Seksuele opvoeding: Wat ouders en opvoeders moeten weten

Seksuele opvoeding is een essentieel onderdeel van de opvoeding van kinderen en jongeren. Het gaat hierbij niet alleen om het bespreken van seksualiteit en anticonceptie, maar ook om het leren kennen van het eigen lichaam, het opbouwen van vriendschappen, en het aangeven van grenzen. Ouders en opvoeders spelen hierin een cruciale rol, aangezien ze kunnen bijdragen aan het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. In dit artikel wordt ingegaan op de kernprincipes van seksuele opvoeding, de rol van ouders en onderwijs, en de belangrijkste thema’s die hierbij aan de orde komen.

Wat is seksuele opvoeding?

Seksuele opvoeding is een brede term die zowel betrekking heeft op het leren omgaan met relaties, seksualiteit, en weerbaarheid. Kinderen leren hierbij hoe ze op een fijne en veilige manier relaties en intimiteit kunnen ervaren. Als ouder of opvoeder deel je hier kennis en vaardigheden over. Dit omvat onder andere:

• Relaties en gevoelens: Hoe ga je met anderen om? Wat betekent vriendschap?
• Je lichaam: Hoe verandert je lichaam? Wat zijn geslachtsorganen? En hoe noem je die?
• Wensen en grenzen: Hoe weet je of je iets fijn vindt? Wat kun je doen als iemand iets doet wat je niet wil?
• Seksualiteit: Wat is verliefdheid? Op wie kun je verliefd worden?
• Seksuele voorlichting: Hoe heb je veilige seks? Hoe laat je je testen op soa’s?

Deze thema’s vormen de basis van seksuele opvoeding, die al vanaf een jonge leeftijd kan worden opgepikt. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vaak vragen over seksualiteit. Grijp die vragen aan om je kind iets te leren. Je hoeft niet alle details te vertellen, vaak heeft je kind al genoeg aan een kort antwoord.

Wat is het verschil met seksuele voorlichting?

Seksuele voorlichting is onderdeel van seksuele opvoeding. Dit is bedoeld voor jongeren die de leeftijd hebben dat ze met seks bezig zijn. Meestal is dit tijdens de puberteit. Bij seksuele voorlichting deel je kennis, bijvoorbeeld over veilige seks. Seksuele opvoeding is daarentegen breder en omvat ook het leren omgaan met relaties, gevoelens, en grenzen.

Waarom is seksuele opvoeding belangrijk voor je kind?

Praten over seksualiteit wordt makkelijker. Bij seksuele vorming praat je op een open en toegankelijke manier met je kind over relaties, het lichaam en gevoelens. Hiermee kun je al op jonge leeftijd beginnen. Benoem bijvoorbeeld alle lichaamsdelen van je kind, ook het geslachtsdeel. Zo leert je kind dat dit gewoon onderdeel is van het lichaam. Je kind went er zo aan dat seksualiteit een normaal en veilig gespreksonderwerp is. Dit maakt het makkelijker om over gevoelige onderwerpen te praten als je kind ouder is.

Je kind is beter voorbereid op seksualiteit en relaties. Seksuele opvoeding helpt kinderen om positieve en gezonde keuzes te maken rond seksualiteit en relaties als ze ouder worden. Ze leren hun eigen grenzen kennen en voelen zich zelfverzekerder om vragen over seksualiteit te stellen. Ook zijn ze beter voorbereid om bewuste keuzes te maken die passen bij hun waarden en gevoelens.

Het helpt om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Seksuele opvoeding draagt bij aan het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Dit komt doordat kinderen leren hoe ze hun eigen grenzen kunnen aangeven. En hoe ze die van anderen kunnen respecteren.

Wat moet je kind weten over liefde en seks?

