbruggen met de juiste benadering en kennis.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
