Triple P: Een Effectieve Methode voor Positief Opvoeden

Inleiding

Triple P, een afkorting van Positive Parenting Program, is een opvoedingsmethode die gericht is op het aanleren van opvoedvaardigheden aan ouders, zodat zij hun kinderen op een positieve manier kunnen begeleiden. Deze methode is ontwikkeld door professor Matthew R. Sanders en wordt wereldwijd toegepast, waaronder in Nederland. Triple P richt zich op kinderen van 0 tot 16 jaar en biedt een gestructureerd aanbod met vijf niveaus van interventies. De methode is gericht op het voorkomen van gedragsproblemen bij kinderen, het verbeteren van de communicatie tussen ouder en kind en het stimuleren van de zelfredzaamheid van het kind. De onderliggende basisprincipes van Triple P zijn gebaseerd op positieve opvoeding, heldere instructies, realistische verwachtingen en het goed voor jezelf zorgen. Deze principes worden uitgebreid besproken in de bronnen, waaronder de website van Triple P Nederland, artikelen over de effectiviteit van de methode en informatie over de trainingen en interventieniveaus.

De Vijf Basisprincipes van Triple P

De kern van de Triple P-methode vormen vijf basisprincipes, die worden geformuleerd als onderdeel van de positieve opvoeding. Deze principes vormen de basis voor de opvoedingsstrategieën en worden vaak gebruikt om ouders te begeleiden bij het omgaan met hun kinderen. De principes zijn:

1. Een Veiligheids- en Stimulerende Omgeving Bieden

De eerste stap in de Triple P-methode is het bieden van een veilige en stimulerende omgeving voor het kind. Dit betekent dat ouders hun kind een ruimte moeten bieden waarin het kind zich veilig en vrij kan ontdekken. Een veilige omgeving vermindert de kans op negatief gedrag, omdat kinderen zich dan minder snel verveelden en niet op zoek hoeven te gaan naar aandacht. Daarnaast helpt een stimulerende omgeving het kind om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en te leren.

2. Positieve Ondersteuning Geven

Een belangrijk onderdeel van de methode is het geven van positieve ondersteuning. Hierbij gaat het erom dat ouders hun kind aanmoedigen en complimenten geven, zodat het kind zich zeker voelt en zich aanmoediging voelt. Dit motiveren van het kind om nieuwe dingen te leren, helpt bij het opbouwen van zelfvertrouwen en zelfredzaamheid.

3. Aansprekende Discipline Hanteren

Een duidelijke en consistent aanpak van discipline is cruciaal in de Triple P-methode. Dit betekent dat ouders duidelijke regels en grenzen stellen, die op een heldere manier worden gegeven. Als het kind zich niet goed gedraagt, wordt er direct gereageerd. Dit helpt om het kind te leren dat er consequenties zijn bij ongewenst gedrag, maar ook dat de ouder bereid is te helpen bij het oplossen van problemen.

4. Realistische Verwachtingen Hebben

Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen tempo, en het is belangrijk dat ouders realistische verwachtingen hebben. Het is niet mogelijk dat een kind altijd perfect is, en fouten maken is een natuurlijk deel van de ontwikkeling. Door realistische verwachtingen te hebben, verminderen ouders de druk op hun kind en kunnen ze beter omgaan met de uitdagingen die opkomen.

5. Goed Voor Jezelf Zorgen

Ouders moeten ook goed voor zichzelf zorgen, zodat ze beter kunnen omgaan met de uitdagingen van het opvoeden. Als ouders zich goed voelen en genoeg rust krijgen, kunnen ze beter geduldig, consequent en beschikbaar zijn voor hun kinderen. Dit helpt ook om stress en vermoeidheid te verminderen, wat op zijn beurt positief werkt op de relatie met het kind.

De Vier Niveaus van Triple P

Triple P is opgebouwd uit vijf niveaus, waarbij elk niveau gericht is op verschillende behoeften en problemen. Deze niveaus kunnen overlopen worden als het nodig is, afhankelijk van de situatie van het gezin. De vijf niveaus zijn:

Niveau 1: Voorlichting en Algemene Tips

Het eerste niveau van Triple P richt zich op het aanbieden van algemene tips en informatie over positief opvoeden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren via voorlichtingscampagnes, lezingen of een kort persoonlijk adviesgesprek. Deze vorm van ondersteuning is gericht op ouders die graag algemene informatie willen en gedragsproblemen willen voorkomen.

Niveau 2: Individueel Advies en Groepsgerichte Oefeningen

Op dit niveau krijgen ouders individueel advies en kunnen ze deelnemen aan groepsgerichte workshops. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren via een paar gesprekken met een professional, waarin wordt uitgelegd hoe gewenst gedrag kan worden gestimuleerd en ongewenst gedrag kan worden verminderd. Dit niveau is gericht op ouders met een specifieke vraag over het gedrag of de ontwikkeling van hun kind.

Niveau 3: Intensieve Opleiding en Ondersteuning

Het derde niveau van Triple P is gericht op ouders met kinderen die milde gedragsproblemen hebben. Hierbij wordt een intensieve opleiding gegeven, waarin ouders leren om met hun kind om te gaan en positief op te voeden. Deze trainingen zijn gericht op professionals in de lokale opvoedingsondersteuning die kortdurende ondersteuning bieden.

