Seksuele opvoeding van kinderen van 7 jaar: Wat ouders en verzorgers moeten weten
juli 11, 2025
Lichamelijke opvoeding en sport spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van kinderen. In vele onderzoeken en initiatieven wordt benadrukt dat beweging niet alleen gezondheid bevordert, maar ook sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling ondersteunt. De kwaliteit van het lichamelijk onderwijs en de manier waarop kinderen worden opgeleid in bewegingsvaardigheden bepalen mede hun toekomstige betrokkenheid bij sport en gezondheid. In dit artikel worden de kernprincipes van lichamelijke opvoeding, sportpedagogiek, en de rol van bewegingsonderwijs besproken, uitgegaand van de beschikbare informatie uit de bronnen.
Lichamelijke opvoeding: Van traditionele opvoeding naar sportpedagogiek
In de jaren zeventig vond er een grote verandering plaats in de aanpak van lichamelijke opvoeding. In plaats van alleen op fysieke ontwikkeling gerichte lessen, kreeg de sport een bredere rol in het onderwijs. Dit werd mogelijk gemaakt door het opkomen van de zogeheten 'realistische Wende' in West-Duitsland, waarbij de nadruk lag op het voorbereiden van de jeugd op deelname aan buitenschoolse sportactiviteiten. In Nederland volgde dit op een later moment, maar het idee dat kinderen op een pedagogisch verantwoorde wijze op deelname aan sport moeten worden voorbereid, was al vroeg aanwezig.
Deze visie leidde tot het ontstaan van het BOK-project (Beweging-Onderwijs-Kommunicatie) in de jaren zeventig, dat op de voet liep met de visie van Bart Crum. In zijn boek Aan sport georiënteerd bewegingsonderwijs stelt hij dat de jeugd op een reflectieve manier moet leren deelnemen aan sportactiviteiten, zowel in wedstrijdverband als in coöperatieve situaties. Deze benadering heeft geleid tot het ontwikkelen van een brede basis voor latere sportbetrokkenheid.
Bewegingsonderwijs en het Athletic Skills Model
Een belangrijk onderdeel van lichamelijke opvoeding is het leren bewegen. Hierbij is het belangrijk dat kinderen op een vroegere leeftijd in aanraking komen met de grondvormen van bewegen. Het Athletic Skills Model (ASM) is hiervoor ontwikkeld, met als doel de motorische ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Het ASM richt zich op vijf leergebieden: motorisch, conditioneel, conceptueel, perceptueel en sociaal-emotioneel. Hierbij wordt benadruut dat bewegen niet alleen fysieke vaardigheden oplevert, maar ook helpt bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen, samenwerking en het leren omgaan met risico’s.
In de praktijk betekent dit dat kinderen op een ruimere manier moeten leren bewegen, zowel in de gymzaal als in de buitenwereld. Bijvoorbeeld door klimwandjes, speelvelden en beweegparken in te zetten. Dit zorgt ervoor dat kinderen hun eigen beweegmomenten kunnen kiezen, wat hen meer autonomie en plezier kan opleveren.
Sociale en emotionele ontwikkeling via sport
Sport is niet alleen een fysieke activiteit, maar ook een sociale en emotionele. In de bronnen wordt benadruut dat kinderen leren om met anderen te communiceren, te samenwerken en te leren omgaan met verliezen en winsten. Dit wordt vaak gedaan via wedstrijden, coöperatieve oefeningen en het opbouwen van een sportidentiteit.
In de jaren zeventig werd het idee van 'meervoudige deelname bekwaamheid' geïntroduceerd, wat inhoudt dat kinderen op een brede manier in aanraking moeten komen met sportactiviteiten. Dit kan via wedstrijden, coöperatieve spelletjes, en zelfs via het leren omgaan met risico’s. De nadruk ligt hierbij op het leren omgaan met de eigen beperkingen, maar ook op het ontwikkelen van zelfvertrouwen en sociale vaardigheden.
Lichamelijke opvoeding en de rol van leraren
De kwaliteit van het lichamelijk onderwijs hangt sterk af van de pedagogische vaardigheden van de leerkrachten. In meerdere bronnen wordt benadrukt dat de pedagogische bekwaamheid van leraren, trainers en coaches in de sportwereld nog steeds te wensen overlaat. Het is belangrijk dat leraren niet alleen technische vaardigheden kunnen overbrengen, maar ook weten hoe ze kinderen kunnen aanpakken in een sociaal-emotionele zin.
