Verstopping bij kinderen van 3 jaar: oorzaken, oplossingen en wanneer naar de arts

Verstopping is een veelvoorkomend probleem bij kinderen van 3 jaar. Het kan ongemak veroorzaken, niet alleen voor het kind, maar ook voor de ouder of verzorger. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de oorzaken van verstopping bij kinderen van deze leeftijd, mogelijke oplossingen en wanneer het verstandig is om contact op te nemen met een arts. Alle informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen en medische adviezen.

Wat is verstopping bij kinderen?

Verstopping, ook wel obstipatie genoemd, betekent dat het kind minder vaak poept dan gebruikelijk (meestal minder dan drie keer per week), en dat de ontlasting hard of droog is. De ontlasting blijft langer in de dikke darm zitten, waardoor het droog en moeilijk te passeren wordt. Bij kinderen van 3 jaar is het normaal om ongeveer één tot twee keer per dag te poepen, afhankelijk van de voeding en de activiteit.

De volgende klachten kunnen duiden op verstopping:

• Minder vaak poepen
• Pijn bij het poepen
• Harde of keuterige ontlasting
• Buikpijn of buikkrampen
• Drang om te poepen, maar moeite om de ontlasting te evacueren
• In sommige gevallen kan er dunne poep langs de dikke poep naar buiten komen (dunne ontlasting, soms vergelijkbaar met diarree)

Deze klachten kunnen lichamelijk ongemak veroorzaken en leiden tot een negatieve houding tegenover het poepen. Als het kind bang wordt vanwege pijn, kan dit leiden tot een verder verergering van de situatie.

Oorzaken van verstopping bij kinderen van 3 jaar

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van verstopping bij kinderen van 3 jaar:

1. Ongesunde voeding: Een voeding die weinig vezels bevat of weinig vocht kan leiden tot droge ontlasting. Zorg dat het kind voldoende fruit, groenten, volkorenproducten en vloeistof binnenkrijgt.

2. Geen voldoende beweging: Beweging draagt bij aan een gezonde darmbeweging. Als het kind weinig beweegt, kan de ontlasting langer in de darmen blijven zitten.

3. Verandering in routine: Een verandering in voeding, activiteit of slaappatronen kan de darmbeweging beïnvloeden.

4. Poepangst of poeptraining: Soms ontstaat poepangst wanneer het poepen pijnlijk is geweest. Het kind kan dan leren om te onderdrukken, wat de verstopping verergert.

5. Psychologische stress: Stress of veranderingen in de leefomgeving (zoals een nieuwe school of verhuizing) kunnen de darmbeweging beïnvloeden.

6. Ziekte of medicatie: Sommige ziektes of medicijnen kunnen de darmbeweging vertragen.

Oplossingen voor verstopping bij kinderen van 3 jaar

Als het kind last heeft van verstopping, zijn er verschillende manieren om de situatie te verbeteren. Deze oplossingen zijn vaak niet ingrijpend en kunnen worden toegepast thuis:

1. Een vezel- en vochtrijk dieet

Vezels en vloeistof zijn essentieel voor een gezonde darmbeweging. Zorg dat het kind voldoende fruit, groenten, volkorenproducten en vloeistof binnenkrijgt. Voorbeelden:

• Fruit: appel, pruim, peer, kiwi
• Groenten: broccoli, spinazie, aardappelen
• Volkorenproducten: volkoren brood, volle aardappelpap, volle graanrijst
• Vloeistof: water, vruchtensap, melk

Het is ook verstandig om vet in de voeding niet te vermijden. Vet maakt de ontlasting zachter. Kies bijvoorbeeld voor volle zuivelproducten in plaats van magere varianten.

2. Regelmatige beweging

Zorg dat het kind voldoende beweegt. Speel actieve spellen, loop samen in de tuin of geef het kind een korte wandeling. Beweging draagt bij aan een gezonde darmbeweging.

