Hoofdpijn bij Kinderen: Oorzaken, Herkenning en Wanneer naar de Arts

Hoofdpijn komt vaak voor bij kinderen, en de helft van de kinderen tussen de 6 en 16 jaar ervaart gemiddeld twee keer per jaar hoofdpijn. De incidentie varieert met de leeftijd, van 2,4 per 1.000 kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar tot 14,9 per 1.000 kinderen in de leeftijd van 10-14 jaar. Recent onderzoek wijst erop dat jonge kinderen in Nederland steeds vaker hoofdpijnklachten ervaren, waarbij bijna een kwart van de basisschoolleerlingen wekelijks hoofdpijn meldt. In de meeste gevallen betreft het primaire hoofdpijn, zoals spanningshoofdpijn of migraine, wat betekent dat de hoofdpijn zelf het probleem is en niet het gevolg van een andere aandoening. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, symptomen en wanneer ouders of verzorgers actie moeten ondernemen.

Wat veroorzaakt hoofdpijn bij kinderen?

Hoofdpijn bij kinderen kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende vormen zijn spanningshoofdpijn en migraine. Soms kan hoofdpijn ook het gevolg zijn van een verkoudheid, bijholteontsteking, of een virale infectie zoals griep. Andere factoren die hoofdpijn kunnen uitlokken zijn emotionele factoren, bepaalde voedingsmiddelen en dranken, en in zeldzame gevallen, ernstigere aandoeningen zoals hersenvliesontsteking.

Het is belangrijk te onthouden dat hoofdpijn bij kinderen vaak minder ernstig is en korter duurt dan bij volwassenen. Echter, het is essentieel om de symptomen te observeren en te bepalen of medische hulp nodig is.

Verschillende vormen van hoofdpijn

Er zijn verschillende vormen van hoofdpijn die bij kinderen kunnen voorkomen. De meest voorkomende zijn:

• Spanningshoofdpijn: Dit type hoofdpijn wordt vaak omschreven als een drukkende pijn rond het hele hoofd. Het kan veroorzaakt worden door stress, angst, vermoeidheid, of een slechte houding.
• Migraine: Migraine bij kinderen kan zich anders uiten dan bij volwassenen. De pijn zit vaak aan beide kanten van het hoofd en is kloppend of bonzend. Migraine gaat vaak gepaard met misselijkheid, braken, gevoeligheid voor licht en geluid, en een verhoogde behoefte aan rust. Soms kan een aura voorafgaan aan de migraine, waarbij het kind flikkerende beeldjes ziet of tintelingen ervaart.
• Chronische dagelijkse hoofdpijn: Dit is hoofdpijn die meer dan de helft van de dagen optreedt. Het kan veroorzaakt worden door overmatig gebruik van pijnstillers of door het drinken van cafeïne houdende dranken.

Symptomen van hoofdpijn bij kinderen

De symptomen van hoofdpijn kunnen variëren afhankelijk van het type hoofdpijn. Algemene symptomen zijn pijn in het hoofd, die stekend, drukkend of bonzend kan zijn. De pijn kan zich over het hele hoofd bevinden of geconcentreerd zijn aan één kant. Kinderen met hoofdpijn kunnen ook last hebben van misselijkheid, braken, gevoeligheid voor licht en geluid, en een verminderde activiteit.

Bij migraine kunnen specifieke symptomen optreden, zoals een aura (flikkerende beeldjes of tintelingen), een verhoogde slaapdrang, en een behoefte aan rust. Bij spanningshoofdpijn is de pijn vaak drukkend en minder intens dan bij migraine.

Wanneer moet je naar de arts?

Het is belangrijk om een arts te raadplegen in de volgende gevallen:

• Het kind is jonger dan zes jaar en klaagt van hoofdpijn.
• De hoofdpijn verdwijnt niet of wordt erger ondanks genomen maatregelen.
• Het kind heeft vaak last van migraine of hoofdpijn.
• Het kind heeft voor het eerst last van een hevige hoofdpijn.
• De hoofdpijn gaat gepaard met achteruitgang van de schoolprestaties.
• Het kind krijgt plotseling een zeer heftige hoofdpijn en voelt zich erg ziek.
• Het kind heeft heftige hoofdpijn, koorts, een stijve nek, moet overgeven of is suf.
• Het kind heeft een klap of val op het hoofd gehad en krijgt hierdoor last van heftige hoofdpijn.