In de bronnen wordt ook aangegeven dat de opleiding tot lichamelijke opvoeding en sportpedagogiek in Nederland in de afgelopen jaren is omgevormd. De opleidingen zijn steeds gerichter op competenties, zoals het kunnen lesgeven, het organiseren van evenementen, en het aansturen van vrijwilligers. Deze benadering is echter soms onvoldoende gericht op de sociaal-emotionele aspecten van sport.
Lichamelijke opvoeding in de praktijk: Een voorbeeld van de Twijn
Een concreet voorbeeld van hoe lichamelijke opvoeding en bewegingsonderwijs in de praktijk kunnen worden gebracht, is het project van de Twijn in Alblasserdam. Hierbij wordt gewerkt aan een beweegschool, waarin de nadruk ligt op het aanbieden van beweegruimtes en het creëren van een omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. Dit project wordt ondersteund door InFit Beweegconcepten, een initiatief van Pim Scherpenzeel en Ronald de Rooij.
In deze omgeving wordt benadruut dat kinderen niet alleen leren bewegen, maar ook leren om te kiezen wanneer en hoe ze dat doen. Dit zorgt voor een natuurlijke motorische ontwikkeling en een groter plezier in bewegen. Daarnaast wordt er gewerkt aan het creëren van een omgeving waarin sport en onderwijs samenhangen, bijvoorbeeld via gezamenlijke gebruikmaking van kantine en sportfaciliteiten.
De toekomst van lichamelijke opvoeding: Innovatie en uitdagingen
In de bronnen wordt ook gesproken over de toekomst van lichamelijke opvoeding en sport. Er wordt benadrukt dat de kwaliteit van de opleidingen voor leraars en sportcoaches in Nederland nog steeds onder druk staat. De verkorte opleiding tot A-leraar, die nu 26 weken duurt in plaats van de vroeger 24 weken, is een voorbeeld van de huidige uitdagingen. Hoewel de opleiding korter is, blijft de kwaliteit van de opleiding belangrijk, zeker voor de basislegging van de sportbetrokkenheid bij jonge kinderen.
Daarnaast wordt in meerdere bronnen benadrukt dat de sportwereld zich moet richten op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Dit betekent dat er meer aandacht moet zijn voor het voorkomen van pesten, sociale uitsluiting en seksuele intimidatie. Dit is echter niet altijd het geval, waardoor er nog veel werk aan de winkel is.
Lichamelijke opvoeding als onderdeel van de jeugd
In de bronnen wordt ook aangegeven dat lichamelijke opvoeding niet alleen op school plaatsvindt, maar ook in de wijk, op sportverenigingen en in openbare ruimtes. Het is belangrijk dat kinderen op een vroegere leeftijd al in aanraking komen met sportactiviteiten, zodat ze later makkelijker actief kunnen blijven.
Deze visie wordt ook ondersteund door het idee dat beweging een essentieel onderdeel is van gezondheid, maar ook van plezier en zelfrealisatie. In de bronnen wordt gesproken over het bevorderen van 'human flourishing' of menselijk floreren, wat inhoudt dat kinderen leren om het beste uit zichzelf te halen. Dit kan door hen te leren omgaan met risico’s, maar ook door ze te laten leren hoe ze zichzelf kunnen bepalen.
Conclusie
Lichamelijke opvoeding en sport zijn essentiële onderdelen van de ontwikkeling van kinderen. Ze bevorderen niet alleen de fysieke gezondheid, maar ook de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling. De kwaliteit van het lichamelijk onderwijs hangt sterk af van de pedagogische vaardigheden van de leerkrachten en de manier waarop kinderen worden opgeleid in bewegingsvaardigheden.
In de praktijk wordt er gewerkt aan innovatieve oplossingen, zoals beweegparken, interactieve games en het aanbieden van een ruimere beweegruimte. Hierdoor kunnen kinderen zichzelf beter ontwikkelen en plezier hebben in bewegen. De toekomst van lichamelijke opvoeding ligt in een breedere benadering, waarbij de nadruk ligt op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
