De BMI van je Kind: Een Gids voor Gezond Gewicht vanaf 2 Jaar
juni 16, 2025
De ontwikkeling van zindelijkheid is een mijlpaal in de kindertijd, maar verloopt voor elk kind anders. Hoewel de meeste kinderen overdag zindelijk zijn tussen de 2 en 4 jaar, zijn er kinderen die op 5-jarige leeftijd nog steeds problemen ondervinden met het droog blijven. Dit kan zorgen baren bij ouders en verzorgers. Dit artikel biedt een overzicht van de normale ontwikkeling van zindelijkheid, mogelijke oorzaken van vertraging, en richtlijnen voor ondersteuning en wanneer professionele hulp te zoeken.
Normale Ontwikkeling van Zindelijkheid
De meeste kinderen worden overdag zindelijk tussen de leeftijd van 2 en 4 jaar. Rond deze leeftijd zijn de spieren en zenuwen voldoende ontwikkeld om controle over de blaas en darmen te krijgen. Op 2,5-jarige leeftijd is 76% van de kinderen zindelijk, en op 3-jarige leeftijd is dit percentage gestegen naar 93%. Meisjes zijn over het algemeen eerder zindelijk dan jongens. Nachtelijke zindelijkheid volgt vaak later, met de meeste kinderen die tussen de 2 en 7 jaar droog blijven in bed. Op 5-jarige leeftijd plast nog één op de 6 kinderen ’s nachts in bed, wat als normaal wordt beschouwd.
Het is belangrijk te onthouden dat zindelijkheid een ontwikkelingsproces is en dat elk kind zijn eigen tempo heeft. Er is een grote variatie in de leeftijd waarop kinderen zindelijk worden.
Mogelijke Oorzaken van Vertraging
Er zijn verschillende redenen waarom een kind van 5 jaar nog niet overdag zindelijk is. Deze redenen kunnen variëren van lichamelijke factoren tot emotionele en mentale gereedheid.
- Lichamelijke ontwikkeling: De spieren die nodig zijn om de blaas te controleren moeten voldoende ontwikkeld zijn. Bij sommige kinderen duurt dit langer.
- Emotionele en mentale gereedheid: Kinderen moeten begrijpen wat zindelijk zijn betekent en hier ook aan toe willen zijn. Weerstand tegen zindelijkheid kan een teken zijn dat het kind er nog niet klaar voor is.
- Medische oorzaken: In zeldzame gevallen kan een medische oorzaak, zoals suikerziekte of een blaasontsteking, een rol spelen. Een terugval in zindelijkheid kan soms ook wijzen op een medische oorzaak.
- Verkeerd aangeleerde manier van plassen: Soms is er sprake van een verkeerd aangeleerde manier van plassen, waardoor problemen ontstaan.
- Klein blaasvolume of overactiviteit van de blaas: Deze factoren kunnen het moeilijker maken om de blaas te controleren.
- Ontwikkelingsproblematiek: Kinderen met een ontwikkelingsproblematiek kunnen moeite hebben met het voelen en herkennen van lichamelijke signalen.
- Stressvolle gebeurtenissen: Nieuwe situaties, zoals het starten op de basisschool, kunnen stress veroorzaken en leiden tot een terugval in zindelijkheid.
Ondersteuning bij Zindelijkheid
Ouders en verzorgers kunnen verschillende strategieën gebruiken om een kind te ondersteunen bij het zindelijk worden:
- Ontspannen aanpak: Het is belangrijk om een ontspannen aanpak te hanteren en geen druk op het kind te leggen. Druk kan het proces juist vertragen.
- Positieve bekrachtiging: Beloon het kind voor positieve stappen, zoals het aangeven van de behoefte om te plassen of het droog blijven.
- Regelmatige toiletbezoeken: Stimuleer het kind om regelmatig naar de wc te gaan, bijvoorbeeld na het eten en drinken.
- Voldoende drinken: Zorg ervoor dat het kind voldoende drinkt, maar vermijd het geven van grote hoeveelheden drinken vlak voor het slapengaan.
- Rustige omgeving: Zorg voor een rustige omgeving op de wc, zodat het kind zich kan concentreren.
- Spel en fantasie: Maak het zindelijk worden leuk door spel en fantasie te gebruiken, bijvoorbeeld door poppen op het potje te zetten.
- Uitleg en voorbereiding: Leg het kind uit wat zindelijk zijn betekent en bereid het voor op de basisschool.
- Routine: Houd een vaste routine aan, zodat het kind weet wat er verwacht wordt.
Wanneer Hulp Zoeken
Hoewel de meeste kinderen uiteindelijk zindelijk worden, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken als er zorgen zijn. De volgende situaties kunnen aanleiding geven tot een bezoek aan de huisarts of het consultatiebureau:
- Kind is niet zindelijk overdag op 5-jarige leeftijd.
- Kind is niet zindelijk ’s nachts op 6-7-jarige leeftijd.
- Er is sprake van druppelsgewijs urineverlies gedurende de hele dag.
- Kind moet 8 keer of vaker per dag plassen.
- Kind moet 3 keer of minder per dag plassen.
- Kind kan de plas niet ophouden.
- Ophoudgedrag, zoals hurken en knijpen.
- Persen tijdens het plassen.
- Pijn bij het plassen of bloed bij de urine.
- Terugval in zindelijkheid zonder duidelijke oorzaak.
- Urineweginfectie.
Een arts kan de oorzaak van de problemen vaststellen en een passende behandeling voorstellen. In sommige gevallen kan een verwijzing naar een specialist, zoals een kindercontinentieverpleegkundige, nodig zijn.
Zindelijkheid en de Basisschool
In Nederland geldt dat een kind officieel zindelijk moet zijn bij aanvang van de basisschool. Basisscholen mogen een kind weigeren als het nog niet zelf naar de wc kan, omdat het verschonen van luiers niet tot de taken van een leerkracht behoort. In de praktijk zijn scholen vaak wel soepel, als ze weten dat er thuis aan de zindelijkheid wordt gewerkt. In België is de verwachting dat kinderen al zindelijk zijn bij aanvang van de kleuterschool, vanaf 2,5 jaar.
Het is belangrijk om de zindelijkheidstraining niet te koppelen aan de start op de basisschool, omdat dit extra stress kan veroorzaken.
Omgaan met Terugval
Een terugval in zindelijkheid kan voorkomen, vooral bij stressvolle gebeurtenissen zoals de start op de basisschool. Het is belangrijk om lief te blijven voor het kind en geen straf te geven. Zoek uit wat de oorzaak is en pak de zindelijkheidstraining geduldig weer op. Blijf de routine volgen die eerder succesvol was.
Conclusie
Zindelijkheid is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind, maar het is essentieel om te onthouden dat elk kind zich in zijn eigen tempo ontwikkelt. Als een kind van 5 jaar nog niet zindelijk is, is het belangrijk om de mogelijke oorzaken te onderzoeken en passende ondersteuning te bieden. In sommige gevallen is professionele hulp nodig. Door een ontspannen aanpak te hanteren, positieve bekrachtiging te geven en de routine te volgen, kan het kind stap voor stap naar zindelijkheid toe werken.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
