Positief Opvoeden: Een Manier van Ondersteuning en Begeleiding
juli 10, 2025
In de puberteit ontwikkelen jongeren zich op verschillende niveaus, waaronder op het gebied van seksualiteit. Het is belangrijk dat ouders en verzorgers hierover op de hoogte zijn en hierover open en eerlijk met hun kinderen kunnen praten. Dit artikel biedt inzicht in de seksuele ontwikkeling van tieners, de rol van ouders in de seksuele opvoeding en hoe je met je kind over liefde en seks kunt praten.
Lichamelijke en psychologische veranderingen in de puberteit
Tijdens de puberteit verandert het lichaam van jongeren op een aantal manieren. Meisjes worden ongesteld en jongens krijgen hun eerste zaadlozing. Deze lichamelijke veranderingen hebben invloed op de seksuele ontwikkeling van jongeren. Ze worden verliefd, gaan intieme relaties aan en worden seksueel actiever. Ze hebben ruimte nodig om te experimenteren en te ontdekken wat ze zelf belangrijk vinden.
Bijna alle jongeren tussen de 12 en 15 jaar zijn wel eens verliefd geweest. Ze ontdekken of ze op jongens, meisjes of allebei vallen. Sommigen weten dit meteen, anderen ontdekken het later. Tussen de 15 en 18 jaar krijgen veel jongeren voor het eerst een vaste relatie. Anderen houden er losse contacten op na. Ze weten nu (meestal) duidelijker welke seksuele voorkeur ze hebben.
Seksueel gedrag en ervaringen
Jongeren doen stap voor stap meer seksuele ervaring op. Ze gaan verder dan alleen zoenen en strelen. Rond de 15 jaar heeft de helft van de jongeren al eens getongzoend. En rond de 17 jaar heeft de helft van de jongeren ervaring met vingeren of aftrekken. Tegen de 18 jaar heeft de helft van de jongeren orale seks gehad. De helft van de jongeren van 18 jaar heeft ervaring met geslachtsgemeenschap. De andere helft van de jongeren heeft op deze leeftijden nog geen ervaring.
Zowel jongens als meiden doen aan zelfbevrediging (masturbatie) op deze leeftijd. Op deze manier leren ze hun eigen lichaam kennen en leren ze wat ze wel en niet prettig vinden. Masturbatie kan ook een vorm van ontspanning zijn. Als je je kind seksuele voorlichting geeft, praat dan ook over masturbatie.
Onzekerheid over het lichaam
Meisjes blijken minder tevreden over hun lichaam dan jongens. Minder dan de helft van de meiden (46%) is tevreden over haar uiterlijk. Bijna twee derde (64%) van de jongens is tevreden met zijn uiterlijk. De onzekerheid over het lichaam speelt ook tijdens seks. Meisjes voelen zich dan vaker onzeker over hoe ze er bloot uitzien. Jongens kunnen het gevoel hebben dat ze moeten presteren. Ze vinden het belangrijk om ‘goed’ te zijn in seks.
Seksuele opvoeding en de rol van ouders
Een goede seksuele opvoeding is van belang om ervoor te zorgen dat je kind: - beter voor zichzelf kan opkomen in relaties; - beter weet wanneer het aan verkering en seks toe is; - wensen en grenzen van anderen kan respecteren; - weet waarom veilig vrijen belangrijk is; - meer zelfvertrouwen krijgt.
Als ouder speel je een belangrijke rol in de seksuele opvoeding van je kind. Je kind doet na hoe jij met liefde, relaties en seks omgaat. Zelfs als je niet over seks praat met je kind, ben je aan het opvoeden. Je bent dan een voorbeeld. Daarnaast is het belangrijk dat je kind weet dat je altijd bij hem terecht kunt komen als er iets is.
Hoe te praten over liefde en seks
Het is belangrijk dat ouders en verzorgers open en eerlijk kunnen praten over liefde en seks. Dit gebeurt vaak niet meteen, maar op een natuurlijke manier. Je kunt dit bijvoorbeeld aan de hand nemen van het feit dat je kind verliefd is, of wanneer er een nieuw verhaal is in de media.
