Toetsen in de lichamelijke opvoeding: Wat is er belangrijk?

In de lichamelijke opvoeding (LO) speelt het toetsen een cruciale rol in het bepalen van de kwaliteit van het onderwijs en de ontwikkeling van leerlingen. De manier waarop leerlingen worden getoetst, beïnvloedt niet alleen hun motivatie, maar ook hun betrokkenheid bij het vak. Uit de bronnen blijkt dat het toetsen in de lichamelijke opvoeding gecombineerd moet worden met formatief evalueren, waarbij leerlingen inzicht krijgen in hun eigen niveau en op groei gerichte feedback ontvangen. Dit heeft een positief effect op hun gevoel van competentie, autonomie en verbondenheid. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de mogelijke ontheffingen voor leerlingen die niet in staat zijn om deel te nemen aan gymlessen, zoals geregeld in de wetgeving.

Onderwerpen en beoordelingscriteria

In de lichamelijke opvoeding wordt vaak gewerkt met verschillende domeinen en onderdelen, zoals gedefinieerd in het examenprogramma. Voor havo en vwo zijn er vijf domeinen: Domein A – Vaardigheden, Domein B – Bewegen, Domein C – Bewegen en regelen, Domein D – Bewegen en gezondheid, en Domein E – Bewegen en samenleving. Deze domeinen vormen de basis voor het opstellen van leerdoelen en het toetsen van de leerlingen. De keuze voor bepaalde onderdelen kan van school tot school variëren, maar het is belangrijk dat de toetsing aansluit bij de leerdoelen en de lesactiviteiten.

In de bronnen wordt aangegeven dat het belangrijk is om constructieve alignatie toe te passen, waarbij de leerdoelen, het onderwijsprogramma en de toetsing op elkaar zijn afgestemd. Dit betekent dat de toetsing moet aansluiten op wat leerlingen leren en hoe ze dit beoordelen. Bijvoorbeeld, als leerlingen leren om actief aanwezig te zijn en de juiste sportkleding te dragen, dan moet dit ook worden getoetst. Dit helpt om een consistente en logische samenhang te creëren tussen wat ze leren en hoe ze worden getoetst.

Formatief evalueren en feedback

Een belangrijk onderdeel van het toetsen in de lichamelijke opvoeding is het formatief evalueren. Dit is een methode waarbij leerlingen continu worden gevolgd en feedback krijgen op hun ontwikkeling. Hierbij wordt aandacht besteed aan het stellen van doelen en het geven van op groei gerichte feedback. Dit heeft een positief effect op het gevoel van competentie, autonomie en verbondenheid van leerlingen. In de bronnen wordt aangegeven dat leerlingen vaker het gevoel hebben mee te moeten doen in lessen waarin cijfers worden gegeven, terwijl leerlingen in lessen zonder cijfers vaker deelnemen omdat ze plezier ervaarden en de lessen belangrijk en nuttig vonden.

Het geven van feedback is essentieel in de lichamelijke opvoeding. Docenten moeten in staat zijn om duidelijke verwachtingen te communiceren en op groei gerichte feedback te geven. Hiermee kunnen docenten iedere les opnieuw de gevoelens van competentie, autonomie en verbondenheid stimuleren. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de manier waarop leerlingen samenwerken en hoe ze zichzelf kunnen ontwikkelen. In de bronnen wordt aangegeven dat gymlessen zich bij uitstek lenen om samenwerking te oefenen, waarbij leerlingen in groepjes werken en reflectieopdrachten maken.

Ontheffingen en bijzondere situaties

In sommige gevallen kunnen leerlingen een ontheffing krijgen voor de lichamelijke opvoeding. Dit gebeurt als een leerling lichamelijk niet in staat is om gymlessen te volgen. Dit is bepaald in de Wet voortgezet onderwijs 2020 en de Uitvoeringsbesluit WVO 2020. Daarnaast kan een leerling met een mentale of psychische aandoening ook een ontheffing krijgen, mits de directeur dit beoordeelt. Voor topsporters die op een reguliere school zitten, is er sinds 2020 de mogelijkheid om een ontheffing te krijgen, mits de school aan voorwaarden voldoet en toestemming krijgt van de minister. Dit is geregeld in de Beleidsregel verstrekking licentie topsporttalentschool VO 2020.

De ontheffing wordt op de cijferlijst vermeld met ‘vr’ van vrijstelling of ‘ontheffing’. Dit is belangrijk om te weten voor leerlingen die deze ontheffing krijgen, omdat het invloed heeft op hun cijferlijst en het verdere onderwijs.

Samenwerking en reflectie

In de lichamelijke opvoeding is samenwerking een belangrijk onderdeel. Docenten kunnen leerlingen opdrachten geven waarin ze samenwerken en reflectieopdrachten maken. Bijvoorbeeld, als leerlingen verschillende binnen- en buitensporten leren kennen, kunnen ze zelf bepalen welke sporten ze het leukst vinden en zelf willen doen. Hiermee krijgen ze een andere invulling van de lessen en kunnen ze hun eigen keuzes maken. Daarnaast is het belangrijk om reflectiemomenten in te bouwen, waarin leerlingen elkaar met behulp van een beoordelingslijst beoordelen. Deze lijst moet sterk geformuleerde beoordelingscriteria bevatten, zoals het aanmoedigen van medeleerlingen, initiatief nemen en luisteren naar klasgenoten.

Toetsen en planning

In de lichamelijke opvoeding is het belangrijk om te kijken naar de manier waarop leerlingen worden getoetst. Dit kan gebeuren via gesloten en open vragen, zoals aangegeven in de bronnen. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de manier waarop leerlingen worden gevolgd en hoe de resultaten van het volgen worden gebruikt bij het maken en uitwerken van het vakwerkplan. Dit helpt om de kwaliteit van de lessen te versterken en de leerlingen optimaal te ondersteunen in hun leerproces.

Conclusie

In de lichamelijke opvoeding is het toetsen een belangrijk onderdeel van het onderwijs. Het is belangrijk om te kijken naar de manier waarop leerlingen worden getoetst en hoe formatief evalueren wordt toegepast. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de mogelijke ontheffingen voor leerlingen die niet in staat zijn om deel te nemen aan gymlessen. In de lichamelijke opvoeding is samenwerking een belangrijk onderdeel, waarbij leerlingen in groepjes werken en reflectieopdrachten maken. Het is ook belangrijk om te kijken naar de manier waarop leerlingen worden gevolgd en hoe de resultaten van het volgen worden gebruikt bij het maken en uitwerken van het vakwerkplan. Door deze aspecten in kaart te brengen, kunnen docenten de kwaliteit van de lessen versterken en de leerlingen optimaal ondersteunen in hun leerproces.

Bronnen

1. Hoe zet je formatief handelen in bij lichamelijke opvoeding?
2. Hoe maak ik goede toetsen met gesloten en open vragen?
3. Examenprogramma lichamelijke opvoeding
4. Ontheffingen, extra faciliteiten en zieke leerlingen
5. Toetsen in het schoolexamen
6. Toetsen en volgen
7. Films 2025
8. Tilma 2025
9. 2025 in de film
10. Examenprogramma lichamelijke opvoeding
11. RUTUBE - Film 2025
12. Film.ru - Films 2025