Wanneer jongeren beginnen met zoenen en vrijen, is het belangrijk dat ze dit alleen doen als ze het zelf willen, en alleen als de ander het ook wil en het voor beiden fijn is. Kinderen moeten leren dat ze altijd nee mogen zeggen als ze geen zin hebben in zoenen of vrijen, ook als ze net nog ja hebben gezegd. En dat ze altijd de grenzen van anderen moeten accepteren. Ook leren ze dat ze alleen geslachtsgemeenschap hebben met een condoom en liefst ook met de pil, omdat je anders een soa kunt krijgen of zwanger kunt raken. Vertel ook dat je kind kan kijken op betrouwbare websites, zoals die van Sense. Daar staan allerlei weetjes en tips en je kind kan er vragen stellen.

De LOVE-regels

Bij de seksuele opvoeding van je kind is het handig om de vier LOVE-regels te gebruiken. Deze vier regels zijn makkelijk om te onthouden: de eerste letters van deze regels vormen samen het woord LOVE.

• Let op je kind: zorg dat je weet waar je kind mee bezig is. Offline én online.
• Open communicatie: als je open vragen stelt, nodig je je kind uit om iets te vertellen. Sta ook open voor wat je kind zelf aan jou vertelt.
• Voorbeeld geven: wees zelf het voorbeeld. Zorg dat je kind zich kan spiegelen aan ouders die liefdevol en met warmte met elkaar omgaan. De kans is groot dat hij of zij die houding overneemt.
• Er zijn voor je kind: het is belangrijk dat je kind altijd bij jou terecht kan als er iets is.

Seksuele opvoeding van jonge kinderen

De seksuele ontwikkeling van kinderen begint al vanaf hun geboorte. Hoe kun je als ouder je kind bij deze ontwikkeling ondersteunen? Met kleuters praat je bijvoorbeeld over vriendschap. Ook kun je uitleggen dat zij de baas zijn over hun eigen lichaam. Ze leren dat ze zelf mogen aangeven wat ze wel en niet prettig vinden. Op de basisschool leren kinderen over verliefdheid. Ook leren ze grenzen herkennen, bij zichzelf en bij een ander.

Kinderen zijn vaak nieuwsgierig en stellen vaak vragen over seksualiteit. Grijp die vragen aan om je kind iets te leren. Je hoeft niet alle details te vertellen, vaak heeft je kind al genoeg aan een kort antwoord.

Seksuele opvoeding van kinderen in de basisschoolleeftijd

Kinderen van 6 jaar en ouder spelen nog steeds weleens een seksueel (rollen)spel. Nieuwsgierigheid is hiervoor de belangrijkste drijfveer. Meestal worden de geslachtsgedeelten alleen bekeken of aangeraakt. De meeste seksuele ervaringen met andere kinderen zijn vrijwillig. Meestal vinden deze contacten plaats met één ander kind, van dezelfde sekse, omdat kinderen nu eenmaal meer met hun eigen seksegenoten spelen. Dat zegt niets over de seksuele oriëntatie of genderidentiteit van een kind.

Seksuele opvoeding van pubers

Kinderen vanaf 12 jaar ontwikkelen hun seksuele identiteit. Hoe praat je als ouder met hen over seksualiteit? Pubers die weten wat ze wel en niet willen op seksueel gebied staan sterker in hun schoenen. Ze kunnen beter hun wensen en grenzen aangeven en laten zich minder snel onder druk zetten om verder te gaan dan ze eigenlijk willen. Praat samen ook over wat seksueel grensoverschrijdend gedrag is.

Onzekerheid over lichaam
Meisjes blijken minder tevreden over hun lichaam dan jongens. De onzekerheid over het lichaam speelt ook tijdens seks. Meisjes voelen zich dan vaker onzeker over hoe ze er bloot uit zien. Jongens ervaren vaker prestatiedrang; ze vinden het belangrijk om goed te zijn in seks. Meisjes komen minder vaak klaar, zo heeft een van de vijf meisjes (bijna) nooit een orgasme en heeft een op de tien meisjes daar soms last van. Ook blijkt dat ruim een kwart van de meisjes pijn bij het vrijen ervaart, terwijl dit bij jongens bijna niet voorkomt.