3. Poeptraining

Poeptraining kan helpen bij kinderen die last hebben van obstipatie. Het doel is om het kind te leren om regelmatig naar de wc te gaan, zelfs als er geen directe aandrang is. De training kan als volgt verlopen:

• Afstand maken: Spreek af dat het kind drie keer per dag 5 minuten op de wc zit. Bijvoorbeeld na het ontbijt, na de lunch en na het avondeten.
• Veilig voelen: Zorg dat het kind zich veilig en gerust voelt. Gebruik eventueel een krukje zodat de voeten stevig op de grond staan.
• Aandacht voor het lichaam: Laat het kind 5 keer persen vanuit de buik en ontspannen. Herhaal dit eventueel.
• Positieve begeleiding: Geef het kind een compliment of een leuke sticker als het lukt om te poepen.
• Poepdagboek: Gebruik een poepdagboek om bij te houden hoe vaak het kind de training doet en hoe vaak het succesvol is.

4. Gebruik van laxeermiddelen

Als de bovenstaande maatregelen niet werken, kan het verstandig zijn om een laxeermiddel te gebruiken. Er zijn verschillende laxeermiddelen beschikbaar zonder recept, zoals:

• Laxerende sirop: Voor kinderen vanaf 2 jaar kan een laxerende sirop helpen om de ontlasting zachter te maken.
• Micro-klysma: Bij een hardnekkige verstopping kan een micro-klysma worden voorgeschreven door de huisarts.
• Lidocaïnezalf: Als het poepen pijnlijk is door scheurtjes in de anus, kan lidocaïnezalf helpen om het pijnverminderen.

5. Rustige sfeer rondom het poepen

Zorg ervoor dat het poepen een positieve ervaring is. Vermijd druk of stress rondom het toilet. Laat het kind zelf kiezen wanneer het wil poepen en zorg dat het zich veilig voelt.

Wanneer moet je naar de arts?

Hoewel veel gevallen van verstopping bij kinderen van 3 jaar los te laten zijn, zijn er situaties waarin het verstandig is om contact op te nemen met de huisarts. Dit is het geval wanneer:

• Er bloed bij de ontlasting zit
• Het kind aanhoudende buikpijn heeft of helemaal niet meer kan poepen
• Het kind jonger is dan drie maanden en last heeft van obstipatie
• De klachten langer dan een paar weken aanhouden
• Je je zorgen maakt over de gezondheid van je kind

De arts kan bepalen of er een lichamelijke oorzaak is voor de verstopping en, zo nodig, een laxeermiddel of verdere behandeling voorschrijven.

Verstopping en het Prikkelbare Darm Syndroom

Soms kan een kind last hebben van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). Dit is een aandoening waarbij het kind regelmatig buikpijn heeft, vaak gepaard gaande met verstopping of diarree. Kenmerken van PDS bij kinderen van 3 jaar zijn:

• Meerdere klachten per dag of per week
• Buikpijn die vermindert als het kind heeft gepoept
• Overgevoeligheid voor bepaalde voeding
• Verstopping of diarree die wisselen

Als PDS wordt vermoed, is het verstandig om een 'pijndagboek' bij te houden, waarin de klachten van het kind worden opgenomen. De arts kan dan bepalen of het PDS is of een andere aandoening.

Conclusie

Verstopping bij kinderen van 3 jaar is een veelvoorkomend probleem dat vaak los te laten is door het aanbrengen van enkele eenvoudige maatregelen, zoals een gezonde voeding, voldoende beweging en poeptraining. Als de klachten aanhouden of gepaard gaan met andere symptomen, is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Het is belangrijk om het poepen een positieve ervaring te maken voor het kind, zodat het zich niet schuldig of bang voelt.

Door te luisteren naar het lichaam van het kind en het te ondersteunen, is het vaak mogelijk om de situatie te verbeteren. In ernstige gevallen kan een arts helpen met een laxeermiddel of verdere behandeling.

Bronnen

1. Verstopping
2. Ziek kind: griepklachten verlichten
3. Babys verstopping en buikpijn
4. Verstopte neus bij kind
5. Spellen voor kinderen van 3 jaar
6. Boeken voor kinderen
7. Activiteiten voor kinderen in de zomer
8. Prikkelbare darm syndroom bij kinderen
9. Verstopte traanbuis
10. Mijn kind heeft last van obstipatie
11. Obstipatie bij kinderen
12. Ontwikkelingsachterstand bij kinderen
13. Movicolon Junior: laxeermiddel voor kinderen
14. Britse moeder verstopt dochter drie jaar lang in een lade
15. Poeptraining voor kinderen