Psychische gezondheid en opvoeding: invloed van ouderlijke problemen op kinderen
juli 10, 2025
Een orthopedagoog is een deskundige op het gebied van de opvoeding en ontwikkeling van kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Deze professional helpt kinderen en jongeren bij het overwinnen van leer-, gedrags- en opvoedingsproblemen. De orthopedagoog werkt vaak samen met ouders, leerkrachten en andere professionals om kinderen zo goed mogelijk te begeleiden. In dit artikel wordt uitgelegd wat een orthopedagoog doet, wanneer je bij een orthopedagoog terecht kunt en hoe deze deskundige bijdraagt aan het welzijn van kinderen.
Wat doet een orthopedagoog?
Een orthopedagoog richt zich op specifieke opvoed- en ontwikkelvragen van kinderen en jongeren. Het is een specialisatie in de pedagogiek die zich bezighoudt met opvoeding die afwijkend is van de normale opvoedingsvragen. Een orthopedagoog heeft een universitaire opleiding orthopedagogiek gedaan en kan zich registreren tot NVO basis orthopedagoog. Een orthopedagoog heeft veel kennis over de normale opvoedingsvragen van ouders en kinderen en kan hierover advies geven. Maar juist als de opvoeding niet vanzelf gaat en ouders hierover specifieke vragen hebben, dan kan een orthopedagoog advies geven. Dit kan via ouderbegeleiding, workshops of andere manieren.
Een orthopedagoog is een opvoedkundige die zich bezighoudt met het begeleiden van kinderen in probleemsituaties, met het geven van opvoedkundig advies aan opvoeders (ouders, leerkrachten) en met het verrichten van wetenschappelijk onderzoek. Een orthopedagoog doet psychologisch onderzoek naar kinderen van 0-21 jaar op gedrags-, leer- en ontwikkelingsproblemen en -stoornissen of een problematische opvoedingsituatie (bijvoorbeeld verwaarlozing, mishandeling of misbruik) en stelt vervolgens een plan op om de situatie te verbeteren. Hierin worden zowel familieleden als leerkrachten betrokken. Een orthopedagoog kan in aanraking komen met moeilijk opvoedbare kinderen, met gehandicapte kinderen en kinderen met trauma’s, gedragsproblemen en (sociaal-emotionele) stoornissen (autisme, ADHD, ODD). Een orthopedagoog geeft opvoeders advies over opvoedkundige kwesties. Ook wordt advies gegeven over eventuele therapeutische behandelingen (bijvoorbeeld speltherapie) om communicatieve vaardigheden te vergroten of ontwikkeling te stimuleren.
Wanneer kun je bij een orthopedagoog terecht?
Je kunt als ouder bij een orthopedagoog terecht in verschillende situaties waarin je je zorgen maakt over de ontwikkeling, het gedrag of de opvoeding van je kind. Zo kan deze deskundige onder andere begeleiding bieden bij ADHD, autisme, leerproblemen en hoogbegaafdheid. Maar ook voor advies of het verbeteren van de relatie met je kind, kun je een orthopedagoog inschakelen. Hieronder enkele voorbeelden van situaties waarin je bij een orthopedagoog terecht kunt:
- Ontwikkelingsproblemen: Als je bijvoorbeeld merkt dat je kind achterloopt met spraak en taal, motorische vaardigheden of sociaal-emotionele ontwikkeling.
- Gedragsproblemen: Wanneer je vermoedt dat je kind ADHD, autisme of een andere gedragsstoornis heeft.
- Leerproblemen: Je kind heeft moeite met leren, zoals problemen met lezen, schrijven, rekenen of aandachtsproblemen die het leren beïnvloeden.
- Vragen over opvoeding: Als je als ouder vragen hebt over de opvoeding of advies kunt gebruiken bij het omgaan met gedragsproblemen.
- Scheiding of verlies: Wanneer je te maken krijgt met een scheiding of verlies in jullie gezin of familie.
Opleiding en functie van een orthopedagoog
Een orthopedagoog heeft een universitaire opleiding orthopedagogiek gedaan. Dit is een driejarige Bachelor en een één tot tweejarig Master traject. Een orthopedagoog Generalist heeft naast de opleiding tot Orthopedagoog een tweejarige postmastertraject doorlopen en worden vervolgens opgenomen in het BIG-register (Beroepen individuele Gezondheidszorg). Orthopedagogen kunnen zich registreren bij de beroepsvereniging Orthopedagogen (NVO). Drie registraties bij het NVO zijn mogelijk: registratie Basis-Orthopedagoog, registratie Orthopedagoog-Generalist en registratie Orthopedagoog-Specialist. Met de registratie leggen Orthopedagogen hun vakbekwaamheid vast en moeten zij voor herregistratie aantonen dat zij hun vakbekwaamheid op peil houden.