Direct contact met de arts is noodzakelijk bij hoofdpijn in combinatie met neurologische verschijnselen (loopstoornis, coördinatiestoornis, valneiging, epileptische aanval, visuele stoornissen, gedragsverandering), hoofdpijn die niet overgaat na gebruik van pijnstillers, hevige hoofdpijn bij het wakker worden met braken, hoofdpijn die erger wordt bij hoesten of niezen, of snelle toename in frequentie en ernst van de hoofdpijn. Hoofdpijn bij kinderen jonger dan vijf jaar is ook een reden om een arts te raadplegen.

Behandeling en preventie

De behandeling van hoofdpijn bij kinderen hangt af van het type hoofdpijn. Bij een enkele keer hoofdpijn bij een kind van 6 jaar of ouder kan een paracetamol gegeven worden, met inachtneming van de juiste dosering. Voor jongere kinderen zijn er zetpillen beschikbaar.

Bij frequente hoofdpijn is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen en te behandelen. Dit kan inhouden dat de arts een hoofdpijndagboek aanvraagt, waarin het kind de frequentie, duur, intensiteit en mogelijke triggers van de hoofdpijn noteert.

Naast medicatie zijn er ook andere maatregelen die kunnen helpen om hoofdpijn te voorkomen of te verminderen:

• Voldoende slaap: Zorg ervoor dat het kind voldoende slaapt en op regelmatige tijden naar bed gaat.
• Gezonde voeding: Een gezonde voeding met voldoende vocht en vezels kan hoofdpijn helpen voorkomen.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging en frisse lucht kunnen hoofdpijn verminderen.
• Stress verminderen: Help het kind om stress te verminderen door te praten over problemen, te zorgen voor voldoende ontspanning, en samen activiteiten te ondernemen.
• Beperk cafeïne: Vermijd het drinken van cafeïne houdende dranken zoals cola, koffie, en energiedrankjes.
• Ontspanningsoefeningen: Leer het kind ontspanningsoefeningen, zoals ademhalingsoefeningen of yoga.

In sommige gevallen kan oefentherapie of psychologische hulp nodig zijn om het kind te helpen omgaan met de hoofdpijn.

Het belang van een hoofdpijndagboek

Een hoofdpijndagboek kan een waardevol hulpmiddel zijn bij het diagnosticeren en behandelen van hoofdpijn bij kinderen. In het dagboek kan het kind noteren wanneer de hoofdpijn optreedt, hoe lang de hoofdpijn duurt, hoe intens de hoofdpijn is (bijvoorbeeld op een schaal van 0 tot 10), welke symptomen erbij voorkomen, en wat er die dag gebeurd is. Dit kan de arts helpen om de oorzaak van de hoofdpijn te achterhalen en een passende behandeling te kiezen.

Conclusie

Hoofdpijn is een veelvoorkomende klacht bij kinderen, maar het is belangrijk om de symptomen te observeren en te bepalen of medische hulp nodig is. De meeste vormen van hoofdpijn zijn onschuldig, maar in sommige gevallen kan hoofdpijn een teken zijn van een ernstiger aandoening. Door de oorzaken, symptomen en behandelmogelijkheden te kennen, kunnen ouders en verzorgers de juiste stappen ondernemen om het kind te helpen. Het bijhouden van een hoofdpijndagboek kan een waardevol hulpmiddel zijn bij het diagnosticeren en behandelen van hoofdpijn.

Bronnen

1. Kinderneurologie.eu
2. Infonu.nl
3. Artsenzorg.nl
4. Isala.nl
5. Thuisarts.nl
6. Kindbijdedokter.nl
7. Jmouders.nl