Professionele bachelor lichamelijke opvoeding: een weg naar een betrouwbare carrière in onderwijs en bewegingsonderwijs
juli 10, 2025
De opvoeding van kinderen is een complex proces dat zowel emotioneel als praktisch van aard is. In het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) wordt hier aandacht aan besteed, met als doel ouders en kinderen te ondersteunen bij het omgaan met de uitdagingen van het opvoeden. Een belangrijk hulpmiddel om dit proces te structureren is de piramide van opvoedingsondersteuning, die in de bronnen wordt voorgesteld als een model dat helpt bij het inschatten van de mate van hulp die ouders nodig hebben. Deze piramide wordt vaak gebruikt in de praktijk van het CJG en de Jeugdgezondheidszorg (JGZ), en omvat meerdere niveaus van opvoedingsondersteuning, van informele tot intensieve interventies. In dit artikel wordt dieper ingegaan op de verschillende niveaus van deze piramide, de methoden die hierbij worden gebruikt, en de praktijk van de CJG bij het aanbieden van opvoedingsondersteuning.
De piramide van opvoedingsondersteuning
De piramide van opvoedingsondersteuning is een model dat helpt bij het bepalen van de mate van ondersteuning die ouders nodig hebben. Het is opgebouwd uit meerdere niveaus, waarbij het laagste niveau de informele ondersteuning is en het hoogste niveau de intensieve opvoedingsinterventies. Deze piramide wordt vaak gebruikt in de praktijk van het CJG en de JGZ, en wordt beschreven in meerdere bronnen, waaronder de richtlijnen van de JGZ en het CJG.
De piramide bestaat uit drie hoofdniveaus, die in de bronnen worden beschreven als:
- Niveau A: Informele opvoedingsondersteuning
- Niveau B: Algemene opvoedingsondersteuning
- Niveau C: Lichte opvoedingsondersteuning
- Niveau D: Intensive opvoedingsondersteuning
Hoewel deze niveaus in de bronnen worden genoemd, wordt er in sommige gevallen ook gesproken over een universele preventie en een risicobenadering. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende niveaus van de piramide, met nadruk op de methoden die worden gebruikt in de praktijk van het CJG.
Informele opvoedingsondersteuning (niveau A)
De informele opvoedingsondersteuning vormt het laagste niveau van de piramide. Hierbij gaat het om steun die spontaan wordt aangeboden door anderen in de omgeving van de ouder, zoals familie, vrienden, of vrijwilligers. Deze ondersteuning is laagdrempelig, niet intensief, en meestal niet gelinkt aan de overheid.
In de bronnen wordt uitgebreid aandacht besteed aan de verschillende vormen van informele opvoedingsondersteuning, waaronder:
- Contacten via het sociale netwerk van ouders, zoals het kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, school, of andere openbare voorzieningen.
- Televisieprogramma’s over opvoeden, zoals “Schatjes”, “Eerste hulp bij opvoeden”, en “The Nanny”, die een groot bereik hebben onder ouders.
- Websites zoals “Ouders Online”, die een platform bieden voor ouders om met elkaar te communiceren en te delen over hun ervaringen.
- Schriftelijke informatie, zoals tijdschriften, handleidingen, en andere materialen die ouders kunnen lezen en gebruiken.
Deze informele vormen van opvoedingsondersteuning zijn belangrijk, omdat ze ouders helpen bij het omgaan met de dagelijkse uitdagingen van het opvoeden. Ze zijn echter geen vervanging voor professionele ondersteuning, en worden vaak gecombineerd met andere niveaus van opvoedingsondersteuning.
Algemene opvoedingsondersteuning (niveau B)
Het tweede niveau van de piramide is de algemene opvoedingsondersteuning, die gericht is op alle ouders. Deze vorm van ondersteuning wordt vaak aangeboden door de JGZ en het CJG, en omvat zowel informatie als advies over opvoeding en ontwikkeling van kinderen.
In de bronnen wordt uitgelegd dat deze opvoedingsondersteuning gericht is op het anticiperen van problemen, en dat het CJG hierin een rol speelt bij het stimuleren en faciliteren van de pedagogische civil society. De JGZ biedt bijvoorbeeld pedagogisch advies, waarbij ouders kunnen terecht voor hulp bij lichte opvoedingsvragen.
Bij deze vorm van ondersteuning worden ook temabijeenkomsten en ouderavonden georganiseerd, waarin ouders informatie krijgen over onderwerpen die van betrekking hebben op opvoeding en ontwikkeling van kinderen. Deze bijeenkomsten worden vaak georganiseerd door basisvoorzieningen zoals scholen, kinderdagverblijven, of peuterspeelzalen.