De taken van de orthopedagoog omvatten het diagnosticeren en behandelen van diverse psychische problemen, leerstoornissen of geestelijke beperkingen. De orthopedagoog is bevoegd om wetenschappelijke IQ-tests uit te voeren, de prestatiemotivatie van het kind te onderzoeken en faalangst vast te stellen. De orthopedagogen van Mentaal Beter die ook een opleiding tot GZ-psycholoog of orthopedagoog-generalist hebben gevolgd, kunnen ook andere stoornissen diagnosticeren.
Werktijden en werkplekken van een orthopedagoog
Orthopedagogen zijn werkzaam in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs. Ze kunnen werken op één specifieke school, werken voor alle scholen binnen een schoolbestuur of op een meer freelancebasis. De orthopedagoog werkt vaak samen met leraren, psychologen en ouders om een kind zo goed mogelijk te ondersteunen. Bij dit vak moet je dus wel houden van samenwerken.
Verschil tussen een pedagoog en een orthopedagoog
Een pedagoog houdt zich bezig met de algemene opvoeding en ontwikkeling van kinderen. Een orthopedagoog richt zich op kinderen die extra ondersteuning nodig hebben vanwege leer-, gedrags- of opvoedproblemen. Vanwege het hogere opleidingsniveau, zal een orthopedagoog vaak met ingewikkeldere gevallen werken dan een pedagoog. Een pedagoog heeft een vierjarige hbo-opleiding Pedagogiek gevolgd, terwijl een orthopedagoog een universitaire opleiding heeft gevolgd.
De rol van een orthopedagoog in het onderwijs
In het onderwijs betekent dit dus vooral dat een orthopedagoog erbij wordt gehaald wanneer een leraar of ouders vermoeden dat een kind met dergelijke problemen kampt. Een orthopedagoog kan dan onderzoek doen, een diagnose stellen, en advies geven voor een behandelingsplan. Denk daarbij aan een IQ-test voor een mogelijk hoogbegaafd kind, of een concentratietest bij het vermoeden van ADHD. De daadwerkelijke uitvoering van een dergelijk handelingsplan wordt vaak gedaan door andere specialisten.
Onderzoek en behandeling door een orthopedagoog
Een orthopedagoog onderzoekt het kind in persoonlijke sessies en stelt voor ieder kind een behandeling- en begeleidingsplan samen, dat begint bij het nauwkeurig onderzoeken van de problematiek. De orthopedagoog is bevoegd om wetenschappelijke IQ-tests uit te voeren, de prestatiemotivatie van het kind te onderzoeken en faalangst vast te stellen. De orthopedagogen van Mentaal Beter die ook een opleiding tot GZ-psycholoog of orthopedagoog-generalist hebben gevolgd, kunnen ook andere stoornissen diagnosticeren.
Opleiding tot orthopedagoog
Om orthopedagoog te worden, volg je de universitaire studie Pedagogische Wetenschappen met de specialisatie orthopedagogiek. Dit is een opleiding op wo-niveau en duurt vier jaar. De specialisatie duurt 1 of 2 jaar. Dan kun je daarna de opleiding tot orthopedagoog generalist volgen. Dit is een postmaster opleiding waarin je leert hoe je zelfstandig problemen kunt aanpakken.
Wat verdient een orthopedagoog?
Je startsalaris als orthopedagoog ligt op €3.046,- bruto per maand. Met meer ervaring en specialisaties, zoals orthopedagoog generalist, kan dit oplopen tot €9.488,-. Je exacte salaris hangt af van waar je werkt en je taken.
Conclusie
Een orthopedagoog speelt een belangrijke rol in het begeleiden van kinderen die extra ondersteuning nodig hebben bij hun ontwikkeling. Deze deskundige helpt kinderen bij het overwinnen van leer-, gedrags- en opvoedingsproblemen. De orthopedagoog werkt vaak samen met ouders, leerkrachten en andere professionals om kinderen zo goed mogelijk te begeleiden. De opleiding tot orthopedagoog is lang en uitgebreid, maar leidt tot een belangrijk beroep met veel vraag. Als ouder kun je bij een orthopedagoog terecht in verschillende situaties waarin je je zorgen maakt over de ontwikkeling, het gedrag of de opvoeding van je kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
