Spelenderwijs leren: een essentieel onderdeel van de vroegste ontwikkeling van kinderen
juli 11, 2025
In de huidige tijd is het gebruik van schermen voor kinderen van ouders als een noodzaak gezien, maar er zijn ook steeds meer ouders die kiezen voor schermloos opvoeden. Dit betekent dat kinderen geen toegang krijgen tot tablets, telefoons, computers of tv tijdens bepaalde uren van de dag. De nadruk ligt hierbij op het stimuleren van ongestructureerd spelen, het ontwikkelen van sociale vaardigheden en het vermijden van overmatig gebruik van digitale media. In dit artikel worden de kernprincipes van schermloos opvoeden besproken, de voordelen en uitdagingen daarvan, en hoe ouders dit kunnen aanpakken met behulp van de informatie uit de bronnen.
Schermloos opvoeden houdt in dat kinderen geen schermen gebruiken tijdens bepaalde uren van de dag, zoals tijdens het eten, het slapen, of wanneer ze met anderen in contact staan. Dit is geen strikte regel, maar een keuze die ouders maken om hun kinderen te leren omgaan met de wereld zonder digitale afleiding. In de bronnen wordt hier vaak over gesproken, bijvoorbeeld in bron 3, waarin wordt uitgelegd dat ouders bewust kiezen voor schermloosheid om hun kinderen te leren wat er met hen gebeurt als ze te lang op een scherm zitten. Ook in bron 6 wordt uitgelegd dat jonge kinderen alleen onder bepaalde voorwaarden iets kunnen leren van een scherm, en dat het belangrijk is dat ouders zelf ook actief met hun kinderen omgaan.
Er zijn verschillende voordelen aan het kiezen voor schermloos opvoeden. De belangrijkste is dat kinderen zich beter kunnen ontwikkelen zonder digitale afleiding. In bron 1 wordt uitgelegd dat kinderen die te veel schermen, vaak moeilijk kunnen stoppen met kijken omdat ze steeds opnieuw naar het scherm getrokken worden. Dit kan leiden tot overprikkeling, waarbij kinderen emotioneel zijn, erg hyper of stil kunnen zijn. In bron 6 wordt daarom aangeraden om te kiezen voor programma’s uit categorie 1 of 2, zodat de kans op overprikkeling kleiner is.
Bij schermloos opvoeden ontwikkelen kinderen ook beter hun sociale vaardigheden. In bron 2 wordt gesproken over het aanbieden van alternatieven voor schermgebruik, zoals buiten spelen, met vriendjes spelen, of met een fototoestel werken. Dit stimuleert creativiteit en verwerkt het kind zelfstandig te kunnen spelen. In bron 3 wordt ook uitgelegd dat het kinderen helpt om zich te vervelen, wat goed is voor hun creativiteit.
Hoewel schermloos opvoeden veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. Een van de grootste uitdagingen is het vasthouden van de regels. In bron 1 wordt uitgelegd dat ouders soms hun eigen gedrag niet kunnen beheersen, wat leidt tot hypocriet gedrag. Bijvoorbeeld: ouders die hun kinderen proberen te weren van schermen, terwijl zij zelf ook vaak met hun mobieltje bezig zijn. In bron 1 wordt daarom aangeraden om zelf ook bewust om te gaan met schermen, zodat het kind kan leren wat goed is.
Een andere uitdaging is het omgaan met andere ouders of familieleden die andere regels hanteren. In bron 1 wordt uitgelegd dat kinderen soms zeggen dat het niet eerlijk is omdat vriendjes en vriendinnetjes langer mogen kijken. Dit kan leiden tot conflicten binnen de familie. In bron 3 wordt daarom aangeraden om te leren omgaan met dit soort situaties, door bijvoorbeeld te leren hoe je met je kind kunt omgaan als het zich ontevreden voelt over de regels.
Schermloos opvoeden kan op verschillende manieren. Eén van de manieren is om bepaalde uren van de dag te reserveren voor geen schermen, zoals tijdens het eten of voor het slapen. In bron 1 wordt uitgelegd dat ouders kunnen kiezen voor een bakje waarin de telefoons gedurende bepaalde uren moeten worden opgeborgen. Dit helpt om de aandacht van het gezin te versterken.
Een andere manier is om alternatieven aan te bieden voor schermgebruik. In bron 2 wordt uitgelegd dat kinderen kunnen spelen met blokken, met vriendjes buiten spelen, of met een fotoapparaat werken. Dit helpt om creativiteit en zelfstandigheid te stimuleren. In bron 3 wordt ook uitgelegd dat het kinderen helpt om zich te vervelen, wat goed is voor hun creativiteit.
Bij schermloos opvoeden is het belangrijk dat ouders ook zelf het goede voorbeeld geven. In bron 1 wordt uitgelegd dat het goed is om te laten zien dat je ook zonder schermen tijd voor elkaar kunt nemen. Bijvoorbeeld: als je kind thuiskomt, leg je je telefoon weg of klap je je laptop dicht, zodat je je volledig kunt concentreren op het gesprek met je kind.
Ouders spelen een cruciale rol bij het aanbieden van schermloos opvoeden. Ze moeten zelf ook bewust omgaan met schermen, zodat het kind kan leren wat goed is. In bron 1 wordt uitgelegd dat ouders hun kinderen kunnen leren hoe ze met schermen om moeten gaan, in plaats van ze te beperken. Dit kan bijvoorbeeld door te leren hoe je schermen gebruikt zonder er verslaafd aan te raken.
Bij schermloos opvoeden is het ook belangrijk om met je kind te praten over het gebruik van schermen. In bron 1 wordt uitgelegd dat ouders hun kinderen kunnen leren hoe ze met schermen om moeten gaan, in plaats van ze te beperken. Dit kan bijvoorbeeld door te leren hoe je schermen gebruikt zonder er verslaafd aan te raken.
Schermloos opvoeden is een keuze voor ouders die willen dat hun kinderen zich beter kunnen ontwikkelen zonder digitale afleiding. De nadruk ligt hierbij op het stimuleren van ongestructureerd spelen, het ontwikkelen van sociale vaardigheden en het vermijden van overmatig gebruik van digitale media. Hoewel er uitdagingen zijn, zoals het vasthouden van de regels en het omgaan met andere ouders, zijn er ook veel voordelen. Door alternatieven aan te bieden, zelf het goede voorbeeld te geven, en met je kind te praten over het gebruik van schermen, kan schermloos opvoeden een goed alternatief worden voor ouders die dit willen proberen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet