Selffulfilling Prophecy in de opvoeding: Invloed van verwachtingen op het gedrag van kinderen

De selffulfilling prophecy, ook wel zelfvervullende voorspelling genoemd, is een psychologisch fenomeen dat wordt gekenmerkt door de invloed van verwachtingen op het gedrag en de prestaties van mensen. In de opvoedingscontext, met name in het onderwijs, is dit fenomeen van groot belang. Het is niet alleen relevant voor het begrijpen van hoe kinderen zich ontwikkelen, maar ook voor het bepalen van hoe ouders en juf en meester de ontwikkeling van kinderen kunnen beïnvloeden. In dit artikel wordt uitgelegd wat een selffulfilling prophecy is, hoe deze in de opvoedingscontext werkt, en wat de gevolgen zijn van positieve en negatieve verwachtingen.

Wat is een selffulfilling prophecy?

Een selffulfilling prophecy is een voorspelling die direct of indirect leidt tot het uitkomen van die voorspelling. Het fenomeen werd voor het eerst geïntroduceerd door de socioloog Robert K. Merton in de jaren 1940. Volgens Merton is een selffulfilling prophecy in het begin een foute definitie van de situatie die een nieuw gedrag oproept waardoor de oorspronkelijke foute kijk waar wordt. Dit fenomeen is terug te vinden in de mythologie van de Griekse en Indiase oudheid, waarbij bijvoorbeeld de Griekse god Kronos probeerde aan een onheilsprofetie te ontkomen, maar daardoor dat onheil juist over zichzelf afriep.

In de opvoedingscontext kan een selffulfilling prophecy worden geïnspireerd door verwachtingen die ouders of juf en meester hebben over het gedrag of de prestaties van kinderen. Deze verwachtingen kunnen leiden tot gedrag dat de voorspelling waar maakt. Zo kan een leraar die gelooft dat een leerling zwak is in een bepaald vak, de manier waarop hij met die leerling omgaat beïnvloeden, waardoor de leerling zich minder zelfverzekerd voelt en mogelijk slechtere prestaties levert.

De invloed van verwachtingen op kinderen

In de opvoedingscontext is het van belang om te beseffen dat verwachtingen van ouders en juf en meester een grote invloed kunnen hebben op het gedrag en de prestaties van kinderen. Een goed voorbeeld hiervan is het Rosenthal-effect, ook wel het selffulfilling prophecy-effect genoemd. In dit onderzoek liet Robert Rosenthal zien dat leerlingen die als “veelbelovend” werden aangemerkt, een hogere toename van hun IQ vertoonden in vergelijking met andere leerlingen. Dit verschijnsel is ontstaan doordat de leraren geloofden dat deze leerlingen een hogere potentie hadden en daarom anders met hen omgingen.

Deze invloed van verwachtingen op het gedrag van kinderen is niet alleen van toepassing op school, maar ook in het gezin. Ouders die geloven dat hun kind een bepaalde vaardigheid heeft, kunnen dit kind op een manier beïnvloeden waardoor het die vaardigheid daadwerkelijk ontwikkelt. Eveneens kan een negatieve verwachting leiden tot een zelfvervullende voorspelling waarin het kind zichzelf als minderwaardig ervaart en daardoor minder inspanningen zet om zich te ontwikkelen.

Positieve en negatieve verwachtingen

De invloed van verwachtingen kan zowel positief als negatief zijn. Positieve verwachtingen kunnen helpen bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen en motivatie. Bijvoorbeeld, wanneer een leraar gelooft dat een leerling een bepaalde taak kan voltooien, kan dit de leerling motiveren om zich te richten op het bereiken van dat doel. Dit kan leiden tot betere prestaties en een groter gevoel van eigenwaarde.

Negatieve verwachtingen kunnen het gedrag van kinderen belemmeren. Bijvoorbeeld, als een leraar denkt dat een leerling zwak is in een bepaald vak, kan dit leiden tot een zelfvervullende voorspelling waarin de leerling zichzelf als ongeschikt ervaart en daardoor minder inspanningen zet. Dit kan leiden tot slechtere prestaties en een versterking van het negatieve beeld dat de leraar heeft.

Hoe kunnen ouders en juf en meester de invloed van verwachtingen beïnvloeden?

Ouders en juf en meester kunnen de invloed van verwachtingen op het gedrag van kinderen beïnvloeden door bewust te zijn van hun eigen verwachtingen. Het is belangrijk om positieve verwachtingen te kweken en te onderhouden, omdat deze kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van zelfvertrouwen en motivatie bij kinderen. Bovendien is het belangrijk om te streeven naar een omgeving waarin kinderen worden aangemoedigd om hun volledige potentieel te benutten.

Een manier om dit te bereiken is door kinderen te ondersteunen en te helpen bij het ontwikkelen van positieve verwachtingen over hun vermogens. Dit kan worden gedaan door hen te motiveren om acties te ondernemen die tot succes leiden en hen te helpen om hun verwachtingen bewust te vormen. Bovendien is het belangrijk om negatieve verwachtingen actief uit te dagen en te herformuleren. Als een ouder of leraar zichzelf betrapt op het verwachten van falen, kan hij of zij dit herformuleren naar meer positieve uitkomsten.

Samenvatting

De selffulfilling prophecy is een krachtig psychologisch fenomeen dat in de opvoedingscontext van groot belang is. Het is van invloed op het gedrag en de prestaties van kinderen, en kan zowel positief als negatief zijn. Het is belangrijk dat ouders en juf en meester bewust zijn van hun verwachtingen en deze actief beïnvloeden om de ontwikkeling van kinderen te ondersteunen. Door positieve verwachtingen te kweken en negatieve verwachtingen uit te dagen, kunnen ouders en juf en meester een omgeving creëren waarin kinderen hun volledige potentieel kunnen benutten.

Conclusie

De selffulfilling prophecy speelt een cruciale rol in de opvoeding en het onderwijs. Het fenomeen benadrukt de impact van verwachtingen op het gedrag van kinderen en benadrukt de noodzaak van positieve verwachtingen om hun ontwikkeling te ondersteunen. Door bewust te zijn van de invloed van verwachtingen en actief te werken aan het kweken van positieve verwachtingen, kunnen ouders en juf en meester een omgeving creëren waarin kinderen hun volledige potentieel kunnen benutten.

Bronnen

1. Self fulfilling prophecy, een zichzelf vervullende voorspelling
2. Self fulfilling prophecy: je krijgt wat je denkt en verwacht
3. Selffulfilling prophecy
4. Self-fulfilling-prophecy
5. De kracht en grenzen van self-fulfilling-prophecies
6. Self-fulfilling-prophecy en selftalk
7. Self fulfilling prophecy: de kracht van verwachtingen
8. Self-fulfilling-prophecy
9. Wat is de self-fulfilling-prophecy?
10. Self-fulfilling-prophecy en anders leren omgaan met negatieve verwachtingen
11. Selffulfilling-prophecy: voorspellingen worden werkelijkheid
12. De kracht en grenzen van self-fulfilling-prophecies