Protest tegen seksuele opvoeding: Onderzoek naar meningsverschillen en invloed op de jeugd

De discussie over seksuele opvoeding in het basisonderwijs is in Nederland en ook in andere landen een veelbesproken onderwerp geworden. Het maakt deel uit van de nationale themaweek 'Week van de Lentekriebels', waarin leerlingen kennis maken met relaties, seksualiteit en weerbaarheid. Deelname is voor veel scholen verplicht, maar niet iedereen is het hiermee eens. Er ontstaat ophef over de inhoud van het lesmateriaal, de leeftijd van de kinderen en de invloed op hun gedrag. In dit artikel worden de belangrijkste standpunten, de reacties van ouders en het beleid rond seksuele opvoeding besproken, gebaseerd op de gegevens uit de bronnen.

Aanleiding tot protest

De discussie over seksuele opvoeding begint al bij jonge kinderen. In de ‘Week van de Lentekriebels’ worden bijvoorbeeld lessen gegeven over seksualiteit, genot, grenzen en relaties. Volgens het lesmateriaal van Rutgers, een expertisecentrum voor seksualiteit, wordt het thema in de basisschool ingezet vanaf groep 3. Hierin wordt uitgelegd wat goed en wat slecht is, hoe je je grenzen kunt stellen en wat je kunt doen als je last hebt van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

De reacties van ouders zijn verdeeld. Sommigen zien het als een nuttige opvoeding, terwijl anderen het niet geschikt vinden voor jonge kinderen. In sommige gevallen wordt het lesmateriaal zelfs als ‘extreem’ of ‘verkeerd’ beschouwd. Zo is er sprake van dat bepaalde onderwerpen, zoals anale seks of oraal seksueel gedrag, in bepaalde lessen worden behandeld. Dat gebeurt echter niet in het standaardmateriaal van de Week van de Lentekriebels, maar soms wel in bepaalde aanvullende materialen. Dit heeft leiden tot ophef en protesten in de media en op social media.

Oproep tot protest en actie

Er zijn verschillende groepen die zich tegen seksuele opvoeding in het onderwijs uitspreken. Deelname aan de Week van de Lentekriebels wordt door sommige ouders gezien als een vorm van ‘ideologische indoctrinatie’. De actiegroep TFP Students, bijvoorbeeld, stond in het voorjaar van 2023 op het Utrecht Science Park en gaf protest tegen abortus. Ze stelden zich af tegen de ‘progressieve levensstijl’ en pleitten voor het herstel van morele waarden. Ook andere groepen, zoals de Katholiek Forum en de Italiaanse Vereniging van Ouders, roepen ouders op om hun kinderen te weren van deelname aan dergelijke lessen, omdat ze vrezen dat kinderen hierdoor beïnvloed worden door ‘woke’-ideeën.

In sommige gevallen leidt het protest tot acties, zoals het aanbieden van alternatieven voor het lesmateriaal, het weigeren van deelname of het organiseren van een eigen vorming. In het buitenland, zoals in Frankrijk en Italië, zijn dergelijke protesten al langer onderdeel van het plattelandsleven. In Frankrijk werd bijvoorbeeld een dag per maand van school gehouden door ouders die het ‘genderonderwijs’ tegenwerken. Dit leidde tot een grote beweging en een tijdelijke stop op het invoeren van de gender-ideologie in het onderwijs.

Onderwerpen in het lesmateriaal

De inhoud van het lesmateriaal is van belang voor de discussie. De Week van de Lentekriebels wordt georganiseerd door verschillende organisaties, waaronder het expertisecentrum Seksualiteit Rutgers. Hierbij wordt gebruikgemaakt van verschillende lespakketten, waaronder ‘Kriebels in je buik’, ‘Veiligwijs’ en ‘Wonderlijk Gemaakt’. Deze pakketten richten zich op seksuele opvoeding, relaties en weerbaarheid. De inhoud wordt aangevuld met informatie over menstruatie, opwinding en seksualiteit, maar ook over de clitoris en andere seksuele praktijken.

Een van de kernpunten is het leren omgaan met grenzen en het herkennen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Kinderen leren dat ze hun grenzen kunnen aangeven en dat het belangrijk is om over seksualiteit open en eerlijk te praten. Er wordt ook aandacht besteed aan het verschijnsel van ‘lentekriebels’, wat het begrip van seksualiteit betreft. De inhoud is dus gericht op het waarschuwen van kinderen en hen te leren omgaan met seksualiteit op een veilige manier.