Niveau 4: Intensieve Gezinstraining

Op dit niveau worden ouders begeleid bij het omgaan met ernstige gedragsproblemen, zoals agressie. De trainingen zijn gericht op professionals in de jeugd- en wijkteams, jeugdhulp, jeugd GGZ. Hierbij wordt een intensieve gezinstraining gegeven, waarin ouders leren om met hun kinderen om te gaan en hun gedrag te beïnvloeden.

Niveau 5: Triple P Plus

Triple P Plus is gericht op opvoedingsproblemen waarbij gedragsproblemen van kinderen samenhangen met andere gezinsproblemen. Dit niveau richt zich op gezinnen met meervoudige problemen, zoals stress, depressie of relaties. De trainingen zijn gericht op professionals in de jeugd- en wijkteams, jeugdhulp, jeugd GGZ.

Ondersteuning voor Specifieke Doelgroepen

Naast de vijf niveaus zijn er ook specifieke modules ontwikkeld voor bepaalde doelgroepen. Deze modules zijn gericht op ouders van kinderen met beperkingen, overgewicht, tieners of gescheiden ouders. De belangrijkste modules zijn:

Triple P Stepping Stones

Deze module is bedoeld voor ouders van kinderen met een ontwikkelingsstoornis of een lichamelijke beperking. De trainingen helpen ouders om met hun kind om te gaan en hen te begeleiden bij hun ontwikkeling.

Triple P Family Transitions

Deze module is gericht op gescheiden ouders. De trainingen helpen ouders om met hun kind om te gaan en het contact tussen vader, moeder en kind te verbeteren.

Triple P Lifestyle

Deze module is gericht op ouders van kinderen met overgewicht of obesitas. De trainingen helpen ouders om hun kind te begeleiden bij het aanleren van een gezonde levensstijl.

Triple P Online

Deze module is een online training, die ouders zelfstandig kunnen doorwerken. De trainingen helpen ouders om positief op te voeden en hun kind te begeleiden bij het ontwikkelen van positieve gedragspatronen.

Effectiviteit en Kritiek op Triple P

Triple P is wereldwijd uitgebreid bestudeerd, en er zijn meer dan 250 studies geweest om de kwaliteit van de methode te onderzoeken. De resultaten tonen aan dat ouders die de methode toepassen, minder last hebben van stress en depressieve gevoelens. Bovendien is de kans op gedragsproblemen bij kinderen veel kleiner. De methode is laagdrempelig, gestructureerd en wordt toegepast bij veel (jeugd)zorginstellingen.

Toch is er ook kritiek op de effectiviteit van de methode. De meeste onderzoeken hebben een groot ‘zelfpromotie’-effect en laten alleen maar positieve resultaten zien. De onderzoekers zijn nauw betrokken bij Triple P, en daardoor niet onafhankelijk. Dit geeft een vertroebeld beeld van de resultaten. De onderzoeken die wel onafhankelijk zijn, laten juist minder goede resultaten zien. Dat roept dus vraagtekens op. Bovendien is er te weinig onderzoek gedaan naar de vijf niveaus om echt te kunnen zeggen dat ze een belangrijk verschil maken op lange termijn. De positieve resultaten uit de onderzoeken kunnen daardoor beter met een korreltje zout worden genomen.

Opleiding en Certificering van Professionals

Alle professionals die Triple P in Nederland in de praktijk willen toepassen, kunnen alleen certificering behalen door een training te volgen bij Triple P Nederland. De trainingen zijn intensief: een training duurt één tot drie dagen, afhankelijk van het niveau waarvoor de training opleidt. De trainingen richten zich specifiek op het kunnen uitvoeren van een bepaald niveau van Triple P.

Na iedere training toetsen we of professionals de belangrijkste onderdelen van de methodiek beheersen, dit wordt bij Triple P accreditatie genoemd. Deze accreditatie omvat de demonstratie van een aantal rollenspellen en het maken van een multiplechoice toets. Professionals die een training volgen en hun toets halen, zijn daarna gecertificeerd voor de uitvoering van dat specifieke niveau van het Triple P-programma.

Conclusie

Triple P is een uitgebreid opvoedingsprogramma dat gericht is op het aanleren van opvoedvaardigheden aan ouders, zodat zij hun kinderen op een positieve manier kunnen begeleiden. De methode is gebaseerd op vijf basisprincipes, waaronder het bieden van een veilige en stimulerende omgeving, het geven van positieve ondersteuning, het hanteren van aansprekende discipline, het stellen van realistische verwachtingen en het goed voor jezelf zorgen. De methode is opgebouwd uit vijf niveaus, waarbij elk niveau gericht is op verschillende behoeften en problemen. Bovendien zijn er specifieke modules ontwikkeld voor bepaalde doelgroepen, zoals ouders van kinderen met een ontwikkelingsstoornis, overgewicht of tieners. De methode is wereldwijd uitgebreid bestudeerd, maar er is ook kritiek op de effectiviteit van de methode. Ondanks de kritiek blijft Triple P een veelgebruikte methode in de opvoedingsondersteuning.