Lesideeën en praktische voorbeelden voor plastische opvoeding in de klas

Plastische opvoeding is een essentieel onderdeel van het onderwijs, met name in de lagere en secundaire school. Het richt zich op het ontwikkelen van kunstzinnige vaardigheden, creativiteit, esthetische waarneming en het leren omgaan met materialen en technieken. In de lessen plastische opvoeding leren leerlingen niet alleen te tekenen, schilderen of sculpturen maken, maar ook kritisch na te denken over kunst, cultuur, geschiedenis en esthetica. In dit artikel worden praktische voorbeelden en lesideeën gegeven die geschikt zijn voor de klas, aangevuld met informatie uit de bronnen.

Lesideeën voor plastische opvoeding

Een van de belangrijkste doelen van plastische opvoeding is het ontwikkelen van kunstzinnige vaardigheden bij leerlingen. Hierbij speelt het werken met materialen een centrale rol. In de bronnen wordt aangegeven dat leerlingen bijvoorbeeld kunnen werken met grafiet, houtskool, inkt, krijt, verf, papier, en andere materialen. Ook wordt er aandacht besteed aan de technieken van het tekenen, het werken met kleuren, het maken van patronen en het manipuleren van materialen.

Een veelgebruikte methode is het werken met het beeldende materiaal. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld een beeldende materie onderzoeken, zoals het werken met papier, verf, of zelfs digitale beeldvorming. In bron [4] wordt opgemerkt dat leerlingen in opdrachten kunnen werken met materialen en technieken, waardoor ze zowel theorie als praktijk kunnen combineren.

Creatieve activiteiten en spelletjes

Creativiteit is een kernaspect van plastische opvoeding. Er zijn verschillende spelletjes en activiteiten die geschikt zijn om leerlingen te laten oefenen met kunstzinnige vaardigheden. Bijvoorbeeld:

• Mimisch uitbeelden: In deze les moeten leerlingen bepaalde beelden uitbeelden zonder te vertellen wat het voorwerp is. Dit stimuleert hun fantasie en vertrouwen in hun kunstzinnige vaardigheden.
• Dramaspel: Hierbij wordt een voorwerp op het speelvlak geplaatst, en leerlingen moeten dit voorwerp gebruiken zonder het daadwerkelijk te gebruiken. Ze moeten dus een nieuwe betekenis geven aan het voorwerp.
• Snel klappen: Dit is een fysieke opwarming waarbij leerlingen in een cirkel staan en een klap doorgeven. Dit kan worden aangepast voor dansactiviteiten of ruimtelagen.

In bron [1] wordt beschreven hoe leerlingen kunnen werken met het uitbeelden van kunstwerken. Bijvoorbeeld, wanneer ze een werk van Frida Kahlo krijgen, kunnen ze proberen de betekenis van het werk te tonen, of ze kunnen uiterlijke kenmerken van de kunstenaar uitbeelden. Op deze manier leren leerlingen niet alleen kunst te begrijpen, maar ook kritisch te denken over kunstwerken.

Lesideeën rond kunst en cultuur

Een ander belangrijk aspect van plastische opvoeding is het leren omgaan met kunst en cultuur. In bron [1] wordt aangegeven dat leerlingen tijdens de lessen plastische opvoeding altijd wat kunstbeschouwing mee krijgen. Dit kunnen ze gebruiken voor inspiratie, maar het leert hen ook kennis over culturen, geschiedenis en kunst. Bijvoorbeeld, wanneer leerlingen werken aan een les rond interieur, kunnen ze een deur als voorwerp natekenen en daarna een situatie uitbeelden waarin deze deur een rol speelt.

In bron [4] wordt aangegeven dat leerlingen ook kunnen werken met actuele kunst, Europese kunst en niet-Europese kunst. Dit helpt hen om een bredere kijk te krijgen op kunst en cultuur. Daarnaast leren ze hoe ze hun mening kunnen formuleren over kunstwerken, zoals beeldend kunstwerk, interieur, architectuur, of reclamedrukwerk.