De rol van ouders bij seksuele opvoeding

Ouders zijn een belangrijke partner bij seksuele opvoeding van hun kinderen. De ouderfolders op Lang Leve de Liefde helpen ouders bij het praten met hun kind over relaties en seks. Ook praten over social media met kinderen kan helpen. Ouders willen meer samenwerking. Uit onderzoek van Ouders en onderwijs komt naar voren dat 90% van alle ouders neutraal tot tevreden is over de kwaliteit van onderwijs van de school van hun kind. Toch missen ouders op essentiële punten de samenwerking met de school. Ouders willen mét andere ouders in gesprek over schoolzaken. Ze zijn onzeker over hun rol bij school.

De rol van de school bij seksuele opvoeding

De school speelt een cruciale rol bij seksuele opvoeding. De school moet ouders informeren over de lessen seksuele vorming. Informeer ouders over visie en beleid op relaties en seksualiteit van de school en lessen over seksuele vorming. Hierdoor zijn ouders beter voorbereid als leerlingen thuis met vragen komen over dit onderwerp. Houd ouders of verzorgers via een (bestaande) nieuwsbrief op de hoogte over lessen seksuele vorming of een project relaties en seksualiteit. Inventariseer met de ouderraad of er behoefte is aan meer informatie. Organiseer een ouderavond over gezonde leefstijl, veranderingen in de puberteit, weerbaarheid. Neem het belang van seksualiteit en seksuele opvoeding hierin mee. Haak de GGD aan. Deze kan vaak ook helpen bij het betrekken van ouders en verzorgers.

Seksuele opvoeding en veiligheid

Seksuele opvoeding draagt bij aan het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Dit komt doordat kinderen leren hoe ze hun eigen grenzen kunnen aangeven. En hoe ze die van anderen kunnen respecteren. Ook helpt seksuele opvoeding bij het voorkomen van seksueel geweld. Kinderen leren dat ze altijd nee mogen zeggen als ze geen zin hebben in zoenen of vrijen, ook als ze net nog ja hebben gezegd. En dat ze altijd de grenzen van anderen moeten accepteren.

Seksuele opvoeding en het gebruik van media

In de huidige tijd is het gebruik van internet en media een belangrijk onderdeel van seksuele opvoeding. Ouders moeten hun kinderen leren om veilig met media om te gaan. Je kind moet leren dat het niet altijd waar is wat je op internet ziet. Ook moet je kind leren dat het niet altijd veilig is om met iemand te chatten of te chatten met onbekenden. Het is belangrijk dat je kind weet wat goed touch en slechte touch is. Je kind moet leren dat het altijd bij je terecht kan als er iets is.

Conclusie

Seksuele opvoeding is een essentieel onderdeel van de opvoeding van kinderen en jongeren. Het gaat hierbij niet alleen om het bespreken van seksualiteit en anticonceptie, maar ook om het leren kennen van het eigen lichaam, het opbouwen van vriendschappen, en het aangeven van grenzen. Ouders en opvoeders spelen hierin een cruciale rol, aangezien ze kunnen bijdragen aan het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Het is belangrijk dat ouders en opvoeders open en transparant omgaan met seksualiteit en dat ze hun kinderen leren om veilig en verantwoord met seksualiteit om te gaan.

Bronnen

1. Seksuele opvoeding is meer dan praten over seks en soa's
2. 75-percentage-remaja-malaysia-terlibat-tonton-video-lihat-gambar-pornografi
3. Penting-pendidikan-seks-di-sekolah
4. Seksuele opvoeding van pubers
5. Seksuele opvoeding
6. Onderwerpen: seksuele ontwikkeling
7. Ouders betrekken bij seksuele opvoeding pubers
8. Kes-amang-seksual-kanak-kanak-meningkat