Ondersteuning en programma’s voor moeilijk opvoedbare kinderen

Moeilijk opvoedbare kinderen vormen een uitdaging voor ouders, juf, meester en andere betrokkenen. Het is belangrijk om te begrijpen wat er bedoeld wordt met dit begrip en welke programma’s en ondersteuning beschikbaar zijn om deze kinderen te helpen. In dit artikel worden de kernaspecten van het omgaan met moeilijk opvoedbare kinderen behandeld, inclusief het verschil tussen verschillende vormen van gespecialiseerd onderwijs, de rol van ouders, en de beschikbare programma’s en ondersteuningsmogelijkheden.

Gespecialiseerd onderwijs: Wat is het?

Gespecialiseerd onderwijs is bedoeld voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben bij hun leerproces of gedragsontwikkeling. Er zijn verschillende vormen van gespecialiseerd onderwijs, waaronder het speciaal basisonderwijs (SBO), het speciaal onderwijs (SO) en het voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Deze vormen zijn gericht op kinderen met beperkingen, ontwikkelingsstoornissen of gedragsproblemen. Het verschil met het gebruikelijke onderwijs ligt vooral in de mate van begeleiding en het aangepaste leerprogramma dat wordt aangeboden.

In het gespecialiseerd onderwijs leren kinderen de basisvaardigheden zoals lezen en rekenen, maar ze krijgen ook ondersteuning in sociale vaardigheden, emotionele ontwikkeling en zelfredzaamheid. De klassen zijn kleiner en de begeleiding is intensiever, waardoor elk kind op zijn of haar eigen niveau kan groeien.

Wat maakt een kind moeilijk op te voeden?

De term “moeilijk op te voeden” is niet eenduidig gedefinieerd, maar het duidt op kinderen die een hoge mate van gedragsproblemen vertonen. Dit kan variëren van lichte onaangepaste gedragingen tot ernstige gedragsstoornissen. Ouders en onderwijsmedewerkers herkennen signalen zoals gedragsproblemen, moeite met sociale interacties en problemen met leren. Soms wordt pas tijdens de basisschoolperiode duidelijk dat een kind extra ondersteuning nodig heeft.

Welke programma’s zijn er voor moeilijk opvoedbare kinderen?

Er zijn verschillende programma’s en scholen die zich richten op het omgaan met moeilijk opvoedbare kinderen. Hieronder worden de belangrijkste vormen van ondersteuning en programma’s beschreven.

1. School voor moeilijk opvoedbare kinderen

Er zijn scholen die zich richten op kinderen met een gedragsstoornis en/of psychiatrische problematiek. Deze scholen bieden intensieve begeleiding en een aangepast leerprogramma. Ze werken vaak samen met een team van professionals zoals psychologen, orthopedagogen en begeleiders. De kinderen krijgen persoonlijke aandacht en leren omgaan met hun emoties en gedrag.

2. Voortgezet speciaal onderwijs (VSO)

Voor kinderen die nog steeds veel begeleiding nodig hebben, is er het voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Hier kunnen jongeren onderwijs volgen op drie mogelijke manieren: uitstroom Arbeid, Dagbesteding of Vervolgonderwijs (vmbo, havo, of vwo). Deze vorm van onderwijs is gericht op de individuele behoeften van het kind en biedt een aangepaste omgeving.

3. Arbeidsmarktgericht onderwijs

Sommige kinderen volgen binnen het VSO een traject dat specifiek gericht is op de arbeidsmarkt. Ze leren praktische vaardigheden die hen voorbereiden op een baan in bijvoorbeeld de techniek, zorg, of administratie. Na het afronden van hun opleiding ontvangen ze een schooldiploma voortgezet speciaal onderwijs. Daarmee kunnen ze direct zoeken naar een baan die bij hun vaardigheden en interesses past.

4. Dagbesteding

Voor jongeren die niet in staat zijn om een vervolgopleiding te doen, wordt een traject van dagbesteding voorbereid. Dit kan bijvoorbeeld een plek zijn bij een zorgboerderij, een zorgwerkplaats, of een andere instelling waar ze overdag aan zinvolle activiteiten kunnen deelnemen. Na het afronden van de VSO krijgen jongeren een schooldiploma voortgezet speciaal onderwijs. Soms komt een kind niet in aanmerking voor een schooldiploma. Bijvoorbeeld omdat hij niet alle vakken gehaald heeft. In dat geval krijgt hij een overgangsdocument van het VSO.

