Docent lichamelijke opvoeding in het speciaal onderwijs: Taken, eisen en kansen
juli 11, 2025
De opvoeding van kinderen is een complex proces dat niet alleen de verantwoordelijkheid van ouders draagt, maar ook van onderwijs, jeugdhulp en andere betrokkenen. In Nederland wordt steeds vaker gesproken over samen opvoeden, een concept dat uitdrukking geeft aan de samenwerking tussen ouders, school, jeugdhulp en andere betrokkenen bij het opvoeden van kinderen. Dit artikel bevat informatie over het concept samen opvoeden, de rol van verschillende betrokkenen en de uitdagingen en voordelen van deze samenwerking, gebaseerd op de beschikbare bronnen.
Inleiding
In het werkterrein van pedagogisch professionals is samenwerking van groot belang. De opvoeding van kinderen vereist een gestructureerde aanpak waarbij ouders, school, jeugdhulp en andere betrokkenen samenwerken om de ontwikkeling van kinderen te ondersteunen. Het concept van samen opvoeden wordt vaak geassocieerd met de samenwerking tussen ouders en school, maar het omvat ook andere betrokkenen zoals jeugdhulp, hulpmiddelen voor ouderen en andere maatschappelijke diensten. In dit artikel wordt uitgelegd wat samen opvoeden inhoudt, hoe het in de praktijk wordt gevoeld en welke rol verschillende partijen hierin spelen.
Wat betekent samen opvoeden?
Het begrip samen opvoeden verwijst naar een samenwerking tussen ouders, school, jeugdhulp en andere betrokkenen bij het opvoeden van kinderen. Het gaat hierbij niet alleen om het geven van onderwijs of hulp, maar ook om het delen van verantwoordelijkheden en het opbouwen van een gemeenschappelijke opvoedingsstrategie. Dit concept wordt vaak geassocieerd met de pedagogische civil society, een gedachtegang waarin alle personen in de omgeving van een gezin betrokken zijn bij het opvoeden en opgroeien van kinderen.
De kern van samen opvoeden is het versterken van de samenleving door in te zetten op de gezamenlijke verantwoordelijkheden van medeopvoeders. Hierdoor ontstaat een netwerk waarin ouders, leerkrachten, jeugdhulpverleners en andere betrokkenen elkaar ondersteunen bij het opvoeden van kinderen. Dit kan leiden tot een positieve ontwikkeling van kinderen, versterking van het functioneren binnen het gezin en minder snel richting hulpverlening, omdat binnen het netwerk antwoord gevonden kan worden.
De rol van ouders bij samen opvoeden
Ouders spelen een centrale rol bij samen opvoeden. Ze zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen, maar kunnen ook hulp krijgen van andere betrokkenen. In de bronnen wordt benadrukt dat ouders grote betekenis hechten aan gezinsopvoeding en vooral de persoonsvorming van hun jeugdigen tot doel hebben. De meeste ouders die aan onderzoeken meededen, hadden veel aandacht voor de sociale en morele aspecten van de ontwikkeling. Ouders streven vooral naar de ontwikkeling van autonomie en sociaal gevoel.
In een onderzoek van De Roos en Bucx (2015) onder ouders met een niet-westerse migratieachtergrond komt naar voren dat de opvoeddoelen van ouders kunnen verschillen, afhankelijk van de cultuur en levensomstandigheden. Ouders met een migratieachtergrond leggen soms andere accenten in de opvoeding, die terug te voeren zijn op de opvoedingstradities in het land van herkomst. Bijvoorbeeld, autonomie kan bij niet-westerse gezinnen een minder centrale plek innemen.
De rol van school bij samen opvoeden
De school speelt een belangrijke rol bij samen opvoeden. Leerkrachten zijn betrokken bij het begeleiden van de ontwikkeling van kinderen, zowel op school als in het gezin. In de bronnen wordt benadrukt dat het belangrijk is dat ouders en school op dezelfde golflengte zitten. Dit betekent dat ouders en leerkrachten op een gestructureerde manier met elkaar communiceren over de ontwikkeling van het kind.