Lesideeën rond kunsttechnieken

In de lessen plastische opvoeding leren leerlingen ook verschillende technieken en technieken. Bijvoorbeeld:

• Kleurpotlood tekentechniek: In bron [2] wordt aangegeven dat leerlingen kunnen oefenen met kleurpotlood tekentechnieken. Dit helpt hen om beter te leren kijken naar kleuren, schaduwen en licht.
• Monumentaal tekenen, klein tekenen, organisch tekenen, abstract tekenen: In bron [1] wordt aangegeven dat leerlingen kunnen werken met deze technieken. Ze leren hoe je bepaalde vormen en patronen kunt tekenen.
• Digitale beeldvorming: In bron [4] wordt aangegeven dat leerlingen ook kunnen werken met digitale beeldvorming, zoals het maken van afbeeldingen via computersprogramma’s.

Lesideeën rond kunst en natuur

Een ander belangrijk aspect van plastische opvoeding is het werken met natuur. In bron [1] wordt beschreven dat leerlingen kunnen werken met het uitbeelden van dieren, zoals het leren omgaan met de vormen van dieren. Bijvoorbeeld, wanneer leerlingen een vogel uitbeelden, kunnen ze kijken naar de armen die in de lucht gaan, en dit kunnen vergelijken met de vormen van de vogel.

Lesideeën rond kunst en ruimte

In de lessen plastische opvoeding leren leerlingen ook om te werken met ruimte. In bron [1] wordt beschreven dat leerlingen kunnen werken met het uitbeelden van ruimte, zoals het werken met het maken van een ruimtelage. Dit helpt hen om beter te leren kijken naar ruimte, perspectief en vormen.

Lesplanning en didactische principes

In de lessen plastische opvoeding is het belangrijk om een duidelijke lesplanning op te stellen. In bron [4] wordt aangegeven dat leerkrachten gebruik moeten maken van didactische principes zoals het herhalingprincipe, het motivatieprincipe, en het beperkingsprincipe.

Het herhalingprincipe

In bron [4] wordt aangegeven dat herhaling van leerstof essentieel is. Dit kan door herhalingslessen in te passen, maar ook door in de lessen herhalingsmomenten te voorzien, door sommige zaken te herhalen in andere contexten, maar ook door in een les zelf meermaals in gevarieerde vorm een item te herhalen.

Het motivatieprincipe

In bron [4] wordt ook aangegeven dat motivatie een belangrijk onderdeel is van het leerproces. Leerlingen zullen sneller en grondiger leren wanneer zij gemotiveerd zijn om iets te leren. Dit kan zowel extrinsiek als intrinsiek zijn. Het is belangrijk om zowel externe als interne motivatie aan te wenden.

Het beperkingsprincipe

In bron [4] wordt ook aangegeven dat het beperkingsprincipe belangrijk is. Dit houdt in dat de doelen zowel voor het geheel als voor de ene les, volgens adequaat criteria moeten beperkt worden. Het is niet mogelijk om alles te behandelen, en daarom moet het beperkingsprincipe centraal staan in de lesplanning.

Conclusie

Plastische opvoeding is een essentieel onderdeel van het onderwijs, dat leerlingen helpt bij het ontwikkelen van kunstzinnige vaardigheden, creativiteit, esthetische waarneming en het leren omgaan met materialen en technieken. In de lessen plastische opvoeding leren leerlingen niet alleen te tekenen, schilderen of sculpturen maken, maar ook kritisch na te denken over kunst, cultuur, geschiedenis en esthetica. De lessen kunnen worden opgebouwd rond kunsttechnieken, creatieve activiteiten, kunst en cultuur, en kunst en natuur. Daarnaast is het belangrijk om didactische principes zoals het herhalingprincipe, het motivatieprincipe, en het beperkingsprincipe te hanteren om een effectieve lesplanning te maken.

Bronnen

1. Plastische opvoeding: lessen en lesideeën
2. Presentatie over plastische opvoeding
3. Lessen in het deeltijds kunstonderwijs
4. Leerplannen en didactische principes
5. Creatieve opdrachten voor plastische opvoeding
6. Opleiding tot leraar plastische opvoeding
7. Lessen en lessenplanningen voor plastische opvoeding
8. Lesmateriaal en leerplannen voor plastische opvoeding
9. Plastische opvoeding en het lerarentekort
10. Creatieve projecten en lessen voor plastische opvoeding