Ouders en hun reacties

De reacties van ouders zijn verdeeld. Sommige ouders zien het lesmateriaal als nuttig en nodig, terwijl anderen het als ongepast of extreem beschouwen. Er is sprake van dat bepaalde onderwerpen, zoals oraal seksueel gedrag, voor jonge kinderen ongeschikt zijn. In sommige gevallen worden de lessen gezien als een vorm van ‘ideologische indoctrinatie’ of ‘woke’-kweek. Ook wordt er door sommige ouders op gewezen dat de inhoud van het lesmateriaal niet overeenkomt met hun eigen morele waarden.

Ouders die hun kinderen tegenhouden van deelname aan de Week van de Lentekriebels, doen dat vaak met het oog op hun overtuigingen. Zo wordt er in sommige kringen gesproken over het ‘verdedigen van de waarden van man en vrouw’ en het vermijden van de invloed van ‘progressieve ideeën’. In andere gevallen is de angst voor kindermisbruik een factor. Ouders vragen zich af of de lessen hun kinderen in gevaar brengen of hen een makkelijker prooi maken voor seksueel misbruik.

Invloed op de jeugd

Er zijn verschillende studies en meningen over de invloed van seksuele opvoeding op de jeugd. Sommige deskundigen, zoals Belle Barbé, benadrukken dat seksuele voorlichting helpt bij het leren omgaan met seksualiteit en het verhinderen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Kinderen die vroeg opgeleid worden, beginnen later met seks en zijn beter in staat om hun grenzen te stellen. Daarnaast wordt er ook gesproken over het feit dat seksuele voorlichting helpt bij het leren omgaan met relaties, intimiteit en zelfvertrouwen.

Anderzijds zijn er ook kritische stemmen. Sommige ouders en deskundigen vrezen dat de leerstof te vroeg of te extreem is. Ze vragen zich af of kinderen in staat zijn om deze onderwerpen te begrijpen en of de inhoud van het lesmateriaal te veel invloed heeft op hun gedrag. Ook wordt er op gewezen dat de discussie over seksualiteit en genderidentiteit soms te veel aandacht krijgt, terwijl de nadruk op de morele waarden en het leren omgaan met andere mensen minder is.

Politiek en beleid

De discussie over seksuele opvoeding is ook politiek van invloed. De Raad van State heeft in 2023 een advies gegeven over het verplichte karakter van lessen over seksuele diversiteit. Het advies werd door de Raad als ‘krachtig negatief’ beoordeeld, omdat de inhoud van het lesmateriaal te extreem of te progressief wordt geacht. In het kabinetsakkoord is aangegeven dat seksuele voorlichting ‘nadrukkelijk neutraal’ moet zijn, wat een reactie is op de ophef over de inhoud van het lesmateriaal.

In het kader van het beleid is er ook sprake van het verminderen van het aantal lessen over seksuele opvoeding in het Vlaamse onderwijs, zoals in het bronmateriaal wordt genoemd. Dit is een eerste stap in de richting van een opkuis. Ook wordt er overwogen om de producenten van seksuele opvoedingsgidsen buiten te werken, omdat de inhoud van het lesmateriaal niet overeenkomt met de meningen van alle ouders.

Conclusie

De discussie over seksuele opvoeding in het basisonderwijs blijft een lastig onderwerp. De Week van de Lentekriebels, waarin leerlingen kennis maken met seksualiteit, relaties en weerbaarheid, is voor veel scholen verplicht. Deelname is echter niet altijd gewenst, en er ontstaat ophef over de inhoud van het lesmateriaal. Ouders en groepen zoals TFP Students en Katholiek Forum roepen op tot protest en het aanbieden van alternatieven. De inhoud van het lesmateriaal is van belang, maar ook de invloed op de jeugd en de morele waarden van ouders spelen een rol. De discussie blijft van invloed op het beleid en het onderwijs, met als doel om kinderen beter te laten omgaan met seksualiteit en hun grenzen te leren stellen.

Bronnen

1. Verzet tegen VN-rapport over seksuele opvoeding
2. Anti-abortusprotest maakt veel los we-ik mensen juist voor vrouwen op
3. Hoe misinformatie de online haatmachine tegen de week van de lentekriebels op gang trok
4. Lentekriebels basisschool seksuele voorlichting
5. Evras waarom protest tegen progressieve seksuele voorlichting
6. Alweer ophef over week van de lentekriebels: zo gaat deze basisschool om met ouders die kritisch zijn over de seksuele voorlichting
7. Protest tegen verplichtend karakter lessen seksuele diversiteit
8. Protest tegen genderonderwijs
9. NOS-nieuws over protest tegen seksuele voorlichting
10. Belgische godsdienstfanatici woedend over seksuele voorlichting scholen in brand