In het boek Samen opvoeden wordt uitgelegd dat het opvoedproces wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de opvoed- en opgroeiomgeving. Om de opvoeddoelen te kunnen behalen is een veilige en stimulerende opvoed- en opgroeiomgeving nodig. Dit is een natuurlijke opdracht voor elke ouder en familie. Maar bij het op een goede wijze naar de volwassenheid begeleiden van jeugdigen spelen ook andere betrokkenen op school en in de maatschappij een cruciale rol, zoals vrienden, leraars en andere onderwijsprofessionals.
De rol van jeugdhulp bij samen opvoeden
Jeugdhulp is een belangrijke partner in het proces van samen opvoeden. In veel gevallen wordt jeugdhulp ingezet bij het opvoeden van kinderen met gedrags- of ontwikkelingsproblemen. De bronnen benadrukken dat het belangrijk is dat ouders, school en jeugdhulp samenwerken om de juiste opvoedingsstrategieën te bepalen.
In het boek Samen opvoeden wordt uitgelegd dat de jeugdhulp, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, reclassering en justitiële zorg onderdeel vormen van het brede werkveld van pedagogische professionals. Deze diensten werken samen om de ontwikkeling van kinderen te ondersteunen. Het is belangrijk dat ouders en andere betrokkenen hierin betrokken raken, zodat de juiste hulp en ondersteuning kan worden gebieden.
De rol van andere betrokkenen bij samen opvoeden
Naast ouders, school en jeugdhulp zijn er nog andere betrokkenen die bij samen opvoeden betrokken raken. Denk aan mantelzorgenden, vrijwilligers, leerlingen en stagiairs. In de bronnen wordt benadrukt dat iedere persoon die je tegenkomt – cliënt, mantelzorger, vrijwilliger of collega – een eigen verhaal heeft. We hebben hart voor onze cliënten en zetten ons dagelijks in om de best mogelijke zorg te bieden.
In het boek Samen opvoeden wordt ook aandacht besteed aan interprofessionele samenwerking, integraal werken, participatie en preventie. Dit zijn belangrijke onderwerpen in de opvoeding van kinderen. Het is belangrijk dat verschillende disciplines samenwerken om de juiste opvoedingsstrategieën te bepalen.
De uitdagingen van samen opvoeden
Hoewel samen opvoeden veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. In de bronnen wordt benadrukt dat het moeilijk kan zijn om een gemeenschappelijke opvoedingsstrategie op te stellen. Dit komt doordat verschillende partijen verschillende visies hebben op opvoeding. Ook kan het moeilijk zijn om te communiceren tussen ouders, school en jeugdhulp.
Daarnaast is er sprake van een toenemende vraag naar zorg en ondersteuning. In de bronnen wordt benadrukt dat het aantal mensen dat in de zorg werkt afneemt. Dit leidt tot een toename van de vraag naar zorg. Door samen te werken kan de kwaliteit van de zorg en opvoeding worden verbeterd.
De voordelen van samen opvoeden
Hoewel er uitdagingen zijn, zijn de voordelen van samen opvoeden duidelijk. De belangrijkste voordelen zijn:
- Versterking van de samenleving: Door samen te werken kunnen ouders, school en jeugdhulp de samenleving versterken.
- Verbetering van de ontwikkeling van kinderen: Door samen te werken kunnen kinderen beter worden opgevoed en ontwikkelen.
- Minder hulpverlening nodig: Door samen te werken kunnen veel opvoedproblemen opgelost worden zonder hulpverlening in te schakelen.
- Beter vertrouwen tussen ouders en school: Door samen te werken kan het vertrouwen tussen ouders en school worden versterkt.
Conclusie
Samen opvoeden is een belangrijk concept in de opvoeding van kinderen. Het gaat hierbij om de samenwerking tussen ouders, school, jeugdhulp en andere betrokkenen. Dit concept is van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen en leidt tot een betere opvoeding en ondersteuning. Ouders, school en jeugdhulp moeten samenwerken om de juiste opvoedingsstrategieën te bepalen. Door samen te werken kan de kwaliteit van de opvoeding worden verbeterd en kan het vertrouwen tussen ouders en school worden versterkt.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