Er zijn verschillende manieren om met je kind over liefde en seks te praten. Een van de belangrijkste dingen is dat je open vragen stelt. Dit nodigt je kind uit om iets te vertellen. Sta ook open voor wat je kind zelf aan jou vertelt. Bovendien is het belangrijk dat je zelf het voorbeeld geeft. Zorg dat je kind zich kan spiegelen aan ouders die liefdevol en warm met elkaar omgaan.
De LOVE-regels bij het praten over seks met je puber
Bij het praten over seks en seksualiteit is het handig om de vier LOVE-regels te gebruiken. Deze vier regels zijn makkelijk om te onthouden: de eerste letters van deze regels vormen samen het woord LOVE. - Let op je kind: zorg dat je weet waar je kind mee bezig is. Offline én online. - Open communicatie: als je open vragen stelt, nodig je je kind uit om iets te vertellen. Sta ook open voor wat je kind zelf aan jou vertelt. - Voorbeeld geven: wees zelf het voorbeeld. Zorg dat je kind zich kan spiegelen aan ouders die liefdevol en warm met elkaar omgaan. - Er zijn voor je kind: het is belangrijk dat je kind altijd bij jou terecht kan als er iets is.
Seksuele weerbaarheid en grenzen
Een belangrijk onderdeel van seksuele opvoeding is het leren omgaan met grenzen. Pubers die weten wat ze wel en niet willen op seksueel gebied, staan sterker in hun schoenen. Ze kunnen beter hun wensen en grenzen aangeven en laten zich minder snel onder druk zetten om verder te gaan dan ze eigenlijk willen.
Praat samen ook over wat seksueel overschrijdend gedrag is. Jongeren voelen zich meer verantwoordelijk voor hun gedrag als ze daar vooraf over hebben nagedacht. Stimuleer je kind om na te denken over wat het wel en niet wil en over de gevolgen van de keuzes die ze maken. Bijvoorbeeld: over de mogelijke gevolgen van onveilig vrijen en over wie verantwoordelijk is voor anticonceptie als je besluit om seks te hebben (beide partners hebben immers een rol).
Aandacht voor de mentale gezondheid
Bij de seksuele ontwikkeling van jongeren is het belangrijk om ook aandacht te besteden aan hun mentale gezondheid. Jongeren kunnen last hebben van onzekerheid over hun lichaam en hun populariteit. Ze kunnen ook last hebben van hun eerste keer verliefd zijn. Het is belangrijk dat ouders en verzorgers hierover met hun kind in gesprek gaan.
Ondersteuning en hunte
Als professional steun je pubers bij hun seksuele ontwikkeling door het bespreekbaar te maken met henzelf en met hun ouders. Bij het bespreekbaar maken van de seksuele ontwikkeling kun je ingaan op de lichamelijke veranderingen, de waarden en normen van gedrag, maar ook uitleggen dat er grenzen zijn en dat deze grenzen voor iedereen verschillend zijn. Zo draag je bij aan het doorbreken van taboes en creëer je een ruimte waarin pubers en ouders bij jou terecht kunnen voor vragen en zorgen rondom seksualiteit.
Aseksualiteit
Niet alle jongeren ervaren deze nieuwsgierigheid naar seks. Soms komt dit later, soms helemaal niet. Dit kan betekenen dat iemand aseksueel is. Meer informatie vind je op de website van de Nederlandse Organisatie Aseksualiteit.
Conclusie
De seksuele ontwikkeling van tieners is een belangrijk onderdeel van hun opvoeding. Het is belangrijk dat ouders en verzorgers hierover open en eerlijk kunnen praten. Hierbij is het belangrijk om de LOVE-regels te hanteren en aandacht te besteden aan de mentale gezondheid van jongeren. Bovendien is het belangrijk dat jongeren weten wat veilig vrijen is en hoe ze hun wensen en grenzen kunnen aangeven. Door dit te doen, help je je kind om in hun eigen huid te staan en om beter om te gaan met hun seksuele ontwikkeling.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
