Opvoeden met een temperamentvol kind: tips en inzichten
juli 11, 2025
De opvoeding in Sparta was uniek in de geschiedenis van de oudheid. In tegenstelling tot andere Griekse stadstaten zoals Athene, waar de opvoeding gericht was op kunst, filosofie en wetenschap, lag bij Sparta het oog op militaire en lichamelijke kracht. De Spartanen kregen een streng en sobere opvoeding, waarbij het leven in een militaire structuur verliep. De opvoeding was bedoeld om de jongens en meisjes van Sparta te transformeren tot sterke, gehardde burgers, die bereid waren om voor hun stad te vechten en te sterven. In dit artikel wordt de Spartaanse opvoeding nader bekeken, met aandacht voor de regels, de levensomstandigheden, de rol van de vrouwen en het verschil met andere Griekse steden.
De opvoeding van de Spartanen
De Spartaanse opvoeding begon al bij de geboorte. Volgens de bronnen werden alle baby’s die in Sparta geboren werden gecontroleerd op fysieke en geestelijke geschiktheid. Kinderen die lichamelijk of geestelijk te zwak waren, werden vanaf hun geboorte verworpen. Zo’n kind werd bijvoorbeeld van een rots gegooid, waardoor het direct stierf. Dit proces had als doel om alleen de sterkste en geschiktesten te laten overleven. De overlevenden kregen vanaf hun zevende een strenge militaire opvoeding. Ze werden uit huis gehaald en moesten in kazerne wonen, waar ze werden opgeleid tot harde en trouwe soldaten.
De opvoeding van de jongens was gericht op fysieke en mentale hardeing. Ze kregen weinig eten, zodat ze leerden om te werken op een lege maag. Ze moesten leren om te gehoorzamen, want als ze regels overtraden, werden ze met de zweep gestraft. Ook leerden ze om met pijn om te gaan. Het was gebruikelijk dat ze door hun leidinggevenden werden geslagen, zodat ze de kracht kregen om pijn te verdragen. De Spartanen geloofden dat sterke jongens ook sterke volwassenen zouden worden. Daarnaast leerden ze ook muziek en het leren lezen en schrijven, hoewel de opvoeding vooral gericht was op militaire vaardigheden.
De meisjes kregen ook een opvoeding, hoewel deze anders was dan die van de jongens. Ze werden niet opgeleid tot soldaten, maar moesten leren om het huishouden en landbouw te besturen. De Spartanen geloofden dat sterke vrouwen ook sterke zoons zouden baren. Daardoor had een meisje in Sparta meer rechten dan vrouwen in andere Griekse steden. Ze mochten bijvoorbeeld met hun echtgenoot trouwen, en ze kregen ook een bepaalde vrijeheid in hun levens. Ze moesten echter ook leren om krachtig te zijn, zodat ze in staat zouden zijn om de taak van moeder en vrouw te vervullen.
De rol van de ephoren
De opvoeding van de jongens werd geregeld door de ephoren, een groep van vijf man die werden gekozen door de bevolking. De ephoren hadden de taak om te controleren of de jongens zich goed gedroegen en zich aan de regels hielden. Ze hadden ook het recht om de jongens te straffen, bijvoorbeeld met de zweep. Daarnaast hadden de ephoren ook invloed op het politieke en maatschappelijke leven van Sparta. Ze controleerden of de twee koningen zich aan de wetten hielden, en ze hadden ook invloed op het bestuur van de stad.
De ephoren speelden een belangrijke rol in het ontstaan van de Spartaanse samenleving. Ze zorgden ervoor dat de opvoeding van de jongens streng en doelgericht was. Ze zorgden ook voor een soort overheid, die ervoor zorgde dat de wetten werden gevolgd en dat de stad in orde bleef. De ephoren hadden dus zowel invloed op de opvoeding van de jongens als op de bestuursstructuur van Sparta.
De levensomstandigheden van de Spartanen
De levensomstandigheden van de Spartanen waren extreem sobert. Ze leefden in een gemeenschappelijk leefstijl, waarin individuele vrijheid geen rol speelde. De Spartanen hadden geen eigen huis, maar woonden in kazerne. Ze hadden weinig kleding, en ze mochten geen schoenen dragen. Ze aten weinig en moesten leren om te werken op een lege maag. Ze moesten ook leren om te gehoorzamen, want het was belangrijk dat ze zich aan de regels hielden.
De Spartanen hadden ook geen eigen geld, want hun munt was van ijzer, wat in de ogen van andere Griekse steden waardeloos was. Ze hadden geen eigen handel, want ze hielden zich bezig met landbouw en militaire dienst. De Spartanen kregen hun grond en slaven van de staat toegewezen, waardoor ze niet zelf over hun eigen land beschikten. De slaven, de heloten, hadden geen burgerrechten, maar ze werkten voor de Spartanen.
De invloed van de opvoeding op de samenleving
De Spartaanse opvoeding had een grote invloed op de samenleving van Sparta. De Spartanen waren een gesloten maatschappij, waarin individuele vrijheid niet bestond. Ze hadden geen eigen handel, en ze hielden zich niet bezig met kunst of filosofie. De opvoeding zorgde ervoor dat de Spartanen sterke, harde en gehardde burgers werden, die bereid waren om voor hun stad te vechten. De opvoeding zorgde ook voor een sterk gevoel van gemeenschap en loyaliteit, want de jongens werden opgeleid tot soldaten die voor hun stad moesten vechten.
De opvoeding had ook invloed op de rol van de vrouwen. De vrouwen hadden meer rechten dan in andere Griekse steden, maar ze moesten ook leren om krachtig te zijn. Ze moesten leren om het huishouden en landbouw te besturen, en ze moesten ook leren om de taak van moeder en vrouw te vervullen. De Spartanen geloofden dat sterke vrouwen ook sterke zoons zouden baren, waardoor de opvoeding van de meisjes ook belangrijk was.
Het verschil met andere Griekse steden
De opvoeding in Sparta verschilde sterk van die in andere Griekse steden zoals Athene. In Athene werd de opvoeding gericht op kunst, filosofie en wetenschap. De kinderen leerden lezen, schrijven en rekenen, en ze kregen ook een opvoeding in kunst en filosofie. De opvoeding in Sparta was daarentegen gericht op militaire en lichamelijke kracht. De Spartanen kregen een strenge en sobere opvoeding, waarbij het leven in een militaire structuur verliep.
De samenleving van Sparta was ook anders dan die van Athene. In Athene had de burgerrechter het recht om deel te nemen aan het bestuur van de stad, terwijl in Sparta de burgerrechter beperkt was tot de rijke Spartanen. De Spartanen hadden geen eigen handel, en ze hielden zich niet bezig met kunst of filosofie. De opvoeding zorgde ervoor dat de Spartanen sterke, harde en gehardde burgers werden, die bereid waren om voor hun stad te vechten.
Conclusie
De Spartaanse opvoeding was uniek in de geschiedenis van de oudheid. De opvoeding was gericht op militaire en lichamelijke kracht, en de Spartanen kregen een strenge en sobere opvoeding. De opvoeding zorgde ervoor dat de Spartanen sterke, harde en gehardde burgers werden, die bereid waren om voor hun stad te vechten. De opvoeding had ook invloed op de rol van de vrouwen, die meer rechten hadden dan in andere Griekse steden. De samenleving van Sparta was gesloten, en de Spartanen hadden geen eigen handel, en ze hielden zich niet bezig met kunst of filosofie. De opvoeding zorgde voor een sterk gevoel van gemeenschap en loyaliteit, want de jongens werden opgeleid tot soldaten die voor hun stad moesten vechten.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