Deze vorm van opvoedingsondersteuning is gericht op het aanbieden van algemene informatie en advies, en is bedoeld voor ouders die nog geen ernstige problemen hebben, maar wel hulp nodig hebben bij het omgaan met de uitdagingen van het opvoeden.
Lichte opvoedingsondersteuning (niveau C)
Het derde niveau van de piramide is de lichte opvoedingsondersteuning, die gericht is op ouders die vragen hebben over de opvoeding of lichte opvoedingsproblemen. Deze vorm van ondersteuning wordt vaak aangeboden door het CJG en de JGZ, en omvat zowel korte begeleiding als praktische hulp.
In de bronnen wordt uitgelegd dat deze vorm van ondersteuning wordt gegeven in de vorm van oudertrainingen, oudercursussen, en pedagogische advisering. Deze vormen van ondersteuning zijn gericht op het aanbieden van praktische hulp en advies aan ouders die last hebben van bepaalde problemen, zoals drukke kinderen, of het omgaan met pubers.
Deze vorm van opvoedingsondersteuning wordt vaak gegeven door pedagogen, die in de praktijk werken bij het CJG en de JGZ. De methoden die hierbij worden gebruikt, zijn gericht op het aanbieden van concrete oplossingen en het vergroten van de zelfredzaamheid van ouders.
Intensive opvoedingsondersteuning (niveau D)
Het hoogste niveau van de piramide is de intensive opvoedingsondersteuning, die gericht is op specifieke subgroepen van gezinnen met ernstigere problemen. Deze vorm van ondersteuning wordt vaak aangeboden door het CJG en de jeugdzorg, en omvat zowel intensieve interventies als begeleiding.
In de bronnen wordt uitgelegd dat deze vorm van ondersteuning wordt gegeven in de vorm van thuisbegeleiding, videohometrainingen, en intensieve opvoedingsinterventies. Deze vormen van ondersteuning zijn gericht op het aanbieden van intensieve hulp en begeleiding aan ouders die te maken hebben met ernstige problemen, zoals gedragsstoornissen of problemen met het gezinsleven.
Deze vorm van opvoedingsondersteuning wordt vaak gegeven door deskundigen van het CJG en de jeugdzorg, en wordt gebruikt bij gezinnen die een complexe situatie hebben. De methoden die hierbij worden gebruikt, zijn gericht op het aanbieden van praktische oplossingen en het vergroten van de zelfredzaamheid van ouders.
Samenwerking en samenhang tussen niveaus
In de bronnen wordt uitgelegd dat de piramide van opvoedingsondersteuning niet losstaat, maar dat er sprake is van een universele preventie en een risicobenadering. Hierbij wordt aangegeven dat de opvoedingsondersteuning in de praktijk wordt aangeboden op basis van de behoeften van de ouder en het kind.
De praktijk van het CJG en de JGZ is gericht op het aanbieden van een continuüm van opvoedingsondersteuning, waarbij ouders op verschillende niveaus hulp kunnen krijgen. De samenwerking tussen de verschillende niveaus is belangrijk, omdat ouders vaak van het ene niveau naar het andere overgaan, afhankelijk van de situatie.
In de bronnen wordt ook aangegeven dat het CJG en de JGZ samenwerken met andere ketenpartners, zoals het schoolmaatschappelijk werk, de gedragswetenschapper, en de jeugdzorg. Deze samenwerking is belangrijk om ervoor te zorgen dat ouders en kinderen op de juiste manier worden ondersteund.
Conclusie
De piramide van opvoedingsondersteuning is een nuttig model dat helpt bij het bepalen van de mate van ondersteuning die ouders nodig hebben. Het model omvat meerdere niveaus, van informele tot intensive opvoedingsinterventies. In de praktijk van het CJG en de JGZ wordt deze piramide gebruikt om ouders en kinderen op de juiste manier te ondersteunen.
De verschillende niveaus van de piramide omvatten informele opvoedingsondersteuning, algemene opvoedingsondersteuning, lichte opvoedingsondersteuning, en intensive opvoedingsondersteuning. Elke vorm van ondersteuning heeft haar eigen kenmerken, en wordt gebruikt op basis van de behoeften van de ouder en het kind.
De samenwerking tussen de verschillende niveaus is belangrijk, en wordt vaak gecombineerd met andere ketenpartners, zoals schoolmaatschappelijk werk, de jeugdzorg, en andere deskundigen. Deze samenwerking zorgt ervoor dat ouders en kinderen op de juiste manier worden ondersteund.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
