Effecten van positief opvoeden op kinderen en ouders: Wetenschappelijk onderzocht

Positief opvoeden is een opvoedingsstijl die gericht is op het bevorderen van een veilige, stimulerende omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. In tegenstelling tot traditionele opvoedingsmethoden, waarbij vaak wordt gekeken naar het straffen van ongewenst gedrag, ligt het accent bij positief opvoeden op het belonen van positief gedrag, het geven van aandacht aan het kind en het opbouwen van een sterke ouder-kindrelatie. De invloed van positief opvoeden op zowel kinderen als ouders is in verschillende onderzoeken onderzocht, en de resultaten tonen aan dat dit een gunstige uitkomst kan hebben.

Effect op kinderen

Een van de belangrijkste voordelen van positief opvoeden is dat het helpt bij de ontwikkeling van kinderen. Volgens onderzoek is positief opvoeden gericht op het creëren van een veilige en stimulerende omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen. Dit betekent dat kinderen zich beter kunnen richten op leeractiviteiten, beter kunnen omgaan met conflicten en beter kunnen functioneren in de maatschappij. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut zijn er tien beschermende factoren die bijdragen aan de positieve ontwikkeling van kinderen. Deze omvatten onder andere een sterke sociaal-emotionele ontwikkeling, een positieve identiteit en een goede schoolmotivatie. Positief opvoeden draagt hier direct aan bij.

Daarnaast is er sprake van een betere ontwikkeling van sociaal gedrag. Kinderen die op een positieve manier worden opgevoed, leren beter omgaan met emoties en hebben meer zelfvertrouwen. Dit wordt ook ondersteund door onderzoek naar de Triple P-methode, een opvoedprogramma dat gericht is op het aanleren van opvoedstrategieën. De Triple P-methode is ontwikkeld in Australië en sinds 2004 in Nederland gebruikt. In meer dan 250 onderzoeken is aangetoond dat positief opvoeden werkt, en dat de kans dat kinderen later gedragsproblemen ontwikkelen, kleiner is. Dit geldt ook voor tieners, die minder problemen hebben met gedrag, emotionele problemen of stress.

Effect op ouders

Niet alleen kinderen profiteren van positief opvoeden, ook ouders ervaren voordelen. Er is onderzoek gedaan naar de effecten van de opvoedstijl van ouders. Uit dit onderzoek blijkt dat ouders die positief opvoeden minder stress ervaren en zich minder somber voelen. Ze hebben meer plezier in de opvoeding en voelen zich minder machteloos. Deze ouders gebruiken ook minder dwangmiddelen in de opvoeding, zoals dreigen of straffen. Daarnaast leidt positief opvoeden tot een betere band met je kind. Jouw gedrag en het gedrag van je kind hebben een grote wisselwerking op elkaar. Door positief met elkaar om te gaan, heb je meer plezier samen. Er ontstaat dan verbinding in een gezin, en verbinding met anderen is één van de belangrijkste psychologische basisbehoeften van een mens.

Basisprincipes van positief opvoeden

Positief opvoeden gaat uit van vijf basisprincipes. Het eerste principe is dat kinderen een veilige en stimulerende omgeving nodig hebben. In een veilige en stimulerende omgeving verveelt het kind zich niet en kan het zich vrij bewegen. Het tweede principe is dat kinderen leren door positieve ondersteuning. Je kind heeft behoefte aan aandacht en warmte. Als hij te horen krijgt wanneer hij iets goed doet, zal hij zich geliefd voelen en dit gedrag herhalen. Het derde principe is het gebruik van een aansprekende discipline. Luisteren naar je kind is belangrijk, maar betekent niet dat je alles maar goed hoeft te vinden. Het vierde principe is het stellen van realistische verwachtingen. Het vijfde principe is het geven van positieve aandacht en aanmoediging. Door dit te doen, motiveert je kind om nieuwe dingen te leren en zich te ontwikkelen.

Onderzoek naar positief opvoeden

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van positief opvoeden. Triple P is een opvoedprogramma dat gericht is op het aanleren van opvoedstrategieën. Het programma is ontwikkeld in Australië en sinds 2004 in Nederland gebruikt. In meer dan 250 onderzoeken is aangetoond dat positief opvoeden werkt. De Triple P-methode is een veelgebruikte opvoedmethode, en is onderdeel van het onderwijs- en zorgbeleid in veel gemeenten. Er zijn ook studies gedaan naar de effectiviteit van Triple P in Nederland. In 2016 heeft Triple P Nederland een enquête uitgezet onder alle getrainde professionals. Ruim 400 professionals vulden de enquête in en gaven hun mening over bevorderende en belemmerende factoren bij de implementatie van het programma binnen hun organisatie of gemeente.

Ondersteuning bij positief opvoeden

Er zijn verschillende manieren om ondersteuning te krijgen bij het opvoeden. Eén van de manieren is het volgen van een cursus Positief Opvoeden. Je kunt een cursus Triple P volgen bij een zorgprofessional of online. Via 8 modules krijg je hulp bij veelvoorkomende opvoedthema’s. Ook ontvang je op maat gemaakte tips en stappenplannen die op de normen en waarden van jullie gezin aansluiten. Daarnaast is er ook ondersteuning via het CJG. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) heeft pedagogen in huis, die je kunnen ondersteunen en adviezen kunnen geven bij de opvoeding. Ook organiseert het CJG soms lezingen of voorlichtingsavonden.

Onderwerpen en tips

Er zijn verschillende onderwerpen en tips die je kunt toepassen bij positief opvoeden. Het is belangrijk om tijd vrij te maken voor je kindje. Als je kindje naar je toekomt om iets te vertellen of te laten zien, stop dan waar je mee bezig bent en geef hem gerichte aandacht. Het is fijn om regelmatig even contact te maken en samen een momentje te delen. Neem gevoelens serieus. Erken of benoem de emoties van je kindje. Gebruik niet te vaak het woordje ‘niet’. Vertel je kleine wat hij wél mag doen. In plaats van ‘Niet zo vervelend doen’ zeg je bijvoorbeeld ‘Ga maar gewoon lekker eten’. Zo formuleer je het positief en snapt hij beter wat er van hem wordt verwacht. Geef keuzes. Laat je kindje meebeslissen. Bekijk de oorsprong van ongewenst gedrag. Waarom gedraagt je kindje zich zoals hij doet? Is hij misschien moe, bang of verdrietig?

Conclusie

Positief opvoeden heeft veel voordelen voor zowel kinderen als ouders. Het leidt tot betere ontwikkeling van kinderen, minder gedragsproblemen en emotionele problemen. Ook hebben ouders er baat bij, want ze ervaren minder stress en voelen zich minder machteloos. De onderzoeken tonen aan dat positief opvoeden werkt, en dat het helpt bij de opvoeding van kinderen. Het is belangrijk om te weten dat er verschillende manieren zijn om ondersteuning te krijgen bij het opvoeden, zoals cursussen en hulp van professionals. Door deze strategieën toe te passen, kan je kind zich optimaal ontwikkelen.

Bronnen

1. Wat is positief opvoeden? De basisprincipes, tips per leeftijd en online cursus
2. Triple P Nederland: Onderzoek naar Triple P
3. Positief Opvoeden: Wat is het?
4. Pedagogische basis: positieve ontwikkeling
5. Werkt positief opvoeden op lange termijn?
6. Triple P: Wat is het?
7. Wat is positief opvoeden?