5. Alternatieve onderwijsvormen

Er zijn ook alternatieve onderwijsvormen, zoals Montessori of vrijeschool, die een andere benadering bieden en zich meer richten op de individuele ontwikkeling van elk kind. Deze scholen bieden een flexibel leerprogramma en passen zich aan bij de behoeften van elk kind.

Ondersteuning en begeleiding voor ouders

Ouders spelen een belangrijke rol bij het omgaan met moeilijk opvoedbare kinderen. Het is belangrijk dat ouders actief betrokken raken bij het onderwijs en de ontwikkeling van hun kind. Hier zijn enkele aanbevelingen voor ouders:

1. Regelmatige communicatie met de school

Ouders moeten regelmatig contact opnemen met de school en betrokken raken bij de ontwikkeling van hun kind. De school kan hierbij helpen met het opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan, waarin de behoeften van het kind worden vastgelegd.

2. Ondersteuning van professionele hulp

Als er problemen zijn met het gedrag van het kind, is het belangrijk om professionele hulp in te schakelen. Een kinderarts of kinderpsycholoog kan hierbij helpen. Ook kan het plaatselijke bureau voor jeugdzorg hulp bieden bij het omgaan met moeilijk opvoedbare kinderen.

3. Ondersteuningsgroepen

Er zijn ook ondersteuningsgroepen voor ouders met moeilijk opvoedbare jongeren. Deze groepen bieden ruimte om ervaringen uit te wisselen en hulp te krijgen bij het omgaan met de uitdagingen van het opvoeden. Bijvoorbeeld het project ‘Hotelouders’, waarin ouders in een gelijke situatie elkaar ondersteunend kunnen helpen.

Wat zijn de kosten van gespecialiseerd onderwijs?

De kosten van gespecialiseerd onderwijs kunnen variëren, maar in veel gevallen wordt een deel vergoed door de overheid. Het is belangrijk om hierover informatie te vragen bij de school. Ook zijn er programma’s en ondersteuning beschikbaar die kunnen helpen bij het betalen van de kosten.

Hoe kies je de juiste school voor je kind?

Bij het kiezen van de juiste school voor je kind is het belangrijk om rekening te houden met de aanpak van de school, de sfeer en de mogelijkheden voor begeleiding. Hier zijn enkele stappen die je kunt volgen:

1. Oriëntatie: Bezoek open dagen en maak kennis met de school. Dit geeft je een goed gevoel bij de sfeer en de aanpak.
2. Informatie verzamelen: Vraag om informatie over de leerkrachten, het curriculum en de ondersteuning die geboden wordt.
3. Intakegesprek: Vaak is er een intakegesprek nodig. Dit helpt de school om te begrijpen wat jouw kind nodig heeft.
4. Aanmelding: Na het gesprek kun je jouw kind officieel aanmelden. Zorg ervoor dat je alle benodigde documenten bij de hand hebt.

Conclusie

Moeilijk opvoedbare kinderen vragen om een specifieke aanpak en ondersteuning. Gespecialiseerd onderwijs biedt hierin een oplossing, waarbij de nadruk ligt op de individuele behoeften van elk kind. Er zijn verschillende vormen van onderwijs beschikbaar, waaronder het speciaal basisonderwijs, het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs. Bovendien zijn er programma’s en ondersteuningsmogelijkheden die ouders kunnen helpen bij het omgaan met moeilijk opvoedbare kinderen. Het is belangrijk dat ouders actief betrokken raken bij de ontwikkeling van hun kind en professionele hulp inzetten als dat nodig is. Door de juiste school en ondersteuning te kiezen, kan elk kind op zijn of haar eigen niveau groeien.

Bronnen

1. https://scholenopdekaart.nl/blogs/10-vragen-over-het-gespecialiseerd-onderwijs/
2. https://ontspannenopvoeden.nl/
3. https://servicepuntxl.nl/vragen/volwassen/ik-zoek-hulp-bij-het-omgaan-met-mijn-moeilijk-opvoedbare-jongvolwassen-kind/
4. https://kennisbank.adhdblog.nl/waar-vind-je-een-school-voor-moeilijk-opvoedbare-kinderen/
5. https://kleuterschool.nl/ouders/moeilijk-opvoedbare-kinderen-tips-en-hulp-om-ermee-om-te-gaan/
6. https://ntr.nl/DREAM-SCHOOL/229
7. https://npo.nl/100-dagen-in-de-jeugd-en-gezinszorg
8. https://dewijngaardsbo.nl/onze-school/onderwijs/cluster-2-en-sbo
9. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/jeugdhulp/vraag-en-antwoord/hulp-vinden-voor-kind-4-18-jaar